114 KATARZYNA KOPECKA
Gillmor23. Uczestnictwo czynne może przybierać formę dość radykalną np., gdy gazeta jest od początku do końca tworzona przez mieszkańców określonej wspólnoty lokalnej, głównie amatorów24, ale może ograniczać się jedynie do współtworzenia gazety. Przejawia się to na wiele sposobów. Uczestnictwo czynne, będące przejawem „oddolności” w komunikowaniu lokalnym, bierze swój początek w instytucji naocznego świadka i informatora „z pierwszej ręki” i oznacza również uczestnictwo w procesie zbierania informacji, dokumentacji25. Najbardziej tradycyjną formą aktywności jest niewątpliwie list do redakcji. Coraz częściej jest on listem elektronicznym. Kontakt ułatwia umieszczenie pod każdym tekstem adresu e-mail autora. Tekstowa aktywność odbiorców rozszerza się dzięki listom dyskusyjnym, forom internetowym, chatom, blogom dziennikarskim i redakcyjnym, tzw. j-logom. Do bezpośredniego uczestnictwa mobilizują wszelkie interaktywne funkcje stron internetowych tytułów i wydawnictw (np. udział w sondzie, plebiscycie, wypowiedź na określony temat itp.) oraz publikacje w sieci internetowej tzw. wydań online. Coraz większe znaczenie odgrywa mobile publishing (łączenie informacji z telefonią komórkową)26. Dzięki platformom MINDS (.Mobile Information and News Data Service) pojawiają się coraz bardziej zróżnicowane formy aktywizowania odbiorców: za pomocą wiadomości SMS (Short Messages System) i innych usług mobilnych czytelnicy mogą pisać listy do redakcji, proponować tematy, uczestniczyć w konkursach, wypełniać ankiety, otrzymywać serwis informacji lokalnych itp.27
Uczestnictwo histoiyczne
Uczestnictwo historyczne28 jest wyrazem pamięci społecznej29. Dotyczy przeszłości w jej najszerszym rozumieniu: historycznym i kulturowym, tradycji traktowanej Jako przeszłość w swych najrozmaitszych «przebra-niach»”30. Uczestnictwo historyczne wykracza często poza obszar lokalny,
23 Ibidem.
24 Np. Praire Dog Press wydawana w Almcny, por. B. Brcsscrs: Insidc the „Prairc Dog Press”, Grassroots Editor 2000, vol. 41,3, http://www.mssu.edu/iswnc/grpdfs/gcfallOO.pdf, s.14, 1.03.2005.
25 D. G i 11 mor, op. cit.
26 K. Domagała-Pcrcira: Newsy dla mobilnych, Press 2005, 5 (112).
27 Istotny wydaje się fakt, iż mobile publishing został zastosowany np. w Niemczech po raz pierwszy właśnie przez dzienniki lokalne i regionalne. Ibidem.
28 Uczestnictwo historyczne, podobnie jak analizowane wcześniej uczestnictwo współczesne, jest tu traktowane li tylko w kategoriach uczestnictwa o charakterze komunikacyjnym. Poza obszarem zainteresowań pozostają inne formy partycypacji historycznej np.: uczestnictwo w obchodach i uroczystościach, imprezach kulturalnych, korzystanie z dorobku piśmienniczego, korzystanie z obiektów muzealnych, zabytkowych, edukacja lokalna czy regionalna itp.
29 „Pamięć społeczna to zespół wyobrażeń o przeszłości grupy, a także wszystkie postacie i wydarzenia z tej przeszłości, które są w najróżniejszy sposób upamiętniane, to również rozmaite formy tego upamiętniania”. B. S żacka: Pamięć społeczna, [w:] A. Koj der (red. nauk.): Encyklopedia socjologii, t. III, Warszawa 2000, s. 52.
30 M.Kcmpny: Tradycje lokalne jako podstawa kapitału społecznego. Co tradycja może znaczyć dla społeczności w dobie globalizacji?, [w:] J. Kurczewska (red.): Oblicza lokalności..., s. 162.