Renata Gmińska
Wstęp
Rachunkowość zarządcza „pojawiła się” w Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. Termin „pojawiła się” rozumiany jest przez Autorkę zarówno jako zastosowanie jej metod w jednostkach gospodarczych, jak również to, że stała się przedmiotem wykładanym na wielu kierunkach ekonomicznych szkół wyższych. Zaczęły pojawiać się również publikacje w postaci książę i artykułów, mające w tytule określenie „rachunkowość zarządcza”. W 1997 roku w Zeszytach Teoretycznych Rady Naukowej SKwP opublikowano artykuł pod znamiennym tytułem „Czym jest, a czym nie jest rachunkowość zarządcza” autorstwa K. Zadory. Autor analizując definicje występujące w polskiej i zagranicznej literaturze przedstawił własną definicję, a także ustosunkował się do zagadnienia rachunkowość zarządcza a controlling. Co zmieniło się od tego czasu?. Jak definiowana jest rachunkowość zarządcza? Czy rachunkowość zarządcza i controlling stanowi to samo. Próba odpowiedzi na postawione wyżej pytania jest celem tego artykułu.
1. Definicja rachunkowości zarządczej
Analizując polską literaturę przedmiotu można zauważyć, że pojawiające się w niej definicje rachunkowości zarządczej nawiązują do definicji autorów zagranicznych, a także do ustaleń Międzynarodowej Federacji Rachunkowości. Część autorów' przedstawia własne określenia. Tabela 1 zawiera przegląd definicji rachunkowości zarządczej zawartych w polskich publikacjach.
Tabela 1. Zestawienie definicji rachunków ości zarządczej
Autor |
Definicja |
K. Zadora (1997, s. 230) |
Rachunkowość zarządcza jest systemem informacyjnym dla sprawowania funkcji zarządzania. |
A. A. Jaruga (1999, s.71) |
Rachunkowość zarządcza - proces zapewniający pomiar i prezentację informacji finansowych i niefmansowych ułatwiających kierownikom różnych szczebli wytyczanie i implementację celów organizacji. |
E. Walińska (2000, s. 20) |
Rachunkowość zarządcza to system informacyjny, który dokonuje pomiaru działalności gospodarczej jednostki. Informacja generowana przez ten system ma służyć prawidłowej ocenie sytuacji finansowej i dokonań jednostki przez użytkownika, którym jest kierownictwo. |
W. Gabruse-wicz (2000, s. 23-24) |
Rachunkowość zarządcza jest systemem gromadzenia, agregacji, klasyfikacji, analizy i prezentowania informacji finansowych i niefmansowych wspomagających kierownictwo przedsiębiorstwa w podejmowaniu decyzji i kontroli ich realizacji. |
* Dr, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku. Katedra Rachunkowości, gininscy@poczta.onet.pl