1109144699

266 CZĘŚĆ CZWARTA

procedury,

3.    uwarunkowania kadrowe, w tym w szczególności: 1) kompetencje formalne kadry;

2) zainteresowania kadry; 3) zróżnicowanie podmiotowe kadry (mężczyźni, kobiety, czarnoskóry pracownik); 4) zadania kadry (plany pracy, „pomysł na siebie”),

4.    kategorie nieletnich przebywających w Zakładzie, w tym w szczególności: 1) poziom niedostosowania społecznego; 2) wiek; 3) potencjał rozwojowy; 4) pobyt w innych placówkach

5.    lokalizację Zakładu, w tym w szczególności: 1) odległość od dużych ośrodków miejskich; 2) dostęp do dóbr kultury; 3) dostęp do zróżnicowanego i chłonnego rynku pracy; 4) dostęp do bazy edukacyjnej w tym szkół wyższych;

6.    metody pracy resocjalizacyjnej, w tym w szczególności: 1) różnorodność metod pracy; 2) dostosowanie metod pracy do potrzeb nieletnich; 3) atrakcyjność metod pracy;

7.    system nagradzania i karania, w tym w szczególności: 1) czytelność zasad nagradzania i karania; 2) elastyczność systemu; 3) atrakcyjność nagród i dolegliwość kar; 4) powiązanie z oceną przebiegu procesu resocjalizacji.

Wymienione elementy strukturalne mikrosystemu resocjalizacyjnego osadzone są na eklektycznie zorientowanej podstawie konceptualnej. Takie rozwiązanie jest skutkiem przyjęcia koniecznych kompromisów pomiędzy endo- i egzogennie determinowanymi wymogami, jakie definiowane są wobec zakładu poprawczego, a także warunkami ich wypełniania.

W przypadku Zakładu Poprawczego w Poznaniu, który jest placówką typu półotwartego rozwiązania mikrosystemowe przyjmują maksymalnie uniwersalny charakter. Stąd do istoto-wych cech tych rozwiązań zaliczyć należy: 1) elastyczność; 2) progresywność; 3) otwartość na zmianę; 4) konsekwencję; 5) otwartość na środowisko lokalne. Opisywana potrzeba determinowana jest potrzebami jakie zgłaszane są przez bardzo przecież zróżnicowaną populację nieletnich, którzy tworzą środowisko społeczne Zakładu. Począwszy od tych, którzy wyrażają wolę uczestnictwa w procesie resocjalizacji i akceptują swój pobyt w zakładzie, a skończywszy na tych skrajnie antagonistycznie nastawionych wobec instytucji zakładu. Stąd mikrosystem resocjalizacyjny Zakładu Poprawczego w Poznaniu oparty jest o paradygmat kognitywno -behawioralny. Pośród wychowanków da się bowiem wyróżnić kategorię takich, którzy mimo zintensyfikowanych oddziaływań resocjalizacyjnych pozostają na poziomie bodźcowania zewnętrznego, konformizującego zachowanie. Inną kategorię stanowią ci, którzy zatrzymują się gdzieś pomiędzy osiągnięciem zadawalającego poziomu kompetencji społecznej, a instynktami które determinują ich społeczne funkcjonowanie. Do kategorii trzeciej zaliczyć można tych, którzy na skutek procesu resocjalizacji zinternalizowali system wartości zgodny z normą społeczną, a ich zachowanie i postawy opierają się o mechanizm nagrody i kary psychologicznej.

Wysokie zróżnicowanie cech osobowościowych wychowanków jest w dużej mierze wynikiem uwarunkowań prawnych, które sprawiają, że do zakładu typu półotwartego trafiać może nieletni reprezentujący każdą praktycznie kategorię niedostosowania społecznego, w powiązaniu z dysfunkcjami natury psychicznej, fizycznej i intelektualnej. To kolejny czynnik, który w znaczącym stopniu determinuje kształt mikrosystemowych rozwiązań przyjętych w Zakładzie Poprawczym w Poznaniu. Graficzną ilustrację tych rozwiązań przedstawiono na zamieszczonym poniżej schemacie.