1109144687

268 CZĘŚĆ CZWARTA

Zakładu, a tym samym poszczególnych jego działów. W przypadku internatu oddziaływania te nakierowane są przede wszystkim na strukturalizację czasu wolnego, wyrównywanie braków szkolnych w tym odrabianie lekcji i naukę własną, czynności gospodarczo - porządkowe.

Taka konstrukcja pozwala na dynamizowanie procesu resocjalizacji nieletnich, dając też możliwość jego indywidualizowania, a jednocześnie nakreśla czytelną dla nich perspektywę gratyfikacyjną. Skutkiem tego mikrosystem wychowawczy opisywanego Zakładu sprzyja indywidualizacji oddziaływań resocjalizacyjnych, co znajduje swój wyraz w obszarze oferty resocjalizacyjnej, jaką tworzy ta placówka.

1.4. Formalny wymiar oferty resocjalizacyjnej Zakładu Poprawczego w Poznaniu

Wedle definicji encyklopedycznej oferta to tyle co „gotowość materialnego lub poza-materialnego zaspokojenia potrzeb i pragnień klientów, zazwyczaj w postaci produktu lub usługi”¹⁴. W przypadku zakładu dla nieletnich dookreślana jest ona słówkiem „resocjalizacyjna”. Opisuje ono jej specyficzny charakter, jednocześnie wskazując adresatów. Są nimi wychowankowie zakładu, którzy ze względu na zdiagnozowane zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym wymagają specyficznych zabiegów pedagogicznych. Realizuje się je w ramach tzw. oferty resocjalizacyjnej obejmującej swoim zakresem całość insytucjonalnego procesu wychowawczego, terapeutycznego i dydaktycznego, który ma być dostosowany do indywidualnych potrzeb nieletniego. Zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości¹⁵ oferta resocjalizacyjna zakładu poprawczego określa w szczególności:

1.    możliwości i zakres oddziaływań wychowawczych i terapeutycznych,

2.    możliwości i warunki zatrudniania wychowanka w zakładzie,

3.    wiodące zasady wychowawcze w toku nauczania i zdobywania kwalifikacji zawodowych przez wychowanka.

Realizacji tych założeń służy indywidualny plan resocjalizacji, o który opierać się ma całość pracy korekcyjnej z nieletnim. Składa się na niego szeroki zbiór wskazówek diagnostycznych i metodycznych, które mają być wykorzystywane w procesie resocjalizacji nieletniego. „Obejmuje on w szczególności:

1.    rodzaje i formy oddziaływań resocjalizacyjnych, do których wychowanek zostanie włączony, z podaniem przewidywanego czasu ich trwania,

2.    zakres, kierunki i formy nauczania, kształcenia zawodowego, jakimi wychowanek ma zostać objęty, oraz jego indywidualne obowiązki wiążące się z przebiegiem nauczania,

3.    zakres i sposób współpracy z rodziną i innymi osobami w celu doprowadzenia do integracji społecznej oraz do usamodzielnienia się,

4.    sposób i kryteria oceny przebiegu procesu resocjalizacji,

5.    program przygotowań wychowanka do życia po zwolnieniu z zakładu”¹⁶.

Tak skonstruowany indywidualny plan resocjalizacji spełnia wszystkie z wymienianych przez St. Palkę¹⁷ kryteriów niezbędnych dla podejmowania praktycznych decyzji w procesie wychowania. Jego opracowanie uznać zaś można za kulminacyjny punkt wstępnego etapu

[14]    Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.

[15]    Rozporządzenie MS w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, Dz. U. Nr 124, poz. 1359 z 2001 r. ze zm., §59, ust. 1 i 2.

[16]    Tamże, §59, ust. 3.

[17]    Patrz w tej sprawie: St. Palka, Teoria pedagogiczna a praktyczne doświadczenia nauczycieli, Warszawa 1989, s. 17.