b) Materializm mechanistyczny; człowiek podlega tym samym prawom co przyroda, a jego psychika jest jedną z odmian ruchu mechanicznego
c) Człowiek z natury zły; stan natury - egoizm, powszechna wojna
d) Umowa tworzy państwo, które odwołując się do przymusu i strachu potrafi zapewnić człowiekowi bezpieczeństwo; z tym momentem ginie naturalna wolność ludzi
e) Warunków raz zawartej umowy nie można zmieniać - zmiana formy rządów nie wchodzi w rachubę, poddani mają tylko takie prawa jakich udzieli im państwo
f) Kontrakt społeczny to kontrakt totalny, ale zarazem racjonalnie uwzględniający fundamentalne interesy każdej jednostki
g) Władca nie powinien ograniczać swobód obywatelskich gdy nie godzą one w spokój publiczny
4. John Locke (1632-1704)
a) Stworzył wczesną postać liberalizmu politycznego, u którego podstaw leży konstrukcja praw natury
b) W stanie natury ludzie żyli połączeni w rodziny i małe grupy społeczne. Życie ich upływało w pokoju, wolności i równości; nie zakłócały go żadne pasje ani namiętności. Byli rozumni i z daru tego korzystali bez ograniczeń. Istotnym składnikiem praw naturalnych było także prawo posiadania mienia
c) Stan natury niepewny; brak stałych i wyraźnych norm, konieczność karania przestępców, ochrona własności prywatnej skłaniały ludzi do utworzenia państwa
d) Organizacja państwowa powstaje w wyniku umowy społecznej, która składa się z 2 aktów: lego, który konstytuuje społeczność jako jednolity organizm, którego działanie określają wola i decyzje większości oraz 2ego, tworzącego konkretną władzę państwową
e) Ograniczona monarchia konstytucyjna - ludzie rezygnują na rzecz władzy państwowej jedynie z naturalnego prawa represjonowania gwałcicieli praw naturalnych, zachowują natomiast naturalne prawo do wolności, życia i własności
f) Lud nie tylko źródłem suwerenności; także po utworzeniu państwa pozostaje suwerenem w zakresie wymienionych praw naturalnych, prawo do zmiany rządu
g) Konieczne wyodrębnienie władzy ustawodawczej, wykonawczej oraz federacyjnej - polityka zagraniczna
h) Locke nie wyklucza możliwości przekazania władzy wykonawczej i federacyjnej w rękę monarchy, pod warunkiem wszakże, że konsekwentnie pozbawi się go wpływu na działalność organu ustawodawczego