102126

■    Świat podlega tym samym prawom logicznym, którym podlegają idee abstrakcyjne =» przezwyciężenie dualizmu świata idealnego i reabiego.

■    Brak w świecie przypadku i wolności, cała przyroda jest mechanizmem a człowiek, jego czyny i dzieła to konieczny wytwór mechanicznie rozwijającej się przyrody.

■    Błędnym jest przekonanie, że przyroda ma ustrój celowy i że rządzą nią siły nadprzyrodzone.

■    Uznawał POWSZECHNY DETERMINIZM => przez niego chciał przezwyciężyć dualizm wolności i mechanizmu

3.    MATERIA I DUCH

■    Wszechświat ma 2 dziedziny: materii i myśli

■    Doprowadził je do jedności => potraktował je jako przymioty jednej substancji.

■    Bóg posiada nieskończenie wiele przymiotów - spośród których tylko te dwa są dostępne umysłowi ludzkiemu

■ Bóg jest substancją myślącą i rozciągłą.

■    Odpowiednio ismieją dwa światy: duchowy i materialny (każdy objaw substancji należy do jednego z nich) • PRZEZWYCIĘŻENIE DUALIZMU MATERII I ŚWIADOMOŚCI

4.    PARALELIZM

■    W człowieku: ciało - rozciągłe; dusza - myśląca; niemniej są w zgodzie

■    Dusza i ciało - nie mogą być jedno nadrzędne wobec drugiego - bo nie mgą oddziaływać na siebie

■    Jeżeli są w zgodzi to tylko dlatego, że są objawami tej samej substancji

■    Porządek obu odpowiadają sobie nawzajem, i to nie ze względu na wzajemne oddziaływania ale PARALELIZM obu.

■    PARALELIZM => PRZEZWYCIĘŻENIE DUALIZMU DUSZY I CIAŁA

■    ALE - jak poznać rzeczy przez myśl skoro, myśl i rzecz nie komunikują się ze sobą?

myśli i rzeczy są objawami jednej substancji => myśl poznaje rzeczy, bo myśl i rzeczy wywodzą się z natury Boga; myśli i rzeczy nie stykają się ale myśli poznają rzeczy, bo odpowiadają rzeczom -wywodzą się z jednej substancji

„Porządek i powiązanie rzeczy jest takie samo jak porządek i powiązanie idei”

- DZIĘKI PARALELIZMOWI PRZEZWYCIĘŻONO DUALIZM PODMIOTU POZNAJĄCEGO I PRZEDMIOTU POZNAWANEGO.

5.    ETYKA RACJONALNA I MISTYCZNA

■    Traktował ją jako zastosowanie ogólnej nauki o Bogu i świecie.

■    Afekty i czyny - takie samy wytwory konieczności, jak wszystko inne i nie są wolne.

■    Chciał badać namiętności ludzkie, potępiał tych, którzy je wyśmiewali zamiast je rozumieć.

■    Wszystkie afekty - koniecznym wytworem natury; jedne wypływają z natury włąsnej działającego, inne wzbudzane przez otaczające go rzeczy.

■    Wolny jest ten, kto pragnie zachować swoją naturę i działać według niej

■    Słuszne postępowanie? - to postępowanie naturalne i wolne, działanie zgodne z naturą

■    Łączył (jak stoicy) naturalizm etyczny z racjonalizmem

■    Prawdziwą naturę człowieka widział w rozumie

■    Czyny są zgodne z naturą ludzką, jeśli są rozumne.

■    Chciał zreformować świat tak. aby dać przewagę racjonalnym czynom i pobudkom

■    Najwyższe dobro - w poznaniu - poznaniu Boga. prowadzi do miłości połączenia z Bogiem i szczęścia

CECHY SPINOZYZMU

♦    System monistyczny. nie będący ani materializmem ani spirynializmem

♦    Uznanie jednej substancji, ani duchowej ani materialnej, neutralnej wobec przeciwstawienia myśli i ciał.

♦    Ewohicjonizm zastąpił przez paralelizm.

♦    Stosunek Boga i świata - w duchu panteizmu_