P1020929 (5)

Tak więc metonimia służy tym samym celom co metafora ^ i to w dość podobny sposób, ale po/wala nam na bard/iej szczegółow-e skupienie się wokół niektórych aspektów tego. o c/ym mowa. Metonimia podobna test iednak do metalory także dlatego, że nie jest ona po prostu chwytem poetyckim czy retorycznym. Nie jest też jedynie sprawą języka. Pojęcia metoniinic/ne (takie jak CZI;ŚĆ ZA CAŁOŚĆ) stanowią część naszego zwyczajnego, codziennego myślenia, działania i mówienia.

Na przykład — nasz system pojęciowy obejmuje, między innymi, szczególny przypadek metommii CZl-SĆ ZA CA-ł OŚĆ. a mianowicie I WAR/. ZA OSOBI_r. jak w poniższych przy kładach:

9

Ona to tylko ładna huzia.

Na widowni jest mnóstw o twarzy.

Potrzeba nam trochę nowych tw arzy.

Taka metonimia jest bardzo produktywna w naszej kul- I turze. Tradycje portretowe, tak w malarstwie, jak w fotografice, opierają się właśnie na niej. Jeśli ktoś prosi mnie j

0    pokazanie mu fotografii mojego syna i pokażę mu zdjęcie twarzy syna — to wystarczy. Ten ktoś uzna. że zobaczył zdjęcie mojego syna. Ale jeżeli pokażę zdjęcie ciała bez twarzy, będzie to uznane za dziwne i nie wystarczające. Można nawet wtedy usłyszeć pytanie: ..Ale jak on wygląda?" 'lak więc metonimia TWARZ ZA OSOM- nie jest jedynie sprawą języka. W naszej kulturze patrzymy na twarz człowieka — bardziej niż na jego postawę czy ruchy — by uzyskać podstawowe informacje o nim. l unkcjonujemy w terminach metonimii. kiedy postrzegamy człowieka jako jego twarz

1    odpowiednio do tych post rzężeń postępujemy.

Podobnie jak metalory. mctonimic nie są przy padkowe ani dowolne, i nie można ich traktować jako odosobnionych przypadków. Pojęcia metonimiczne są także systematyczne. co można dostrzec w wielu przykładach często pojawiających się w naszym kręgu kulturowym:

C7J-ŚĆ ZA CAŁOŚĆ

No. ruszże tyłek'.

Nie zatrudniamy długowłosych.

On potrzebuje silniejszy} ręki. Mam nowego ośmioeyhndrow

PROIMK I N I ZA PRODU] Ja proszę Lówcnhrdu.

Kupił horda.

Nie znoszę Heideggera.

PRZEDMIOI ZA UZY IRC Saksofon ma dziś grypę.

Hala maszyn ma dzisiaj woln Rewolwer zaśpiewał dziesięć i To najlepsza rakieta turnieju Autobusy strajkują.

KIERUJĄCY ZA Kił RO' WANĄ

Nixon zbombardował llanoi. Pagart zaserwował nam wcz< Napoleon przegrał pod Watei Piechniczek pokonał Hiszpan Jakiś Mercedes rozbił nu tył

INSTYTUCJA ZA OSOItt

Exxon znów podniosło ceny Uniwersytet nigdy się na Inn Armia chce przy w rócić obow Senat uważa, że przerywanie Nie pochwalam działań rzudi

MIEJSCE ZA INSI A I Ut .11 Biały Dom milczy.

Waszyngton jest nieczuły na n Kreml zagroził bojkotem nasi Paryż wprowadza w tym sczJ Hollywood nie jest już taki tal Wall Street w padła w panikę.

MIEJSCE ZA \YVI) \R/l I Nie pozwólmy, żeby lailaiuh. Pamiętajcie o Hiroszimie. Pearl Harhour wciąż wy wici zagra niczną.