20

grzybów, gdy drogą inhalacyjną dostają się do gardła; wiele więc z nich zasiedla w tym samym czasie drogi oddechowe oraz kolejne narządy przewodu pokarmowego. Powszechny u dzieci nawyk wkładania do ust palców lub długopisów oraz ogryzania paznokci zwiększa szansę zasiedlania przewodu pokarmowego grzybami, zwłaszcza drożdżami.

Szczególnym przykładem transmisji międzyosobniczej grzybów, np. z rodzaju Candida jest matka - rodzące się dziecko, gdy w czasie porodu bezpośrednio z ontocenozy pochwy matki grzyby dostają się do jamy ustnej i dalszych odcinków przewodu pokarmowego noworodka, zasiedlają też jego skórę i zewnętrzne narządy płciowe. Możliwe jest również zarażanie się noworodka grzybami tworzącymi ognisko w jamie ustnej matki. W badaniach własnych wykrywaliśmy u matek i ich dzieci C. albicans, C. kefyr, C. tropicalis, C. guilliermondii C. glabrata, C. parapsilosis i C. krusei, rzadko inne gatunki Candida; w jednej z grup noworodków -prowadząc codzienne kontrole mikologiczne - udowodniliśmy, m.in. że niektóre dzieci uległy zarażeniu Candida w szpitalu. Przypadkowo wykryliśmy też łańcuch zarażeń C. albicans obejmujący troje noworodków (ostra kandydoza skóry i/lub jamy ustnej) oraz kąpiącą dzieci w domach pielęgniarkę środowiskową (ostra kandydoza pochwy), a także - jej 13-letnią córkę (ostra kandydoza sromu). U dzieci (w różnych okresach rozwojowych), ich rodziców i nierzadko dziadków występują zarażenia grzybami o podobnych lub identycznych właściwościach. W takich przypadkach określamy te inwazje jako rodzinne, związane z jednoczesnym zasiedlaniem przez grzyby różnych narządów (zarażenia wieloogniskowe). Opisaliśmy więc transmisje międzyosobnicze w rodzinach oraz transmisje (translokacja)    wewnątrzosobnicze grzybów między    ontocenozami

narządowymi. W toku tych badań wykryliśmy też transmisję środowiskową wywołaną przez C. albicans, obejmującą 14 dziewcząt, które uległy zarażeniu (ostra kandydoza sromu i pochwy) w szkolnym basenie; szczepy tego samego gatunku wyizolowaliśmy nie tylko z materiałów pochodzących od dziewcząt, lecz także z próbek wody.

Niektóre z opisanych grzybów w sprzyjających warunkach rozmnażają się nadal w środowisku zewnętrznym. Warto dodać, że prowadziliśmy badania nad pierwszymi opisami siedlisk wytwarzanych przez grzyby chorobotwórcze z rodzajów Candida, Cryptococcus, Kloeckera i Rhodotorula w różnych częściach biosfery (tabela 2.6.; 2.7). Z zestawienia wynika, że najwięcej siedlisk w środowisku zewnętrznym wykryto w hydrosferze, w wodach mórz i oceanów, a także w litosferze, zwłaszcza w Nowej Zelandii. W naszych ostatnich kilkuletnich badaniach wykazaliśmy obecność potencjalnie chorobotwórczych gatunków w zlewi-

44