1109145015

14 Anna Raszeja-Specht, Hanna Bielarczyk

Do badań biochemicznych stosowane są najczęściej surowica lub osocze, rzadziej pełna krew, do badań hematologicznych - pełna krew, do badań serologicznych - surowica i pełna krew, do badań koagulologicznych - osocze krwi pobieranej do probówek zawierających roztwór cytrynianu (w stosunku 9 obj. krwi + 1 obj. cytrynianu), do badań OB - krew pełna pobierana do probówek zawierających roztwór cytrynianu (w stosunku 4 obj. krwi + 1 obj. cytrynianu) lub EDTA-K₂.

Transport materiału do laboratorium może odbywać się za pomocą poczty pneumatycznej lub kuriera. W przypadku niektórych badań (badania gazome-tryczne - pH, pC02, p02, oznaczanie amoniaku, niektórych enzymów i hormonów) powinien trwać jak najkrócej i odbywać się w temperaturze 4°C od pobrania do momentu rozpoczęcia wykonania badania. Krew pobrana na oznaczenia bilirubiny i karotenu powinna być chroniona przed światłem ze względu na fotodegradację związków. Jeżeli próbki krwi lub innego materiału biologicznego transportowane są do odległego laboratorium (transport samochodowy, lotniczy) należy odpowiednio zabezpieczyć i oznakować przesyłkę. Szybki transport i krótki czas przechowywania materiału zwiększają wiarygodność wyniku badania laboratoryjnego.

Tabela 1.3. Inne środki stosowane przy pobieraniu krwi w laboratorium

Rodzaj środka	Działanie	Najczęstsze zastosowanie w laboratorium
Trombina	przyspiesza wykrzepianie, stymulując kaskadę krzepnięcia	oznaczenia biochemiczne -pacjenci leczeni heparyną dializowani itp.
Żel separacyjny	stosowany przy pobieraniu krwi „na skrzep”, ułatwia rozdzielenie krwinek od surowicy	oznaczenia biochemiczne

1.3. Mocz jako materiał analityczny

Najczęściej stosowany jest mocz z tzw. zbiórki porannej, który jako najbardziej zagęszczony najlepiej nadaje się do mikroskopowego badania osadu moczu i wykrywania patologicznych składników (białko, glukoza). Inne rodzaje zbiórki moczu (zbiórka jednorazowa, zbiórka dobowa lub 12-godzinna) wymagają dokładnego przestrzegania instrukcji dotyczącej przygotowania do badania, rodzaju używanych pojemników, czasu i sposobu przechowywania (lodówka - temperatura 4°C, ewentualne zastosowanie środków konserwujących - HC1, tymol, kwas bomy). Mocz ze zbiórki „dobowej” powinien być dostarczony do laboratorium w całości. W przeciwnym przypadku, przed odlaniem części moczu należy zmierzyć jego objętość i starannie wymieszać.