1109145022

20 Anna Raszeja-Specht. Hanna Bielarczyk

1.6.2. Wpływ czynników biologicznych na wartości referencyjne

•    Pleć pacjenta:

Wartości referencyjne dla niektórych parametrów, takich jak kreatynina w surowicy czy hormony płciowe, są różne dla mężczyzn i kobiet.

•    Wiek pacjenta:

Różne zakresy wartości referencyjnych dla wielu parametrów biochemicznych - dla noworodków, dzieci, i osób dorosłych np. aktywność fosfatazy alkalicznej, fosfor nieorganiczny, immunoglobuliny.

•    Dieta:

Różnice sposobu odżywiania - próbki od osób głodzonych lub pobrane bezpośrednio po posiłku, nie odzwierciedlają aktualnego stanu pacjenta.

•    Czas pobrania próbki:

Wpływ zmienności biologicznej na sekrecję hormonów:    rytm dobowy,

przyjmowanie posiłków.

•    Wysiłek fizyczny:

Wzrost H⁺, NH/ i mleczanu po wysiłku fizycznym.

•    Przyjmowane leki:

Interferencja bezpośrednio w reakcje chemiczne lub pośrednio w inne etapy postępowania analitycznego; np. witamina C wpływa na oznaczanie cukru w moczu metodami redukcyjnymi, środki cieniujące stosowane w radiologii przez długi czas zniekształcają wyniki w badaniach diagnostycznych czynności tarczycy.

1.7. Charakterystyka błędów analitycznych 1.7.1. Błąd przypadkowy analizy i precyzja

Błąd przypadkowy jest miarą powtarzalności analizy. Wartość błędu precyzji określa spodziewany rozrzut wyników wokół podanej wartości. Wielkość błędu precyzji określa się ilościowo przez podanie odchylenia standardowego (OS) - jest to bezwzględny błąd precyzji lub jako współczynnik zmienności, który wyraża odchylenie standardowe wyrażone w procentach wartości średniej.

Współczynnik zmienności powinien być wartością stalą dla szerokiego zakresu stężeń badanej substancji. Znajomość błędu precyzji pozwala na prawidłową ocenę wyniku badania laboratoryjnego tzn. pozwala określić, czy kolejne wyniki oznaczeń wykonanych w trakcie leczenia różnią się w sposób statystycznie znamienny. Jeżeli zmiana między kolejnymi oznaczeniami jest większa niż SOS błędu precyzji to można przyjąć, że są to wyniki statystycznie różne.