1109145017

16 Anna Raszeja-Specht. Hanna Bielarczyk

1.4. Badania innych materiałów analitycznych

Techniki pobierania niektórych materiałów biologicznych są inwazyjne, i dlatego wymagają odpowiedniego przeszkolenia lekarzy i personelu pomocniczego. Ze względu na trudności związane z pobraniem płynów z jam ciała szczególnie ważne jest odpowiednie zabezpieczenie materiału przed wykonaniem badań biochemicznych. Spektrum badań wykonywanych w powyższych materiałach jest węższe niż we krwi czy moczu i obejmuje jedynie wybrane badania potwierdzające lub wykluczające rozpoznanie kliniczne.

1.4.1.    Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego wykonywane jest w przypadku podejrzenia zapalenia opon mózgowych, krwawień do OUN, chorób neurodegene-racyjnych o różnym podłożu, chorób nowotworowych. Obejmuje ono badania biochemiczne, serologiczne, mikrobiologiczne i cytologiczne. Prawidłowa interpretacja wyników badań płynu mózgowo-rdzeniowego wymaga równoczesnej analizy porównawczej tych samych parametrów oznaczonych we krwi.

1.4.2.    Badanie kału

Badanie kału obejmuje badania na obecność krwi utajonej, pasożytów, nie-strawionych włókien mięsnych i tłuszczów.

1.4.3.    Badanie płynów z jam ciała

W celu oceny rodzaju płynów gromadzących się w jamach ciała zleca się oznaczanie białka całkowitego, albuminy, cholesterolu, niektórych enzymów (np. dehydrogenazy mleczanowej), liczby komórek i ich różnicowania (w tym obecności komórek nowotworowych) oraz wykonanie badań bakteriologicznych. W przypadku, gdy konieczne jest zastosowanie antykoagulantów lub konserwantów, należy zastosować procedury jak przy pobieraniu krwi (np. EDTA przy badaniu elementów morfotycznych, heparynę przy oznaczaniu pH itp.). Większość badań powinna zostać wykonana w ciągu 2-ch godzin od pobrania materiału, w tym czasie powinna zostać zamrożona część materiału do dalszych badań oraz sporządzone i utrwalone preparaty do badań cytologicznych.

1.4.4.    Badanie płynu owodniowego

Uzyskiwany w wyniku amniocentezy, służy do diagnostyki chorób wrodzonych i wykrywania wad rozwojowych płodu. Najczęściej przeprowadzane są badania aktywności/poziomu acetylocholinesterazy/pseudocholinesterazy i białka płodowego alfa (uszkodzenia cewy układu nerwowego), bilirubiny (konflikt układu Rh) oraz niektórych hormonów.