1109145058

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Preparat: postać trypomastigota w rozmazie krwi; preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy.

Obserwacja. Powiększenie mikroskopowe: 600x lub 1000x (immersja olejowa). Wśród krwinek czerwonych (tylko nieliczne białe) widać charakterystycznie powyginane postacie trypomastigota. Cytoplazma pasożytów wybarwiona jest na kolor niebieskofioletowy, a duże jądro - intensywnie fioletowy. Kinetosom i kinetoplast znajdują się na tylnym biegunie w postaci ciemnofioleto-wych punktów. Można zaobserwować także błonę falującą.

Rysunek: narysować kilka świdrowców wśród elementów morfotycznych krwi, zachowując odpowiednie proporcje wielkości (średnica krwinki czerwonej 7,7-8pm).

2. Gatunek: Trypanosoma cruzi Chagas

Występowanie. Bytuje w narządach miąższowych, krwi i limfie człowieka i zwierząt (pies, kot) w Ameryce Południowej (50% ludności jest zarażonych tym pasożytem) i Środkowej.

Budowa. Tworzy postacie trypomastigota, epimastigota i amastigota. Postać trypomastigota, o długości 10-20pm, jest podobna do tejże postaci świdrowca gambijskiego; postać amastigota ma średnicę 1,5-5 pm.

Zarażenie. Postacią inwazyjną dla człowieka (i innych kręgowców będących żywicielami) jest postać trypomastigota. Wnika ona do organizmu ludzkiego poprzez uszkodzoną skórę lub błonę śluzowąjamy ustnej i spojówek wraz z kałem lub wymiocinami pluskwiaków z rodzajów Triatoma i Rhodnius, należących do rodziny Reduviidae - Zajadkowate (patrz strona 104, ryc. 90). Zarażenie może nastąpić również w czasie przetaczania krwi oraz z mlekiem matki.

Rozwój. Postać trypomastigota wnika do tkanki podskórnej, przekształca się w postać amastigota pasożytującą w komórkach układu siateczkowo-śródbłonkowego narządów miąższowych, węzłów chłonnych, we włóknach mięśnia sercowego i mięśni poprzecznie prążkowanych, a także w mózgu. We krwi występuje w postaci trypomastigota. Tą postacią zarażają się pluskwiaki w czasie ssania krwi człowieka lub zwierzęcia. W przedżołądku owada postać trypomastigota przekształca się w epimastigota, ta ostatnia po intensywnych podziałach w jelicie przekształca się w postać trypomastigota. Cały rozwój T. cruzi może odbywać się w ciele owada.

Chorobotwórczość. Wywołuje chorobę Chagasa (czyt. czagasa), która stanowi poważny problem zdrowotny Ameryki Południowej. Postać ostra tej choroby występuje tylko u niemowląt i dzieci. Objawia się podwyższoną temperaturą ciała, obrzękiem powiek i twarzy, powiększeniem węzłów chłonnych, wątroby i śledziony, zapaleniem mięśnia sercowego, opon mózgowych i mózgu. Często kończy się śmiercią. Przewlekła choroba Chagasa może występować w postaci sercowej, oponowo-mózgowej i in.

Wykrywanie. Bada się: krew, płyn mózgowo-rdzeniowy, miazgę szpiku i śledziony. Stosuje się:

a.    rozmaz utrwalony i zabarwiony barwnikiem Giemsy;

b.    metodę hodowli na sztucznych podłożach;

c.    ksenodiagnostykę (krew człowieka podaje się larwom pluskwiaków z rodzaju Triatoma, a następnie poszukuje się w preparatach bezpośrednich z treści jelita owada postaci trypomastigota);

d.    metody immunologiczne.

e.    metody molekularne (PCR).

Zapobieganie i zwalczanie polega na niszczeniu pluskwiaków, a także badaniu krwiodawców. ***

Preparat: 1. postać trypomastigota w rozmazie krwi myszy; preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy. 2. postać epimastigota, z hodowli in vitro (hodowla na podłożach sztucznych ma znaczenie w diagnostyce); preparat trwały, barwiony barwnikiem Giemsy.

Obserwacja. Pow. 600x lub 1000x (immersja).

Ad 1. Budowa tej postaci jest podobna do postaci trypomastigota Trypanosoma gambiense.

Ad 2. W preparacie zauważamy intensywnie fioletowo zabarwione owalne jądro, które zajmuje położenie centralne w komórce pasożyta oraz jasnofioletowo wybarwioną cytoplazmę. Nad jądrem znajdują się struktury również intensywnie zabarwione: kinetosom i kineto-

17