1109145484

Halina Soczówka, Sylwia Krajewska

cepcji controllingu. Obecnie w literaturze przedmiotu spotykane jest podejście, w którym utożsamia się pojęcie controllingu i rachunkowości zarządczej. Pojawiają się opinie, że controlling i rachunkowość zarządcza różnią się jedynie sposobem prezentowania wiedzy oraz charakterem dyscyplin, controlling ma bowiem bardziej rozbudowaną strukturę, związaną z realizacją funkcji w ramach działalności przedsiębiorstwa¹³.

Tabela 2. Porównanie	wybranych cech controllingu i rachunkowoś		ci finansowej
Wybrane cechy	Rachunkowość finansowa	Controlling operacyjny	Controlling strategiczny
Poziom zysku	Oblicza wielkość	Umożliwia sterowanie zyskiem	Zapewnia osiągnięcie
Sytuacja przedsiębiorstwa	Rozpoznaje sytuację w przedsiębiorstwie	Rozpoznaje rzeczywiste odchylenia od planu w celu ich skorygowania	Rozpoznaje możliwe i prawdopodobne odchylenia w celu ich uniknięcia
Ocena efektywności działania	Efektywność działania odnosi się do całego przedsiębiorstwa	Wskazuje rentowne i nierentowne ogniwa wewnątrz firmy (np. produkty, wydziały) oraz w jej otoczeniu (np. klienci, kanały dystrybucji, obszary sprzedaży)
Znaczenie liczb w analizowanej komórce	Liczby muszą być prawidłowo ujęte i uzgodnione	Liczby muszą być akty	'nie wykorzystywane
Horyzont czasowy	Przeszłość	Przyszłość (perspektywa krótkookresowa)	Przyszłość (perspektywa dhtgookresowa)

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Controlling funkcyjny..., s. 16 oraz M. Sierpińska, B. Niedbała, Controlling operacyjny Wprzedsiębiorstwie. PWK, Warszawa 2003, s. 20.

Rzeczywiście część wspólna rachunkowości zarządczej i controllingu jest bardzo duża, również podstawy teoretyczne tych dziedzin są wspólne, nie można jednak tych dwóch dziedzin utożsamiać. Controlling kładzie nacisk na kierowanie i sterowanie przedsiębiorstwem, co nie jest tak wyraźne w rachunkowości zarządczej, której podstawowe zadanie to generowanie informacji pomocnych zarządzającym przy podejmowaniu racjonalnych decyzji, stosownie do służebnej roli rachunkowości w podmiocie gospodarczym¹⁴. Sterowanie przedsiębiorstwem bez odpowiednich informacji jest niemożliwe, a więc niemożliwe jest również funk-

¹³    I. Sobańska, Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 52.

¹⁴    M. Dobija, Rachunkowość zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-