194 Małgorzata Szulc
- sposoby pomiaru obrotu i stanu zapasów,
- wyniki dokonanej oceny instrukcji inwentaryzacyjnych.
Udział biegłego rewidenta w spisie z natury może być zastąpiony innymi czynnościami (np. powtórna inwentaryzacja niektórych składników majątkowych w niedługim czasie po właściwym spisie z natury), pozwalającymi na ustalenie istnienia, kompletności i przydatności stanu zapasów, wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Gdy natomiast stan zapasów stanowi znaczący składnik aktywów jednostki gospodarczej, a biegły rewident nie mógł wziąć udziału w ich spisie z natury ani zastosować innych czynności, wówczas zachodzi ograniczenie zakresu badania.
Biegły rewident może w porozumieniu z kierownikiem jednostki spowodować pisemne zwrócenie się badanej jednostki do kontrahentów o uzgodnienie sald i skierowanie odpowiedzi w tej sprawie na adres podmiotu badającego w przypadku, gdy posiadane przez badaną jednostkę:
- środki na rachunkach bankowych,
- udziały w innych jednostkach,
- zdeponowane w innych jednostkach papiery wartościowe,
- zapasy powierzone stronom trzecim lub oddane w komis,
- należności i zobowiązania
stanowią znaczący składnik aktywów i pasywów bilansu, a stopień ich udokumentowanego uzgodnienia z jednostkami przechowującymi te aktywa lub kontrahentami nie upewnia o wiarygodności sald.
Biegły rewident powinien upewnić się o kompletności wysyłki tych pism. Jeżeli próby uzgodnienia sald nie dały rezultatu i (lub) biegły rewident zastosował zamiast uzgodnień alternatywne rodzaje badań wiarygodności, które nie pozwoliły uzyskać odpowiednich dowodów badania, należy traktować odpowiednie salda jako niespełniające warunków stawianych aktywom lub zobowiązaniom. Natomiast gdy kierownik jednostki nie wyraża zgody na wystosowanie pism o uzgodnienie do wszystkich lub niektórych kontrahentów, a uzasadnienie jego stanowiska nie jest - zdaniem biegłego rewidenta - przekonujące, to zachodzi ograniczenie zakresu badania31.
Warto tutaj zaznaczyć, że w przypadku gdy to z winy jednostki lub z przyczyn od niej niezależnych nastąpiło ograniczenie zakresu badania, wówczas o sprawozdaniu finansowym wyrażana jest opinia z zastrzeżeniami lub biegły rewident odmawia wyrażenia opinii32.
Powyższe uregulowania zawarte w Normie nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta wskazują na konieczność zawarcia oceny prawidłowości stosowanego
Ibidem, s. 31. Ibidem, pkt 67, s. 42.