1437212818

Studia Gnesnensia Tom XIX (2005) 5-17

Ks. Bogdan CZYŻEWSKI

PIERWSZY POWOJENNY REDAKTOR NACZELNY STUDIA GNESNENSIA

Wspomnienie pośmiertne o Ks. Prof. Szczepanie Pieszczochu

Kiedy zacząłem zastanawiać się nad problematyką artykułu do kolejnego numeru Studia Gnesnensia, doszedłem do wniosku, że w tym roku musi to być wspomnienie o pierwszym powojennym Redaktorze Naczelnym tego periodyku naukowego. Jego osoba, starania i wkład we wskrzeszenie Studiów Gnieźnieńskich w pełni zasługują na przypomnienie, a dla wielu z pewnością będzie to poznanie nieznanych całkowicie faktów.

1. Powstanie przedwojennej serii Studia Gnesnensia

Historia Studia Gnesnensia sięga okresu międzywojennego. W 1930 roku, ówczesny Rektor Seminarium Duchownego w Gnieźnie - Ksiądz Kazimierz Kowalski przedłożył Księdzu Kardynałowi Augustowi Hlondowi projekt utworzenia wydawnictwa naukowego pod nazwą Studia Gnesnensia. Ksiądz Prymas nie tylko chętnie ustosunkował się do tego projektu, lecz również chcąc doprowadzić do możliwie wysokiego poziomu stan gnieźnieńskiego i poznańskiego Seminarium Duchownego, skutecznie przyczynił się do jej urzeczywistnienia. Zamiarem Prymasa było bowiem utworzenie z seminarium filozoficznego w Gnieźnie i teologicznego w Poznaniu akademii nawiązującej do chlubnej tradycji Akademii Lubrańskiego założonej na Ostrowie Tumskim w 1519 roku przez biskupa Jana Lubrańskiego. Sto lat później stała się ona ekspozyturą Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym duchu Prymas Hlond zachęcał profesorów obu seminariów do pracy naukowej i publikowania swoich badań na lamach nowej serii pod nazwą Studia Gnesnensia.

Przed II wojną światową w ciągu 9 lat wydano drukiem aż 17 tomów Studia Gnesnensia, dwa następne złożone do druku nie doczekały się niestety wydania, gdyż zostały zniszczone przez Niemców w 1939 roku. Przedwojenna seria miała charakter monograficzny. Pierwszy tom wyszedł w 1930 roku i był to podręcznik autorstwa Księdza Kazimierza Kowalskiego do wstępu do filozofii i teorii poznania pt. „Podstawy filozofii”. Ten sam autor wydal także pozycję