M. Kłobuszewska, Makroekonomia 1
stosunek gotówki w obiegu do depozytów: cu = CU/D Podaż pieniądza = pieniądz w obiegu (CU) + depozyty (D)
M = CU + D = cu*D + D = D*(l+cu)
Baza monetarna = pieniądz w obiegu + pieniądz w bankach H = CU + R = cu*D + re*D = D*(cu + re)
Mnożnik kreacji pieniądza (MM)
.... 1+cu
MM = - Mnożnik kreacji pieniądza
cu+re
MM = ^ Uproszczony mnożnik kreacji pieniądza Inflacja
Inflacja - wzrost przeciętnego poziomu cen dóbr, usług (i czynników produkcji) w jakimś okresie czasu. Stopa inflacji to wzrost wyrażony w postaci procentowej odnoszący się do pewnego przedziału czasu. Inflacja jest to spadek wartości pieniądza.
Deflacja - spadek przeciętnego poziomu cen dóbr i usług, odwrotność inflacji
Jak mierzymy inflację? Obecnie używa się dwóch metod mierzenia inflacji. Jedną z nich są indeksy/wskaźniki cenowe. Drugą - deflatory. Indeksy mierzą względną zmianę średnich cen dóbr i usług w jakimś okresie czasu. W tym celu tworzy się pewne „koszyki" dóbr i usług, których ceny są porównywane w kolejnych okresach. Ceny porównuje się do jakiejś bazy - punktu odniesienia. Przyjmuje się jakiś konkretny rok za rok bazowy. W roku bazowym indeks wynosi zawsze 100. Procent, o jaki wzrośnie cena koszyka w odniesieniu do roku bazowego, jest miarą inflacji. Jeśli cena koszyka zmaleje, to jest to miara deflacji.
Deflator PKB = PKB nominalny / PKB realny
PKB realny to wielkość produkcji w roku 1 w cenach z roku 0. PKB nominalny, to wielkość produkcji w roku 1 w cenach z roku 1.
Częściej jednak stosuje się inne mierniki inflacji - wskaźnik cen konsumenta (CPI) i wskaźnik cen producenta
(PPI). CPI mierzy ceny dóbr i usług, które znajdują się w „koszyku" reprezentatywnego konsumenta. Taki koszyk określa się na podstawie badań ankieterskich - w Polsce jest to badanie Budżety Gospodarstw Domowych przeprowadzane co roku przez GUS na reprezentatywnej próbie gospodarstw domowych. Sprawdza się, jakie dobra i usługi konsumuje przeciętne gospodarstwo/konsument i ile to go kosztuje. Analogicznie jest z koszykiem dóbr producenta - w koszyku znajdują się dobra produkcyjne - służy on do pomiaru cen ustalanych przez producentów na różnych etapach produkcji.
Pieniądz i inflacja
Inflację wiąże się z tempem przyrostu podaży pieniądza.
V-jest to prędkość obiegu pieniądza (to, ile razy jakaś ilość pieniędzy jest używana w transakcjach)
V = T/M T - liczba transakcji, M - podaż pieniądza
3