’i us/eicgowamu największy di otrzymanych w ten .sjkisóO ilorazów w nulcucy. obejmuje) tyle ilorazów. ile jest mnndalów do podziału,
3) naitmucius nazywany wspólnym dzielnikiem, użyty zom.ijc w*, pnie do podziału Ifc/by otrayronnych przez poszczególne listy r otrzymany sU)d iloraz oznacza liczbę mandatów uzyskanych przez p> szczególne Iwy
Dla pełniejszego zobrazowania efektu proporcjonalności w-aito poslao: oę Hipotetycznym przykładem. Załóżmy, iż w danym okręgu wyborczym tk/s< mczy w wyborach 5 partu (komitetów wyborczych), a do rozdziału Jest l'»rjr (Lnów Partia A Utrzymała 250.000 głosów, partia Ił 70.000. C 90000, Ił 110.0001 panu I-I 120.000 głosów
I'<Ml/i;il przez |
\;iz».i |ł.irtii | |||
A fł |
C |
D |
n | |
1 |
250.000 70.000 |
W.000 |
10.000 |
I20.IMW |
2 |
125.000 35,000 |
45.000 |
55.000 |
60 W |
3 |
83.333 23.333 |
30.000 |
36.(566 |
40 CO) |
4 |
02.500 17 500 |
22.500 |
27 500 |
30 W) |
5 |
50.000 14.000 |
IH <>00 |
22.000 |
24X09 |
wspólny dzielnik 55.000 | ||||
1'odziul mandutóss | ||||
partia A |
230.000 |
55000 |
. |
4 rtłind^ |
pan i,i It |
70.000 |
55 000 |
1 Ifi** | |
pMlial. |
'Ml (KIO |
55,000 | ||
partu Ił |
lIOłMK) |
55.000 |
1,n*” | |
partia li |
120 000 |
55 (KM) |
2 |
odejściem od heżW/glphw) proporcjonalności wyborców je*** •**, żulu zaporowa W podziale iiundlłlów w okręgach wylnm zych uw/tł^
Mwyui wA>niaiy tu najmniej ^vc ważnie ouoanycn gtosow w \kaii ilijju Okręgowe listy kandydatów nu posłów komitetów wyborczych, które umorzyły koalicję wyborczy, uwzględnia się w podziale m.indatów w okręgach wybór czy eh, jeżeli ich listy otrzymały co najmniej 8f.r ważnie oddanych głosów w skali kraju (art 3 ordynacji sejmowej). W podziale mandatów pomiędzy ogólnopolskie Ibty kandydatów na posłów uwzględnia się wyłącznie listy tych komitetów wyborczych. których okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały co.najmniej V'< wa/nic oddanych głosów' w' skali kraju. Szczególny status przyznaje ordynacja mniejszościom narodowymi. Ich komitety wyborcze mogą korzy itac te zwoi* niema listy bądź z 5% klauzuli zaporowej odnośnie do listy okręgowej. bądź Z 7K - która obwałowana jest lista ogólnopolska lart. 5).
Klauzula zaporowa zapobiegać nu przenikaniu drobnych, efemerycznych ugrupowań politycznych do parlamentu, a co za tym idzie przeciwdziałać jego wewnętrznemu rozbiciu Stosowana jest ona w' kilku państwach luuopy Zachodniej (Hiszpania. KI N. Szwecja) Przez znawców prawa wyborczego klau/uki t.i pintr/c rana jest jako odstępstwo «kI zasady równości i jiropofcjonalnotó wyborów
Tajność dotyczy jednego tylko stadium procesu wyborczego, a nuunowi cic glosowania Nic jest zatem tajnym np udział w wyborach czy poparcie luty okręgowej. Istotę tajności stanowi zapewnienie głosującemu tajemnicy wyboru Glosow.inte przeprowadzone jcsi w sjnwób mc pozwalający ustalić, kto j.d. gfc> sowal Podobnie jak zasada powszechności w niektórych państwach, równie/, taj notó mirż.e mieć uhligatoryjny charakter i wyborca mo/c zostać zmuszony do jej /v liowanta W zdecydowanej większości uMuwodawstw wyborczych zasada ta Jest prawem obywatelskim, t/n ze |cj wykorzystanie /alc/.y od wuli i dce\ zji wy borc> Natomiast na państwie ciąży obowiązek zjgw.ininfowoma lego ujifaunic nu Ordynacja sejmowa /iiwicru kilku standardowych ro/Atr/ygnięć w tej trute ri«. miejsce za|>cwnią)ącc tajność glosowania (por art. 30 tul. I). wyborca wrząca do limy kurtę do glosowania w laki spukótk aby strona zadrukowana me Hyla wi* dnt/nu (ort W u%t 3)»
7.1 V /,ghiszamr kandydatów na poitlów i senatorów
Nie mniej ważną ni/ zasady kategorią prawa wyborczego jest tryb wysu wjm.i kandydatów nu jx»\łów i senatorów Mechanika wyborcza zna iIwj systr rny /głoszeń: przez nieformalne gmpy wyborcze oiaz przez zorjianizowancr |*xl mioty, ij. (uitu polityczne i organizacje społeczne Obowiązująca ordy nas ja w) mmv<* i senacka przyjmują lwUlim pnwylsiC spoaoby.
Prawo zgłaszaniu Iihi kandydatów nu posłów przy*lugu|c partiom, otgani racjom politycznym oraz społecznym, u tak/c wyborcom Czynności wy*