Kodeks pracy nie reguluje procedury przeprowadzania badań lekarskich. Została ona unormowana szczegółowo w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (dalej: rozporządzenie o badaniach profilaktycznych). Do rozporządzenia zostały załączone wskazówki metodyczne określające zakres i częstotliwość badań profilaktycznych.
W ramach profilaktycznej opieki lekarskiej, o której mowa w art. 229 k.p., można wyróżnić następujące rodzaje badań, które są realizowane w zależności od fazy zatrudnienia: badania wstępne, badania okresowe, badania kontrolne i tzw. badania końcowe.
W obowiązującym stanie prawnym wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
□ osoby przyjmowane do pracy,
■ pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Przepis art. 229 § 1 k.p. przewiduje, że badaniom wstępnym nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.
Z przepisu art. 229 § 1 k.p. wynika, że obowiązek w zakresie profilaktycznej ochrony zdrowia został rozciągnięty nie tylko na osoby mające status pracownika. Dotyczy również osób nowo przyjmowanych do pracy, kierowanych na wstępne badania lekarskie jeszcze przed nawiązaniem stosunku pracy. Z formalnego punktu widzenia osoby te nie są więc pracownikami.
Obowiązek poddania się badaniom wstępnym w obecnym stanie prawnym dotyczy każdego nowo przyjmowanego pracownika do pracy. W obowiązującym stanie prawnym nie ma tu znaczenia fakt legitymowania się wynikami badań przeprowadzonymi u poprzednich pracodawców czy badaniami specjalistycznymi w zakresie prawa wykonywania zawodu. Potwierdzeniem tego jest wyrok NSA z 7 listopada 2002 r. (II SA 3358/01, patrz: www.ekspert3. inforlex.pl), w którym sąd wskazał, że legitymowanie się wynikami badań specjalistycznych, stwierdzających zdolność do wykonywania określonego zawodu lub czynności, nie zwalnia z obowiązku poddania się wstępnym badaniom lekarskim, o których mowa w art. 229 § 1 k.p.
Zakres badań wstępnych w dużej mierze zależy od rodzaju wykonywanej pracy. Dla przykładu, badania takie dla osób mających pracować przy monitorach ekranowych, zgodnie z pkt. 10 załączonych do rozporządzenia „wskazówek metodycznych w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników”, obejmuje: badanie ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę, układ ruchu w obrębie kończyn górnych i kręgosłupa szyjnego oraz badania okulistyczne. Dodatkowo w przypadku gdy przyszła praca będzie wiązała się z niekorzystnymi czynnikami psychofizycznymi, takimi jak: zagrożenia wynikające ze stałego, dużego dopływu
it.serwlspp.lnfor.pl
14 20 lutego 2015 r.