2210689407

2

Monarchie i republiki

Według charakteru instytucji głowy państwa wśród współczesnych państw wyróżnia się monarchie i republiki.

Monarchia to państwo, w którym władza należy do dziedzicznego z reguły monarchy. Pełni on swoje funkcje dożywotnio i ma zazwyczaj przyrodzone prawo do tronu. Nie podlega on prawu, jest wyniesiony ponad pozostałych członków społeczeństwa.

Jako jej odmiany, według kryterium zakresu władzy monarchy, wyróżnia się monarchię absolutną, monarchię konstytucyjną i monarchię parlamentarną.

Monarchia absolutna jest państwem, w którym monarchia sprawuje pełnię władzy -władzy w zakresie stanowienia prawa, władzy wykonawczej i sądownictwa. Monarcha jest tu ponad prawem i poza wszelką kontrola.

Monarchia konstytucyjna to państwo, w którym władza monarchy jest ograniczona przez obowiązującą konstytucję.

Monarchia parlamentarna natomiast to państwo, w którym władza monarchy jest symboliczna, a władzę sprawuje wybrany w wyborach powszechnych parlament i odpowiedzialny przed nim politycznie rząd.

Republika jest państwem, w którym najwyższe władze państwowe są powoływane na określony czas w wyborach powszechnych lub w wieloosobowych kolegiach wywodzących się z wyborów powszechnych.

Prezydialny i parlamentarny system rządów

Ze względu na relacje miedzy głową państwa i szefem rządu oraz z uwagi na procedurę odpowiedzialności rządu wyróżnia się prezydialny system rządów i parlamentarny system rządów.

W prezydialnym system rządów prezydent pochodzący z wyborów powszechnych jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu. Prezydent powołuje rząd składający się z ministrów odpowiedzialnych przed nim. Nie ponosi odpowiedzialności politycznej, a ze stanowiska może być usunięty tylko przez pociągnięcie go do odpowiedzialności konstytucyjnej za naruszenie konstytucji i ustaw, z zachowaniem specjalnej procedury w parlamencie. Nie można łączyć miejsca w rządzie i w parlamencie, a funkcjonowanie rządu jest niezależne od parlamentarnej większości. Prezydent nie może rozwiązać parlamentu.