40592

narodów; są według niego cztery największe klęski, wskutek których paristwa, monarchie i republiki upadają: niezgoda, śmiertelność, niepłodność ziemi i spodlenie monety. W swych poglądach Kopernik przeciwstawia się praktykom stosowanym przez władców, zmniejszania zawartości kruszcu lub zmniejszaniu próby monety. Jest to negacja - nominalizmu pieniężnego (przypisującego księciu moc nadawania wartości monecie). Spodlenie monet, zdaniem Kopernika wywołuje drożyznę złota i srebra, wysokie płace robotników, wysokie zarobki rzemieślników. Wszystko drożeje - inflacja.

W teorii Mikołaja Kopernika pieniądz ma określone funkcje: pośredniczy w wymianie, jest miernikiem wartości, środkiem płatniczym. Aby móc je spełniać, sam w sobie musi być wartością, pieniądzem złotym lub srebrnym. Szacunek (wartość) monety, jej siła nabywcza zależy przede wszystkim od ilości zawartego w niej srebra i złota, po dodaniu kosztów bicia monety. Ceny towarów są proporcjonalne do zawartości kruszcu w monecie. W związku z tym nie można zmieniać jej wartości, musi być cały czas "zdrowa".

Według Kopernika, władca nie powinien ciągnąć z bicia monet, a zwłaszcza ze zmniejszania jej wartości żadnej korzyści finansowej. Ci, co radzą monarsze szukania zysków z bicia monety, chcą jego skarb powoli wypróżnić, a nie wzbogacić, osłabić, a nie wesprzeć kraj.

d)najczęściej stosowane było srebro, złoto upowszechniło się dopiero wl9w np.w Anglii odl816, w Niemczech Francji od 1870, w USA od 1873.

ejbimetalizm (kłopoty ze zmianą wartości kruszców np. lata 50 19w złoto do srebra 1:15,5 =ljp a pod koniec wieku 1:22 tj.złoto=l,4jp Opłaca się monetę złotą przetopić na sztaby dostać za to 1,4 jp w srebrze wymienić je na 1,4 monety złote i znowu je przetopić 3. Pieniądz symboliczny (podwartościowy) tj. taki którego siła nabywcza (to co możemy nabyć za jednostkę pieniądza) przekracza koszt jego wytworzenia (przekracza wartość w zastosowaniach towarowych). - Chiny 13 w

•Certyfikaty depozytowe banków/złotników,

•Wzajemna akceptacja certyfikatów przez grono banków (giro)

•Certyfikaty opiewające na okrągłe sumy -BANKNOTY tj. bezterminowe i nieoprocentowane zobowiązania na okaziciela emitowane przez banki i płatne za okazaniem w pieniądzu kruszcowym

•Emisja certyfikatów ponad zasób złota w skarbcu,

•Run na bank (panika finansowa)

•Państwo władza publiczna aby temu zapobiec reglamentuje emisje banknotów, wprowadza pieniądz krajowy z pokryciem w złocie i bank emisyjny odpowiedzialny za jego emisje. W końcu banki emisyjne zostały upaństwowione, (gł. w I połowie XX w) przekształcając się w banki centralne państw. Wyjątkiem są Stany Zjednoczone, gdzie przywilej emisji pieniądza posiada 12 regionalnych banków prywatnych, zrzeszonych w systemie Rezerwy Federalnej,

Pierwszym publicznym bankiem był utworzony na początku XV wieku w Genui Bank św. Jerzego.

•    Bank Anglii 1694, FED (System Rezerwy Federalnej) 1913,

•    Banki centralne też stosują emisję fiducjarną (bez pokrycia w kruszcu)

•1925 w Anglii pieniądz „pozłacany" tj. wymienialny na złoto w sposób ograniczony np. na sztaby

•    1931 Anglia i Niemcy zawieszają wymienialność walut krajowych na złoto. USA obniża wartość dolara (20,67 USD za uncję przed Wojnq Światową do 35 USD w 1933 roku, wymienialność tylko dla banków zagranicznych , 38 USD za uncję w 1971) i całkowicie zawiesza wymienialność w 1974

•Powstaje pieniądz współczesny wymienialny na inne waluty i nie wymienialny na złoto

•Pieniądz ten jest umową społeczną, jest oparty na zaufaniu społecznym do danego pieniądza

Złotówka przed wojną była wymienialna na inne waluty a przez to na złoto (brak bezpośredniej wymienialności)

2