7921507133

wpływających na interakcje ludzi poprzez system ograniczeń¹. Instytucje są więc według niego zestawem norm i ograniczeń społecznych np. ograniczeń autokratycznych zapędów władzy publicznej. North (1990,4) odróżnia instytucje od organizacji, które stanowią jedynie strukturę dla wspomnianych norm². Podobnie definiuje instytucje Wiliam Garside (2007, 2), który widzi je jako normy, reguły i procedury, które determinują praktyki społeczne i interakcje³. Z kolei Fuller i Romer (2012, i) wskazują, iż instytucje to „normy i struktury lub 'reguły gry', które określają sposób współistnienia, rozwoju lub działań antagonicznych i stagnacji organizacji oraz poszczególnych jednostek". Zwolennikiem szerokiego definiowania instytucji jest natomiast Janusz Gardawski (2009, 35), który w ramach tej kategorii wyróżnia: organizacje formalne, wzory zachowań oraz normy negatywne i środki przymusu⁴. Francis Fukuyama (2008,27) konstatuje, iż pojęcie instytucji w badaniach ekonomicznych jest używane w mało konsekwentny sposób i najczęściej jest ono odnoszone do władzy publicznej, rządów prawa i demokracji.⁵

Co do zasady istnieje jednak zgodność, iż instytucje są wytworem sfery społecznej oraz, że wpływają na gospodarkę poprzez system bodźców, w tym norm i zakazów, mają więc charakter regulacyjny, jak również to, że instytucje dzielą się na formalne i nieformalne (Degirmenci 2011, 23; Stankiewicz 2012, 52-53). W niniejszym opracowaniu, zgodnie z propozycją Zbigniewa Stańka (2007, 2) następujące kategorie uznawane będą za elementy składowe systemu instytucjonalnego⁶:

„instytucje - organizacje: np. urzędy pracy, agencje zatrudnienia na rynku pracy, giełdy towarowe czy organizacje pośrednictwa handlowego na rynku towarowym, instytucje pośrednictwa finansowego czy organy nadzoru na rynku finansowym, partie polityczne i wyborcy na rynku politycznym,

4

1

   "Institutions are the niles of the gamę in a society or. morę formally. are tlie humanly devised constraints tliat

shape human interaction." (North 1990. 3) „Instytucje to reguły gry w społeczeństwie, czy bardziej formalne, skonstruowane przez ludzi ograniczenia, które kształtują ich wzajemne interakcje” (za Staniek 2007, 1).

2

   Staniek (2007, 2) także uważa, iż „w praktyce organizacje stanowią raczej formę funkcjonowania instytucji:

niektóre z organizacji mają tendencję do ich „instytucjonalizacji", do czego przyczynia się zbiorowe działanie dla osiągania wspólnych celów".

3

   "Institutions are established and accepted ways of getting things done in society, and include sets of norms, rules and procedures that define social practice and influence interactions" (Garside 2007, 2).

4

   Powołując się na Coriat Dosi (2002).

5

"Institutions" (as well as the related term "governance") as an independent variable is often used inconsistently, referring at different times to State capacity, rule of law, and democracy (Fukuyama 2008, 27).

6

Inne podziały i klasyfikacje omówione są przez (Degirmenci 2011,14-16).