pieczeństwa. Autorem pierwszej z nich jest R. Zięba. Według niego bezpieczeństwo w znaczeniu ogólnym można określić jako pewien stan, czyli „(...) pewność istnienia i przetrwania, posiadania oraz funkcjonowania i rozwoju podmiotu. Pewność ta jest wynikiem nie tylko braku zagrożeń (ich niewystępowania lub wyeliminowania), ale także powstaje wskutek kreatywnej działalności danego podmiotu i jest zmienna w czasie, czyli ma naturę procesu społecznego”29.
Rysunek 1. Wicloaspektowość i zasadnicze cechy bezpieczeństwa
Źródło: opracowanie własne.
Drugą, niezmiernie ważną, szczególnie dla prakty ki polityki bezpieczeństwa definicję sformułował S. Koziej. Jego zdaniem, gdy mówimy o bezpieczeństwie danego podmiotu w sensie praktycznym, traktujemy go jako proces, czyli „(...) tę dziedzinę jego aktywności, która zmierza do zapewnienia możliwości przetrwania, rozwoju i swobody realizacji własnych interesów w konkretnych warunkach, poprzez wykorzystywanie okoliczności sprzyjających (szans), podejmowanie wyzwań, redukowanie ryzyka oraz przeciwdziałanie (zapobieganie i przeciwstawianie się) wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla podmiotu i jego interesów”30. Podmiotem bezpieczeństwa mogą być, w rozumieniu twórcy definicji, wszystkie podmioty mające własne interesy i wyrażające ambicje realizacji tych interesów31.
29 R. Zięba, Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego, [w:] R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie. Warszawa 2008, s. 16.
0 S. Koziej, Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Toruń
2006, s. 7.
31 Interesy danego podmiotu rozumiane są w tym wypadku jako wyraz jego tożsamości, wyznawanych wartości, historycznego dorobku i tradycji, bieżących potrzeb, dążeń i aspiracji przyszłościowych podmiotu. Stąd też zdaniem S. Kozieja możemy mówić o dwóch kategoriach
18