5169915855

Społeczny obieg literatury grozy... 67

Pierwszą z nich jest opowieść Roberta Luisa Stevensona (1850

Jekyll i pan Hyde

człowieka

niesamowita fantasmagoria o podwójnej osobowości jednego

3

Drugą

na przemian zacnego i sadystycznego

3

poczciwego i zbrodniczego

powieścią

3

chyba najbardziej

znaną

z

całej trójki jest

Frankenstein

autorstwa Mary Shelley (1775

1851)

Pisarka poprzez tę powieść

wiecznie popularny archetyp

Bezimienną Istotę. Archetyp stanowiący

jąc słów S. Kinga

33

prawdziwą Missisipi

39

powieści grozy

21

tanowiący — uzywa-Z przełomu wieków

XIX i XX pochodzi powieść Irlandczyka, Brama Stokera (1845

1912) Dracula

Autor

tej

powieści

uchodzi

za

twórcę

33

naj słynniej szego

wampira

wszech

czasów

95

22

9

jego dzieło sfilmowano bowiem aż 139 razy

23

Godnym

potomkiem

tych

powieści

jest

Howard

Philips

Lovecraft

(1890

1937)

9

który

zbudował

pewne

uniwersum

współczesnego

horroru

na

podstawach science flction.²⁴ Do wzorów H. P. Lovecrafta nawiązuje ta część

pisarzy fantastyki grozy

3

którzy w Anglii i Ameryce zadebiutowali w latach

siedemdziesiątych

9

a w naszym kraju zdominowali ofertę księgarską po przemia

nach roku 1989. Spośród nich można przywołać np. B. Lumleya

9

J. Saula

9

J

Knighta

9

P. Wilsona

9

G. N. Smitha i kilku innych autorów powieści grozy. Są

w ich powieściach zombi

3

wilkołaki

3

przeróżne insekty (najczęściej monstrual

nych rozmiarów kraby

3

paj ąki

3

cmy

3

chrabąszcze

3

larwy itd.)

3

dinozaury oraz

cały

99

demonizm

55

natury w postaci pożarów

3

trzęsień ziemi i innych katakliz

mów, z którymi nie sposób sobie poradzić. Największym atutem tych pisarzy jest

sugestywność

w ich powieściach gnijące mięso cuchnie

3

zranione ciało broczy

prawdziwą krwią oślizgłe, jędrne.

3

a robaki, które toczą trupy, są zdumiewająco żywe

3

ruchliwe

3

Trudno postawić jakąś jednoznaczną diagnozę współczesnego horroru

nietrudno

zauwazyc

3

ze mówi

on nowymi metodami

o

starych

horroru, ale koszm arach

i lękach. Dziś dużo w nim krwistej dosłowności i wręcz efekciarstwa. Współczes na powieść grozy epatuje czytelnika obrazami okrucieństwa, rozlewu krwi oraz

wyuzdanego i wynaturzonego seksu. Zmieniła się współczesnych powieściach akcja rozgrywa się \

33

się

w

eństwa, rozlewu krwi c

przestrzeń” horroru -teraźniejszości, gdzieś

we

na

zapadłej amerykańskiej (rzadziej angielskiej) prowincji lub w wielkich aglomera

ciach Zachodu

3

od Nowego Jorku począwszy na Paryżu skończywszy

25

Nowatorstwo dzisiejszych pisarzy polega również na tym

3

że praktycznie

zrezygnowali oni z happy endu, uśmiercając najczęściej swoich bohaterów lub

powodując ich niewyjaśnione zniknięcie

3

wpisując tym samym w konstrukcję

swych powieści możliwość ciągu dalszego. Jakie nowe motywy pojawiają się we

współczesnym horrorze? Otóż oprócz wampirów

3

33

żywych trupów

35

r •

i rożnie

manifestujących się

33

to coś”

mamy tu wątki:

²¹    Ibidem, s. 216.

²²    M. Janion, Wobec zła, Chotomów 1989, s. 35.

²³    J. Fuksiewicz, Między balladą a operą, „Kino” 1993, nr 2-3, s. 13.

²⁴    J. Szyłak, Nowe metody budzenia grozy, „Nowa Fantastyka” 1994, nr 7, s. 67.

²⁵    Z. Beszczyńska, Horror wychodzi z siebie, „Nowe Książki” 1995, nr 3, s. 67.