15. FUNKCJE GŁOWY PAŃSTWA W SYSTEMACH PREZYDIALNYCH
> Instytucja GŁOWY PAŃSTWA powstała w późnofeudalnym systemie politycznym.
1. Jest to organ jednoosobowy:
a. ) w monarchiach - MONARCHA
b. ) w republikach - PREZYDENT
2 Ale znane są również kolegialne (wieloosobowe) głowy państwa np. Rada Państwa w NRD i PRL oraz Rada Najwyższa w ZSRR
> MONARCHA
Z prawnego punktu widzenia władza monarchy jest autonomiczna i samorodna.
Monarcha jest w zasadzie ińeusuwalny. jego władza jest najczęściej dożywotnia i dziedziczna.
- W wysoko rozwiniętych cywilizacyjnie krajach demokratycznych monarcha umaciua społeczny prestiż władzy, jest symbolem jedności narodu oraz potencjalnym arbitrem w poważnych konfliktach społecznych.
> PREZYDENT
- w odróżnieniu od monarchy, jest wybierany na określoną kadencję
1. Konstytucyjnymi sposobami elekcji prezydenta są:
a. ) WYBORY BEZPOŚREDNIE, dokonywane przez społeczeństwo
b. ) WYBORY POŚREDNIE, w których prezydent jest wyłaniany przez kolegium
elektorów, wybrane przez społeczeństwo (np. USA. Argentyna)
c. ) WYBORY POŚREDNIE, w których prezydenta wybiera parlament (np. Liban,
Szwajcaria. Turcja) lub kolegium elektorskie. złożone z parlamentarzystów i przedstawicieli organów samorządu lokalnego (np. Włochy) czy delegatów parlamentów krajowych (RFN)
2. Pozakonstytucyjne sposoby wyłaiuaiua prezydenta są charakterystyczne dla systemów autorytarnych i totalitarnych i bardzo często są następstwem wojskowych zamachów stanu (państwa afrykańskie i latynoamerykańskie)
w państwach demokratycznych POZYCJA PREZYDENT A jest zróżnicowana
a. ) w systemie prezydenckim prezydent jest głową państwa, szefem rządu.
najwyższym zwierzchiukiem sił zbrojnych i przywódcą swojej partii (USA)
b. ) w systemie parlamentarno-gabinetowym jest tylko głową państwa, szefem rządu
zaś jest premier, a dowództwo wojskowe w rzeczywistości należy do ministra obrony i sztabu generalnego (Austria, Irlandia, RFN, Włochy)
w państwach realnego socjalizmu prezydent najczęściej łączył swój urząd z przywództwem partii komutustycznej (Wietnam. Rumuiua. ZSRR), co oznaczało w praktyce jego dominującą pozycję w systemie politycznym