Rys. 12. Narzynki okrągłe: a - przecięta, b - pełna, c - przekrój narzynki, d - oprawka z pokrętłem, e i f - regulacje zmieniające średnicę gwintu [8, s. 170]
Narzynki mają postać hartowanych pierścieni wykonanych ze stali narzędziowej (NC6, SW9 lub SW7), wewnątrz nagwintowanych. Pierścienie te mają wywiercone otwory tworzące krawędzie tnące, i które służą do odprowadzenia wiórów. Średnice zewnętrzne sworzni (wałków) pod gwint zależą od średnicy nominalnej gwintu oraz od rodzaju gwintu (metryczny, rurowy, calowy). Średnice te można znaleźć w tabelach w poradnikach technicznych. Np. sworzeń stalowy pod gwint M10 powinien mieć średnicę zewnętrzną równą 9,85_o,i. Kolejność operacji przy ręcznym nacinaniu gwintów jest zwykle następująca: na oczyszczonej powierzchni sworznia (lub wałka) odmierza się długość, na jakiej ma być nacinany gwint i mocuje się sworzeń lub wałek w imadle w położeniu pionowym. Smaruje się sworzeń (wałek) olejem lnianym lub rzepakowym. Nakłada się narzynkę osadzoną w oprawce z pokrętłem. Następnie pokręca się narzynką w prawo o pełny obrót w prawo i w lewo około Va obrotu. Pokręcanie w ten sposób kontynuujemy aż do dojścia narzynki do wyznaczonej długości gwintu. Sworzeń (wałek) powinien mieć odpowiednie wymiary oraz stożkową część umożliwiającą wprowadzenie narzynki. Następnie wykręcamy narzynkę i czyścimy narzędzie oraz wykonany gwint z wiórów oraz oleju. Gwintowniki (rys. 13) służą do wykonywania gwintów wewnętrznych.
Rys. 13. Gwintownik: 1 - część robocza, 2 - część skrawająca, 3 - część wygładzająca, 4 - chwyt, 5 - łeb kwadratowy, 6 - rowek, 7 - krawędź tnąca, 8 - powierzchnia natarcia, 9 - powierzchnia przyłożenia, a - kąt przyłożenia, |ł - kąt ostrza, y - kąt natarcia, 8 - skrawania [8, s. 170]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
17