Przed wykonaniem gwintu należy wykonać otwór walcowy o odpowiedniej średnicy, zależnej od rozmiaru i rodzaju gwintu oraz rodzaju materiału, w którym gwint ma być nacięty. Wymiary średnic wierteł, które należy użyć do wiercenia otworów pod gwinty są podane w tabeli 1. Np. do wykonania gwintu M5 w stali należy wykonać otwór wiertłem o średnicy 4,2 mm.
Tabela 1. Średnice wierteł do otworów pod gwinty [8, s. 171]
Gwint M |
Średnica wiertła w mm |
Gwint M |
Średnica wiertła w mm |
Gwint M |
Średnica wiertła w mm | |||
żeliwo i brąz |
stal i mosiądz |
żeliwo i brąz |
stal i mosiądz |
żeliwo i brąz |
stal i mosiądz | |||
1 |
0,75 |
— |
4 |
3,2 |
3,3 |
20 |
17 |
17,25 |
1,2 |
0,95 |
— |
5 |
4,1 |
4,2 |
22 |
19 |
19,25 |
1,4 |
1,1 |
— |
6 |
4,8 |
5,0 |
24 |
20,5 |
20,75 |
1,7 |
1,3 |
— |
8 |
6,5 |
6,7 |
27 |
23,5 |
23,75 |
2 |
1,5 |
1,6 |
10 |
8,2 |
8,4 |
30 |
25,75 |
26,0 |
2,3 |
1,8 |
1,9 |
12 |
9,9 |
10 |
33 |
28,75 |
29,0 |
2,6 |
2,1 |
2,1 |
14 |
11,5 |
11,75 |
36 |
31,0 |
31,5 |
3 |
2,4 |
2,5 |
16 |
13,5 |
13,75 |
39 |
34,0 |
34,5 |
3,5 |
2,8 |
2,9 |
18 |
15,0 |
15,25 |
42 |
36,5 |
37,0 |
Do gwintowania ręcznego stosuje się komplet składający się z trzech gwintowników rysunek 14.
a} c)
Rys. 14. Gwintowniki do gwintowania ręcznego: a - komplet, b - kolejne zarysy gwintu wykonane poszczególnymi gwintownikami, c - rozkład warstw zdejmowanych poszczególnymi gwintownikami [8, s. 171]
Gwintowniki łatwo jest rozróżnić, ponieważ na ich chwytach znajdują się wygrawerowane pierścienie. Na gwintowniku wstępnym znajduje się jeden pierścień, na zdzieraku dwa, a na wykańczaku trzy pierścienie. Należy wykonać gwint kolejno najpierw pierwszym, potem drugim i trzecim gwintownikiem. Ruchy wykonywane podczas gwintowania otworów są bardzo podobne do ruchów wykonywanych przy wykonywaniu gwintów zewnętrznych. Podczas gwintowania stosujemy smarowanie gwintownika. Podczas gwintowania otworów w stali stosujemy olej lniany. W przypadku aluminium stosujemy naftę z domieszką oleju. Po wykonaniu gwintu należy oczyścić narzędzia i otwór gwintowany z wiórów i resztek smaru użytego do gwintowania. Wykonane gwinty sprawdzamy za pomocą sprawdzianów do gwintów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
18