koordynacyjnych. Zasięg czasowy wyróżniania reglamentacji administracyjnej wobec obywateli jest analogiczny do trwałości prawnej ich praw rzeczowych oraz prawnej dopuszczalności przedsięwzięć gospodarczych, podejmowanych przez te podmioty. Narzucanie woli państwa w ramach reglamentacji odbywa się zawsze na podstawie szczególnych podstaw prawnych. Ma to znaczenie konkretne oraz nie jest związane z tylko jednym sposobem powstawania sytuacji prawnych. W konsekwencji należy przyjąć, iż kontrola i nadzór nie stanowią zjawisk równorzędnych reglamentacji, ale są jej elementami. Czynności podejmowane w ich obrębie oparte są na tym samym prawie materialnym, tym samym celu i kryteriach ocen. Ze strony administracji reglamentacje można widzieć jako zjawisko całościowe. Różnice pomiędzy obywatelem a jednostką państwową jako adresatami rysują się wyraźnie. Jedną z nich jest idea, w myśl której swoboda działania jednostki ma charakter pierwotny, zaś swoboda działania podmiotu gospodarki państwowej charakter wtórny. Treść działania wobec obydwu rodzajów podmiotów powinna być taka sama.
Świadczenia materialne
Sfera trzecia obejmuje działania polegające na zapewnieniu materialnych warunków życia w społeczeństwie. Dotyczy to ingerencji administracji w dziedzinach, które zwykle pozostawione są indywidualnej inicjatywie jednostek (np. zapewnienie mieszkania), jak i w dziedzinach, które zazwyczaj pozostawione są zorganizowaniu przez administrację publiczną (np. ubezpieczenie społeczne). Z punktu widzenia społecznego sfera ta jest newralgiczna, z punktu widzenia państwa uzależniona jest od faktycznych zasobów państwa, od treści prawa i prowadzonej polityki.
Świadczenia niematerialne
Sfera czwarta obejmuje działania polegające na regulacji niematerialnych warunków życia w społeczeństwie, czyli regulacji poddanych prawu administracyjnemu. Realizacja tego prawa odbywa się głownie przez wydanie decyzji administracyjnych (np. przyjęcie chorego do szpitala), ale może też wynikać z treści samego prawa (np. realizacja obowiązku szkolnego). Administracja zmuszona jest do realizacji prawa, wydanie decyzji administracyjnej wiąże się z dwoma rodzajami sytuacji:
- sytuacje, w których administracja musi wydać decyzję pozytywną w razie zaistnienia przewidzianych prawem okoliczności(np. zarejestrować urodzone dziecko, zarejestrować jako osobę bezrobotną),
-sytuacje, w których administracja może tylko wydać decyzję pozytywną (np. umieszczenie w domu opieki).
Zakaz ingerencji administracji
Piąta sfera polegająca na zakazie ingerencji administracji może być osadzona na tych postanowieniach konstytucji, które nie dopuszczają żadnego wyjątku lub dopuszczany wyjątek określają dokładnie.1
Wyodrębniamy dziedziny prawa administracyjnego. Ustawy z zakresu dziedzin prawa administracyjnego materialnego zawierają nie tylko przepisy z prawa administracyjnego ale przepisy ustrojowe i procesowe np. ustawa o szkolnictwie wyższym, ustawa o samorządzie gminnym. Zmiana ustroju państwa po 1989 roku spowodowała konieczność wyodrębniania dziedzin prawa administracyjnego materialnego. Nie tylko państwo i jego zadania publiczne ale również jednostka czyli obywatel staje się centralnym punktem w zakresie administracyjno prawnym. Status jednostki jego prawa i obowiązki wyznacza prawo administracyjne materialne. W prawie tym mamy częściową rezygnację z metody administracyjno prawnej na rzecz metody cywilno prawnej, co powoduje zmniejszenie ingerencji państwa i organów w sferę praw jednostki np. ustawa o gospodarce nieruchomościami z 1997 roku.
Normy prawa administracyjno materialnego to normy zawarte w przepisach prawa administracyjnego materialnego powszechnie obowiązującego, które określają treść praw i
A.Błaś, J.Boć, J.Jeżewski, pod red. J.Bocia Administracja publiczna, Wydanie IV, Kolonia Limited 2004, s. 241-246.
Administracja publiczna. Skrypt.