293014638

8

składnikiem praktycznie istniejącej administracji publicznej (za J. Jeżewskim). Takie koncepcje są coraz bardziej akceptowane. Stanowią twórcze rozwinięcie koncepcji kompleksowego ujmowania zjawiska administracji oraz rozumienia nauki administracji jako współpracy dyscyplin, których przedmiotem jest administracja wywodząca się z podejścia integracyjnego. To wskazuje na rozwój nauki administracji w stronę teorii administracji czerpiącej wiedzę z wielu innych nauk. Nauka administracji może mieć swoje uzasadnienie tylko wówczas, gdy jej badania i rozwój potencjalnie mogą wpływać na kształt i poziom administracji ocenianych kryteriami sprawnościowymi. Inaczej ujmując, efekty administracji zależą od jej organizacji i funkcjonowania, od jej budowy i form działania, od statyki i dynamiki. Istnieje zgoda co do poglądów prezentowanych w literaturze, iż koncepcji nauki administracji odpowiada brak teorii administracji jako zespołu praw naukowych, definicji, twierdzeń i hipotez dotyczących zjawisk administracyjnych, tworzących rzeczowo powiązaną i logicznie uporządkowaną i spójną całość (poglądy Z. Leońskiego i T. Skocznego). Dalszy rozwój nauki administracji będzie możliwy jeżeli zostanie zastosowana systemowe metodologie badania administracji. Pozwoli to na dostarczenie wiedzy o rzeczywistości, bądź stworzenia nowego modelu wzbogaconego o nowe doświadczenia. Prakseologiczne ramy teorii administracji nie dają pełnego obrazu wiedzy o administracji publicznej. Administracja jest zjawiskiem społecznym wynikającym m.in. z przesłanek doktrynalnych określonych sił politycznych. W wyniku wyborów określona partia polityczna może tworzyć przeobrażenia administracji pozostające np. w sprzeczności z dyrektywami racjonalnymi. Administracja publiczna kształtuje się w wyniku społecznego przyzwolenia. Wpływ na tą dyscyplinę mają również przeobrażenia ustroju państwa, relacje między jednostką a państwem, transformacja gospodarki i wiele innych. Różnorodne nurty badawcze nauki administracji stanowią etap rozwoju badań nad rzeczywistością administracji. Badania te ukazują różne punkty widzenia, które być może właśnie tworzą teorię administracji. Współczesne zjawiska życia publicznego i gospodarczego będą prowadziły do zastosowania szerokich badań zjawisk administracji wykraczających poza dotychczasowe stereotypy (za J. Błaś)".

3. Pojęcie administracji publicznej. Sposoby jej definiowania

Administracja (łac. ministrare- służba, służyć, ad ministro- kierować, rządzić, administrator-kierownik, zarządca). Można pojęcie administracji definiować na wiele sposobów.

Pojęcie administracji jest tak złożone, że można zastosować dwie podstawowe metody - wyznaczyć jednostronną definicję lub też tworzyć liczne definicje z przekonaniem, że lista ta nie jest zamknięta. Liczne pochodne definicje zawierają najistotniejsze jej cechy, warstwy organizacyjne, funkcjonowanie i rolę społeczną. W literaturze wyróżnia się cztery następujące konteksty:

1.    Kontekst socjologiczny - prowadzi do wyodrębnienia, pokazywania i badania administracji tak jak się ona kształtowała i kształtuje wraz z najistotniejszymi jej cechami przedmiotowymi, bez odniesienia do obowiązującego prawa. W tym kontekście administracja publiczna oznacza zaspokajania zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia społecznego przez zawisłe organy państwa i organy samorządu terytorialnego.

2.    Kontekst polityczny - pozwala na rzeczywiste rozumienie administracji. Wyznacza pole (m.in. stosunki przedwyborcze, polityka kadrowa, wywieranie wpływów na organy publiczne i pracowników, wprowadzenie reform w państwie i inne), na którym można administrację oglądać, wydzielać i badać w kontekście analizy politycznej.

3.    Kontekst językowy - polega na poszukiwaniu istoty zjawiska przez interpretację językowych znaczeń. Poszczególne zjawiska można zrozumieć pełniej, jeżeli posłużymy się pierwotnym jego określeniem (np. łac. ministro i administro znaczy służyć, wykazywać, wykonywać w sposób trwały).

² Jan Łukasiewicz, Zarys nauki administracji, Wydanie III LexisNexis, Warszawa 2007, s. 59-72.

Administracja publiczna. Skrypt.