WPROWADZENIE
Celem Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez cale życie jest „utworzenie wspólnych ram odniesienia, które będą służyć jako narzędzie przekładu kwalifikacji i ich poziomów w różnych systemach kwalifikacji i ich poziomach, zarówno w kształceniu ogólnym, wyższym, jak i kształceniu i szkoleniu zawodowym”1. Aby tak się stało, aby każdy zainteresowany był w stanie z tego narzędzia korzystać, zarówno ramy europejskie, jak i Polska Rama Kwalifikacji, powinny być zrozumiałe dla szerokiego kręgu odbiorców, a terminy i pojęcia w niej użyte powinny być klarownie i prosto wyłożone.
Tymczasem w Polsce stoimy wobec problemów terminologicznych utrudniających, czy wręcz uniemożliwiających zrozumienie, czym mają być ramy kwalifikacji. Problemy te wynikają z jednoczesnego funkcjonowania w naszym piśmiennictwie zarówno tradycyjnej konotacji terminów wypracowanych w naukach pedagogicznych, jak i nowych, ale już utrwalonych nawyków językowych. Te nowe znaczenia powstają jako rezultat prac współczesnych legislatorów, a także tłumaczy pracujących w agendach europejskich, którzy, pracując pod presją czasu, nie zawsze mają możliwość sprawdzania specjalistycznego znaczenia poszczególnych terminów.
Problemy z właściwym tłumaczeniem dokumentów europejskich wynikają także z faktu, że historycznie ukształtowana polska terminologia dotycząca spraw edukacji, w tym kształcenia, szkoleń i uczenia się oraz kwalifikacji, jest wieloznaczna, dosyć płynna i wewnętrznie niespójna. Dodatkowe trudności w posługiwaniu się terminologią powstają w związku z szybkim rozwojem tej dziedziny, co skutkuje częstym modyfikowaniem definicji stosowanych
The objective of the Recommendation of the Euro-pean Parliament and Council of April 23, 2008 on establishing the European Oualifications Framework for lifelong learning is to “create a common reference framework which should sen/e as a translation device between different qualifications Systems and their levels, whether for generał and higher education or for vocational education and training"2. In order for this to happen, in order to enable each stakeholder to take advantage ofthis tool, both the European frame-works as well as the Polish Oualifications Framework must be understandable to a broad rangę ofindMdu-als and institutions. Thus the terms and concepts used in the frameworks should be elear and simply explained.
Meanwhile, we face problems with terminology in Roland that make it difficult, or even impossible, to un-derstand what qualifications frameworks should be. These problems are due to the simultaneous use of traditionally understood terminology in the pedagogi-cal Sciences, as well as the use ofnew connotations for the same terms that have already taken root in ourlanguage. These new meanings arose as the re-sult of current legislative work, as well as the labour of translators working in EU structures, who, under time constraints, did not always have the option to check the definitions of the specialised terms they were translating.
Problems with correctly translating European docu-ments are also related to the fact that the historically developed Polish terminology related to education, including schooling, training and learning, as well as qualifications, has multiple meanings, is fairly fluid and lacks internal congruence. An additional challenge in using this terminology is due to the speed ofdevelop-ments in this field, resulting in frequent modifications of definitions used by the community of International
Luksemburg: Urząd Oficjalnych PubSkacji Wspólnot Europejskich, 2008.
Luxembourg: Office for Official PubBcations ot the European Communities, 2008.