3833473386

W świetle zaprezentowanej ogólnej charakterystyki zmian w procedurze karnej, należy ostrożnie prognozować, że obserwowana obecnie niewydolność istniejącego modelu postępowania przygotowawczego, który w istotny sposób wpływa na przedłużenie całego postępowania karnego, uniemożliwiając jego zakończenie w rozsądnym terminie, po wejściu wżycie przedmiotowej ustawy będzie skutecznie eliminowana. Rozwiązania przyjęte w ustawie pozwalają bowiem na zbudowanie nowego modelu postępowania przygotowawczego. Modelu, w którym postępowanie przygotowawcze nie będzie pełniło dotychczasowej roli wyjaśniania wszystkich okoliczności sprawy oraz przeprowadzenia wszystkich dowodów. W postępowaniu przygotowawczym po 1 lipca 2015 roku będzie można tylko ustalać dowody i ich treść, a już ich przeprowadzanie następować będzie na rozprawie. W tej fazie postępowania karnego ustalać się będzie tylko, czy są podstawy do wniesienia aktu oskarżenia oraz zabezpieczać dowody, które nie będą mogły być powtórzone na rozprawie. Będzie ono służyć prokuratorowi do podjęcia decyzji co do wniesienia aktu oskarżenia lub zaniechania ścigania.

Niemniej odczytując nowy model postępowania karnego, w tym jego fazy przygotowawczej, nie można popełniać błędu polegającego na tym, że przykłada się nowelizowane rozwiązania postępowania przygotowawczego do dzisiejszego wyobrażenia sposobu działania prokuratury i Policji, czy też do dzisiejszego sposobu poczucia instytucjonalnej odpowiedzialności za wynik tego postępowania. Zarówno prokuratorzy, jaki i policjanci muszą więc przejść dużą zmianę, zarówno mentalną, jak i organizacyjną, by przygotować się do funkcjonowania w tym nowym modelu. Trzeba będzie zerwać z tradycyjnym sposobem myślenia, sprowadzającym się do przeświadczenia o konieczności ustalania i utrwalania wszystkiego, co jest możliwe w danej sprawie. Trzeba będzie odrzucić zakorzeniony w praktyce policjantów i prokuratorów nawyk „gromadzenia” na etapie przedsądowym postępowania karnego pełnego i wyczerpującego materiału dowodowego oraz nawyk sędziów sprowadzający się do oczekiwania, że postępowanie przygotowawcze było przeprowadzone w możliwie najszerszym zakresie.

14