Chociaż rehabilitacja w ortopedii i traumatologii narządu ruchu rozciąga się na wszystkie okresy leczenia chorego, to jednak wiele metod i zabiegów można stosować dopiero po ustąpieniu ostrych objawów choroby.
Współczesna rehabilitacja ortopedyczna wychodzi z złożenia, że osoba trwale lub czasowo upośledzona fizycznie powinna się stać niezależna od otoczenia. Dlatego tak wielką wagę w programach rehabilitacji przywiązuje się do nauki wykonywania czynności codziennego życia, szczególnie w zakresie samoobsługi.
Rehabilitację pacjentów rozpoczyna odpowiednie pielęgnowanie chorego leżącego chory uczy się poruszania w łóżku, sposobów zapobiegania odleżynom i przykurczom, czy też wykonywania czynności higienicznych.
Plan rehabilitacji ortopedyczno-traumatologicznej:
- okres pierwszy - unieruchomienia - zadaniem rehabilitacji jest utrzymanie ruchów we wszystkich nie objętych unieruchomieniem stawach,
- okres drugi - po zdjęciu opatrunku gipsowego lub aparatu ortopedycznego. Rehabilitacja polega na usuwaniu zaburzeń powstałych w wyniku unieruchomienia i na stopniowym przywracaniu pełnej fizjologicznej sprawności tak chorej kończyny jak i całego organizmu.
Chorego zawsze traktuje się indywidualnie uwzględniając:
- charakter wady lub charakter dysfunkcji,
- charakter uszkodzenia,
- stopień dysfunkcji i czasokres dysfunkcji,
- warunki bytowe środowiska.
Zasady usprawniania chorego:
- zasada uświadamiania chorego co do celowości i korzyści związanych z wysiłkiem fizycznym,
- zasada udziału chorego w pracy nad sobą,
- zasada systematyczności ćwiczeń,
- zasada utrwalania i doskonalenia ruchu,
- zasada stopniowania i dostępności ćwiczeń,
- zasada poglądowości - przeżywania ćwiczeń przez chorego,
- zasada dążenia do urozmaicenia i atrakcyjności ćwiczeń.
Celem rehabilitacji w ortopedii i traumatologii jest zachowanie, poprawienie lub przywrócenie zaburzonej funkcji narządu, jeżeli jest to niemożliwe - zmniejszenie i ograniczenie do minimum szkodliwych następstw choroby czy urazu i grożącej trwałej niepełno sprawności.
Zabiegi pomocne w ortopedii i traumatologii:
- wyciągi - zadaniem jest nastawienie złamań czy zwichnięć, korygowanie wadliwych ustawień i zniekształceń stawów, odciążenie objętych procesem chorobowym stawów, zapobieganie powstawaniu przykurczów mięśniowo - torebkowych. Wyciągi dzielimy na pośrednie i bezpośrednie.
Rozróżniamy także redresje są to czynności lecznicze mające na celu uruchomienie stawu, zwiększenie zakresu ruchów lub zmniejszenie przykurczów, z wykorzystaniem mechanizmów dźwigni. Rozróżniamy redresje jednoczasowe, wielofazowe.
Oprócz redresji wyróżniamy:
- opatrunki gipsowe,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18