4130648365

Witold Terechowicz

z możliwościami własnej gospodarki oraz ze zdobytym terytorium. Zalecał planowanie działań wojennych w taki sposób, żeby nie niszcząc własnego potencjału gospodarczego, maksymalnie wykorzystać możliwości gospodarcze terytorium przeciwnika.

W starożytnym Egipcie armie były zaopatrywane zarówno z lądu, jak i z morza, a oddziały rydwanów bojowych miały własne ruchome zapasy materiałowe i specjalistyczne warsztaty naprawcze. Rzymski legionista nosił około 30-kilogramowy ładunek, w którym miał m.in. prowiant na 14 dni, zaś w taborach znajdowały się zapasy żywności na około 30 dni⁹.

Dla porównania wojska napoleońskie utrzymywały 4 racje dzienne przy żołnierzu i 30 racji dziennych dla koni w taborach. We współczesnym znaczeniu termin logistyka pojawił się po raz pierwszy we francuskim słownictwie wojskowym. Zdefiniował ją (logistique) baron, generał i teoretyk wojskowy Szwajcar Antonie-Henri Jomini (1779-1896), definiując logistykę jako praktyczną sztukę przemieszczania wojsk, która obejmowała rozpoznanie, inżynierię wojskową i pracę sztabową. A.-H. Jomini na przestrzeni życia służył w armiach: szwajcarskiej, francuskiej i rosyjskiej, opublikował on w 1837 r. w Paryżu dzieło zatytułowane Zarys sztuki wojennej¹⁰.

A.-H. Jomini wykazał, że klęska Napoleona w kampanii rosyjskiej 1812 r. w dużej mierze była spowodowana słabością systemu zaopatrywania, zlekceważeniem roli transportu oraz złą organizacją służby sanitarnej. W rozwoju współczesnej logistyki, jej teorii i praktyki szczególny udział mają reprezentanci sił morskich wywodzący się z kadry oficerskiej marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych: admirał Alfred Thayer Mahan, kontradmirał Henry Effingham Eccles i komandor George Cyrus Thorpe, logistykę traktują oni jako m.in. ogniwo łączące gospodarkę narodową z siłami zbrojnymi. Spośród wymienionych trzech teoretyków i praktyków, zdecydowane zasługi położył kontradmirał H.E. Eccles. W 1950 r. opublikował pracę pt. Logistyka operacyjna marynarki wojennejⁿ, a w 1959 r., już na potrzeby NATO, rozprawę Logistyka w obronie narodowej, w której podjął próbę uporządkowania pojęć, struktury i zadań logistyki w kontekście zadań Organizacji Paktu Północnoamerykańskiego.

H.E. Eccles jest autorem systemowego ujęcia logistyki jako spójnej struktury organizacyjno-funkcjonalnej, obejmującej cztery kategorie środków logistycznych (stany osobowe, materiały, urządzenia i usługi) oraz trzy kategorie procesów logistycznych: planowanie, (określenie potrzeb), zaopatrywanie (realizacja dostaw) i dystrybucję (rozdział do wojsk). Funkcjonowanie tak zdefiniowanego systemu logistycznego przebiega według autora w trzech

⁹    K. F i c o ń, Ewolucja logistyki...

¹⁰    A.-H. Jomini, Zarys sztuki wojennej, Wydawnictwo MON, Warszawa 1966.

¹¹    H.E. Eccles, Logistyka operacyjna marynarki wojennej, 1950.

58