4130653729

8 ARTYKUŁY

1945-1948), działaczem i członkiem władz naczelnych Związku Bibliotekarzy Polskich (ZBP), autorem licznych prac z zakresu bibliotekarstwa i historii bibliotek*. Stefan Rosołowski — charakteryzując dorobek zawodowy i naukowy M. Łodyńskiego — stwierdził, że jedną z jego wielkich zasług jest „zbadanie i wydobycie postępowego nurtu dziejów polskiej polityki bibliotecznej i wzbogacenie współczesnego bibliotekarstwa jej ciągle żywymi wartościami”^{1 2}.

Adam Łysakowski (1895-1952) studia uniwersyteckie odbywał we Lwowie, Wiedniu i Krakowie, stopień doktora filozofii uzyskał w Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Młodszy o 11 lat od Łodyńskiego, uważał się za jego ucznia „w bibliotekarstwie”. Znajomość ich datowała się od 1919 r., kiedy to Łysakowski został kierownikiem Biblioteki Wojskowej DOK we Lwowie. W bibliotekarstwie wojskowym pracował do połowy 1925 r.; w latach późniejszych, 1925-1930, był zatrudniony kolejno w bibliotekach uniwersyteckich w Wilnie, Poznaniu i Warszawie. W 1930 r. (1 kwietnia) powrócił do Wilna na stanowisko dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, które zajmował do połowy grudnia 1939 r., tj. do chwili przejęcia Biblioteki przez władze litewskie. Z początkiem 1944 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w Bibliotekach Narodowej i Uniwersyteckiej. Po powstaniu znalazł się w Krakowie i został zatrudniony w Bibliotece Jagiellońskiej. Powróciwszy w 1945 r. do Warszawy, objął stanowisko kierownika Referatu Bibliotek Naukowych w Ministerstwie Oświaty. W latach 1946-1949 był organizatorem i dyrektorem Państwowego Instytutu Książki (PIK) w Łodzi³ oraz — do 1948 r. — kierownikiem tamtejszej Biblioteki Uniwersyteckiej, a także wykładowcą w Katedrze Bibliotekoznawstwa UŁ, gdzie habilitował się w zakresie nauki o książce. Po likwidacji PIK-u w 1949 r. przeniósł się do Warszawy i do pracy w Bibliotece Narodowej. Objął tam stanowisko dyrektora Instytutu Bibliograficznego, który zreorganizował, rozszerzając znacznie jego działalność. Jednocześnie kontynuował wykłady z bibliotekoznawstwa w Uniwersytecie Łódzkim, a następnie podjął je w Uniwersytecie Warszawskim. Pracował aktywnie w Związku Bibliotekarzy Polskich, którym kierował w latach 1939-1949, działając konspiracyjnie w czasie okupacji, po wojnie — jako przewodniczący Zarządu Głównego Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich. Jest autorem licznych prac z zakresu bibliotekarstwa, teorii bibliografii i nauki o książce⁴. Helena Hleb-Koszańska kreśląc sylwetkę zawodową i naukową Adama Łysakowskiego, uznała, że do jego „najważniejszych przekazów, sięgających w przyszłość, należą: służba dokumentacyjno-informacyjna włączona do zadań bibliotek, program prac Instytutu Bibliograficznego, określenie bibliografii i jej zadań społecznych, zarys nauki o książce jako punkt wyjścia do dalszych studiów, teoria i metodyka katalogu przedmiotowego, klasyfikacja katalo-

1

K. Pieńkowska: Lodyński Marian Tadeusz Witold. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement. Warszawa 1986 a. 127-|29.

2

¹ S. Rosołowski: Polskie bibliotekarstwo wojskowe - Marian Lodyński W: Twórcy nowoczesnego bibliotekarstwa polskiego. Wrocław 1974 s. 213.

3

^: Karta z historii polskiej bibttologti Sprawozdanie Państwowego Instytutu Książki. 1946-1949, opracowane przez Adama Łysakowskiego. Do druiu przygot. i wstępem opatrzyła Maria Dembowska. JRocz. BibL Nar." (w druku).

4

M. Ambr os: Łysakowski Adam Gracjan. W: Słownik pracowników książki polskiej. Warszawa 1972 a. 546-547.