4130653768

Z ŻAŁOBNEJ KARTY 133

Urodził się 20.4.1914 r. w powiecie nowogródzkim. Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1932 r. w Nowej Wilejce k. Wilna. Studia polonistyczne odbywał na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, uzyskując w 1939 r. dyplom magisterski. W 1937 r. został powołany do odbycia rocznej służby wojskowej w 77 pp w Lidzie. Zmobilizowany w sierpniu 1939 r. uczestniczył (w randze podporucznika) w obronie Lwowa i był na linii bojowej do 21.9.1939 r. Po powrocie do Wilna przez cały czas okupacji był pracownikiem fizycznym. Z chwilą utworzenia w Wilnie Urzędu Głównego Pełnomocnika Rządu PRL w 1944 r. rozpoczął pracę jako kierownik transportów do Polski W sierpniu 1945 r. zdecydował się osiedlić wraz z rodziną w Toruniu. Tutaj, zgodnie z przygotowaniem i zamiłowaniami, związał się na resztę życia ze światem książki. Początkowo pracował w księgarniach Torunia i Bydgoszczy, m.in. jako instruktor szkoleniowy w Ekspozyturze Woj. Domu Książki. W 1954 r. został powołany na stanowisko dyrektora Książnicy Miejskiej im. M. Kopernika, a w 1975 r. — dyrektora połączonych bibliotek: Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Książnicy Miejskiej. Po uzyskaniu kwalifikacji zawodowych otrzymał tytuł kustosza służby bibliotecznej, a w 1967 r. — tytuł starszego kustosza dyplomowanego. Z dniem 20.4.1980 r. został odwołany przez wojewodę toruńskiego ze stanowiska dyrektora i przeszedł na emeryturę.

Dyrektor A. Tujakowski pozostawił w wielu dziedzinach życia Torunia trwałe ślady swej działalności. Pierwszy okres jego pracy na stanowisku dyrektora Biblioteki zdominowały starania

0    rozbudowę sieci bibliotek na terenie miasta. Pozyskując na filie biblioteczne trzy zabytkowe kamieniczki śródmieścia, przestronne lokale w pawilonach spółdzielni mieszkaniowych oraz domach kultury, stworzył w krótkim czasie dobre warunki rozwoju czytelnictwa. Jednocześnie organizowane przez niego sesje naukowe, spotkania, wystawy uświetniające rocznice czy okolicznościowe uroczystości, umacniały pozycję Biblioteki i jej kulturotwórczą rolę w mieście. Inną formą właściwego wykorzystania i prezentowania zbiorów była współpraca z różnymi instytucjami naukowymi. Działania te przyczyniły się do zaliczenia Książnicy Miejskiej w 1968 r. do bibliotek publicznych uznanych za naukowe. Przedmiotem stałej troski A. Tujakowskiego było nie tylko właściwe uzupełnianie zbiorów Książnicy, gromadzonych w Toruniu od czterech wieków, ale także odpowiednie ich przechowywanie. Pomieszczenia magazynowe w gościnnym budynku Towarzystwa Naukowego stały się niewystarczające. Pełne osobiste zaangażowanie, niespożyta energia

1    wytrwałość A. Tujakowskiego doprowadziły do zakończenia budowy nowego gmachu Biblioteki w 1973 r. Realizacja tej inwestycji była osiągnięciem ogromnej wagi dla ratowania bezcennych zbiorów i dalszego rozwoju Biblioteki. Zmiany administracyjne — utworzenie woj. toruńskiego oraz połączenie bibliotek w 1975 r. — stało się dla Dyrektora wyzwaniem do podjęcia nowych kierunków pracy, zadań oświatowych i organizacyjnych, wynikiem których było przede wszystkim powołanie sieci bibliotek rejonowych.

W 1975 r. A. Tujakowski stworzył Oficynę Drukarską. Pozyskanie na jej kierownika Zygfryda Gardzielewskiego, artystę fotografa, było gwarancją przyszłych sukcesów wydawniczych. Drukarnia służyła nie tylko Bibliotece, ale w szerokim zakresie popularyzacji kultury Torunia. Systematycznie ukazywały się informatory, materiały metodyczne, katalogi wystaw, pozycje bibliofilskie i druki okolicznościowe. Dyrektor wznowił też przedwojenną (wydawaną od 1925 r.) serię wydawniczą Prace Książnicy Miejskiej... Wyszukiwał tematy dla profesjonalistów, zachęcał pracowników Biblioteki do pisania. Sam też pisał dużo. Bliska mu była przede wszystkim tematyka regionalna, zagadnienia związane z książką dawną i współczesną, czytelnictwem, drukarstwem i bibliofilstwem. Najpoważniejsze opracowanie Z dziejów drukarstwa i piśmiennictwa na Pomorzu opublikował w 1970 r. z okazji obchodów czterechsetlecia drukarstwa w Toruniu. Zajmował się także pracą redakcyjną: był redaktorem Rocznika Toruńskiego oraz serii Biblioteka Toruńska wydawanej przez Toruńskie Towarzystwo Kultury.

Ważną dla A. Tujakowskiego formą popularyzacji wiedzy była praca dydaktyczna. Sam stale uzupełniając swoje wiadomości, czuwał nad podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników Biblioteki, organizował akcje oświatowe, imprezy czytelnicze i szkolenia. W 1. 1955-1965 wykładał literaturę na zaocznych studiach dla nauczycieli w Toruniu, Brodnicy i Grudziądzu, w L 1957-1962 prowadził zajęcia w Liceum Pedagogicznym, a także w Policealnym Studium Bibliotekarskim Zaocznym w Toruniu (1978-1984). Wiele satysfakcji przyniósł A. Tujakowskiemu sukces w staraniach o powołanie studiów bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Mikołaja