0195

180

JUDYTA (n. GEJZA II; m. OTTON I); AGNIESZKA.

III. 20. 21.

urodziła się około r. 1130, to wychodząc r. 1148 za Ottona nie miała więcej jak około osiemnastu lat; i z tego więc względu przypuszczenie nasze o identyczności obu Judyt nie natrafia na jakikolwiek szkopuł. — 0 błę-dnem mniemaniu, jakoby żona Ottona nazywała się Agnieszką, zob. III. 21.

W przytoczonych poprzednio trzech dokumentach Ottona występuje Judyta jako świadek, bądź też wspominaną jest jako żyjąca. Nawet dokument z r. 1170 bez daty dziennej^{1 2 3 4}); ^w którym Otton czyni pobożną fundaeyą dla dobra swojej własnej duszy, jako też swoich rodziców tudzież żony Judyty, nie może być uważany za dowód, że ta ostatnia już podówczas nie żyła, albowiem i ojciec Ottona, Albrecht Niedźwiedź (zm. 18 listopada 1170 r.) wymieniony jest tamże wyraźnie jako jeszcze żyjący. W dokumencie datowanym 28 grudnia 1170'-) świadkuje Judyta; czy datę tę rozwiązać należy na 28 grudnia 1169 r. według ówczesnej rachuby, jest rzeczą wątpliwą, albowiem indykeya nie odpowiada rokowi 1169, lecz 1170. W dokumencie biskupa brandenburskiego Zygfryda którym zatwierdza posiadłości kapituły brandenburskiej, znajduje się wzmianka o darowiźnie stu łanów, uczynionej    przez ks. Ottona:    centum    quoque mansos in Zucha    sit os, quos predietns Otto

princeps pro a ni ma pat. cis et    matris et uzoris    sue Iudithe mar chionisse...    obtulit. Ze sposobu wy

rażenia się można wnioskować, że w chwili wystawienia tego dokumentu Judyta już nie żyła. Niestety, dokument Zygfryda w oryginale nie posiada daty; w kopiaryuszu, który zawiera jego odpis, przytoczony jest pod datą 1173; skąd płynęłoby, że w roku tym Judyta już nie żyła. Wniosek ten stwierdza nadto inna okoliczność. Są wszelkie powody,    przemawiające za    tern, że    matką trzeciego syna Ottona, Albrechta II, była już

druga jego żona Adelajda, a gdy Albrecht II już    r. 1186    występuje jako świadek    na dokumencie *), przeto

dając mu podówczas lat czternaście, przyjąć trzeba, że się urodził nie później jak 1172 r., a więc że drugie małżeństwo Ottona z Adelajdą zawarte już było r. 1171 lub 1172. Wobec tego śmierć Judyty odnieść należy do r. 1171. Datę dzienną śmierci zawierał nieistniejący już dziś nagrobek Judyty w katedrze brandenburskiej, widziany i opisany w XVI wieku przez Zacharyasza Garcaensa ^{5 6}): Lapis antiguus sepuleri cuiusdam in medio templi cathedralis Brandenburgensis adhuc hodierna die haec verba continet (reliepui eni.m pedibus attrita sunt): VIII Idus lulii (8 lipca) obiit luditha marchionissa gemma Polononan. Nagrobek i zawarty na nim napis odnosi się niewątpliwie do niniejszej Judyty, nie było bowiem innej księżniczki polskiej tego imienia, wydanej za któregokolwiek z margrabiów brandenburskich.

i. Gejza II (narzeczony).

Syn Beli II Ślepego, urodzony ok. r. 1130, od r. 1141 król węgierski, zmarł 31 maja 1161 r. Żonaty przed r. 1147 z Eufrozyną, córką Izasława Mśoisławica, W. ks. kijowskiego*).

2. Otton I.

Syn Albrechta Niedźwiedzia, od r. 1170 margrabia brandenburski, zmarł 1184 r. Po śmierci Judyty żonaty z Adelajdą, córką Florencyusza III hr. Holandyi⁷).

2i. Agnieszka.

Opisując wiec łęczycki z końca r. 1140 lub początków 1141 (HI. 16.). odbyty przez księżnę-wdowę Salomee i jej synów Bolesława i Mieszka z wielmożami polskimi, podaje Ortlieb⁸) następującą wiadomość: (Salome) cepit cum eis (regni primatibus) tractare, utrum filiam suam Agnetem viro tradare, an per nostrurn mi-nisterium ac sororum nostri Joci (Zwiefaltensis) consorcium celesti regi vel(ent desponsare. Set quia suspectum ha-

1

Riedel, Cod. dipl. Brand. A. II. 441. — 2) Ibid. A. VIII. 108. — 3) Gercken, Stiftshistorie von Brandenburg

2

364. — 4) Por. Cohn, Stammtafeln, uwagi do tabl. 73. — »1 Success. familiar. et res gestae illustr. praesid March. Branden

3

burg. w Script. de reb. inareh. Brand. ed. Krause, Frankfurt i Lipsk 1729. II. 67. Wiadomość o tym szczególe tudzież cytat

4

zawdzięczam uprzejmości dra Perlbacha. — *’>) F e s sl er-K 1 e i n. Gesch. Ung. I. 246. 250. 260; Katona, Ilist. crit. III. 559

5

i n. — ") Cohn, Stammtafeln tabl. 73. Ze data dzienna śmierci Ottona I tamże (i w wielu innych książkach) pod dniem 8 lipca

6

podana, jest nieprawdziwą, wykazał Ileinemann w Cod. dipl. Anhalt. I. nr. 638. Spostrzeżenie mniejsze zawdzięczam rówmież

7

uprzejmości dra Perlbacha. — 3) Mon. Pol. II. 4