4130653848

70 SPRAWOZDANIA

Doświadczenia wynikające z przeprowadzonych badań wskazują na to, że — niezależnie od najczęściej wymienianych jako zasadnicze barier ekonomicznych ograniczających dostępność publikacji — występują również pewne przeszkody o charakterze organizacyjnym i behawioralnym. Przeszkody te, zidentyfikowane i scharakteryzowane w toku badania dostępności publikacji, mogą być przynajmniej do pewnego stopnia zmniejszane przez zrozumienie i dobrą wolę pracowników bibliotek.

Korzystając z tego, że Redakqa Przeglądu Bibliotecznego zaproponowała mi opublikowanie nieniejszego tekstu, chciałabym tą drogą podziękować wszystkim, którzy pomogli mi zgromadzić dane umożliwiające przeprowadzenie badań.

Barbara Stefaniak

Maszynopis wpłynął do redakcji 6 października 1992

SKOMPUTERYZOWANA BIBLIOTEKA POLITECHNIKI W HATFIELD

Biblioteka w Politechnice Hatfield jako jedna z pierwszych w Anglii zaczęła wprowadzać komputeryzację i dzisiaj przoduje na tym polu. Od pięciu lat urządzane są na jej terenie doroczne targi nowych technik bibliotecznych (New Library Technology Fair); firmy produkujące systemy, programy, bazy danych i dyski CD-ROM wystawiają swoje najnowsze produkty i urządzają pokazy. Targom towarzyszą wykłady, seminaria, konferencje, na które zjeżdżają bibliotekarze z Anglii i Europy. W 1991 r. po raz pierwszy uczestniczyli w tej imprezie — w ramach programu TEMPUS — goście z Europy wschodniej, w tym z Polski 3 osoby (z Uniwersytetu Gdańskiego — niżej podpisana, z Politechniki Gdańskiej i Politechniki Krakowskiej).

Hatfield Polytechnic powstała w 1969 r. z połączenia kilku wyższych szkół zawodowych. Obecnie ma 6 wydziałów: biznes, inżynieria, nauki społeczne (pielęgniarstwo społeczne — psychologia, opieka społeczna i prawo), humanistyka i pedagogika, informatyka, nauki przyrodnicze. W ubiegłym roku studiowało tu 8 000 studentów, głównie na kierunkach inżynierskich i nauczycielskich.

Zbiory biblioteki liczą ok. 300 000 wol Roczne zakupy nowych książek wynoszą ok. 8 000 wol., mniej więcej tyle samo książek wycofuje się co roku jako materiał przestarzały. Poza główną siedzibą biblioteki w Hatfield, istnieją jeszcze jej terenowe oddziały: w Hertford i Wall HalL Biblioteka zatrudnia 50 osób na stałe, w tym w Hatfield — 30 osób. Dodatkowo pracują w bibliotece miejscowi studenci. W bibliotece jest wolny dostęp do wszystkich zbiorów zlokalizowanych na dwóch kondygnacjach. Każdy posiadacz karty bibliotecznej może korzystać ze wszystkich oddziałów biblioteki. Można wypożyczać 10 książek na 4 tygodnie, niektóre książki tylko na tydzień. Z czasopism i zbioru informacyjnego można korzystać tylko na miejscu.

W bibliotece w Hatfield rozpoczęto komputeryzację w 1976 r_n popełniając wiele błędów, które dziś zdaniem tamtejszych bibliotekarzy byłyby do uniknięcia. Przyjęto oprogramowanie przygotowane we własnym zakresie przez zespół bibliotekarzy i programistę. W tym początkowym okresie opisy książek włączanych do księgozbioru (zamawiane według ISBN) przejmowano z centralnego ośrodka sporządzania opisów katalogowych w Bristolu. Ponieważ wpływały one z dużym opóźnieniem, wkrótce zaczęły powstawać wielomiesięczne zaległości. Równolegle pracowano nad systemem udostępniania. Drugi etap komputeryzacji nastąpił w L 1978-1979, kiedy to rząd brytyjski przydzielił pewne fundusze na stworzenie w Bristolu ośrodka obsługującego grupę współpracujących bibliotek akademickich. Opracowano tam znacznie lepsze oprogramowanie. Zapewniono dostęp Online do tego ośrodka.

W 1987 r. zakupiono w Hatfield system Libertas. Jest to zintegrowany system biblioteczny wyprodukowany przez profesjonalną firmę SLS Ltd. (Information Systems Limited) w Bristolu. System Libertas jest stosowany obecnie w 30 bibliotekach akademickich w Anglii, 7 szwedzkich,