4130653982

TARŁOWIE. 185

samym Zamku krakowskim, w kościele katedralnym na Wawelu, odbył się pogrzeb Jana Tarły z Sczekarzowic, podczaszego Królestwa i starosty pilźnieńskiego; kondukt z ciałem wyszedł z domu jego pod Zamkiem, pochowano go przed kaplicą Króla Jego Mości.

Najpierwszy to był rycerz w Polsce, krajczy ukochany Zygmunta I, co w turniejach królewskich potykał się mężnie i niezwyciężony bił jako piorun i gonił, więc brał zawsze nagrody; odznaczył się szczególniej na obu weselach swego pana: z Barbarą Zapolya (1512) a potem z Boną (1518). Zapisali to współcześni: w turnieju czasu uroczystości koronacyjnych królowej Bony, drugiego dnia, goniąc kopią, dobrze wyważył z konia pełnego w zbroi księcia Kazimirza, margrabiego bradenburgskiego, i podobno go na ziemię zwalił; i w innych sprawach miał się znacznym zawsze pokazować. Na poczet uznanej jego siły i męstwa, oraz tych tryumfów wspominają jeszcze o popisach Jana Tarły h. Topór w gonitwach na zjeżdzie wiedeńskim w obliczu monarchów (1515), gdzie mu wszyscy za wielką dzielność dank przyznali. Pewnie że bawił na tym kongresie jagiellońsko-habsburgskim ze swym panem, królem Zygmuntem i uczestniczył w gonitwach tam weselnych; zaznacza to Bielski i temu nie przeczyć, lecz reszta jest już amplifika-cyą chwalców—heraldyków.^J)

Zycie swe w służbie królewskiej całe strawił. Widać go już na dworze Aleksandra, w ostatnim roku jego panowania: jest wtedy łożniczym K. J. M., Krajczym Zygmunta I koronnym lub stołu królewskiego: Incisor Regni i Strucłor mensae nostrae re-giae— naprzemian są w użyciu obie te nazwy jego urzędu, staropolska i humanistyczna, teraz się zjawiająca — lat z górą dwadzieścia (1523—1545/7), po Szydłowieckich, Piotrze Zborowskim (1518) i Jaroszu Laskim (1521). Na podczaszostwo posunął się po Tomaszu Sobockim, kanclerzu państwa (f w lutym 1547); po Tarle objęli je Ligęzowie z Bobrku, zwłaszcza potem Zygmunt, starosta następnie lwowski (1555); Ligęza jest już podczaszym jeszcze za życia Jana Tarły, po jego z tego urzędu rezygnacyi

<) Stopniowanie idzie z czasem, por. Niesiecki IX, 17 i Paprocki 1. c. M. Bielskiego wspominki o Janie Tarle w Kronice Polskiej od. t£>97 str. 531 (1515), 540 (1518) i 587 (na grób króla Zygmunta 1548), ed. K. J. Turowskiego T. II [Sanok 1856], 984. 1()02 i 1195. Wreszcie spółcześni: J. L. D e c y u s z DeSigismundi regis temporibus liber, ed. W. Czermak [Kraków 1901], 58 (uroczystości koronacyjne Barbary 1512) i B. Wapowski w Script rer Pol. II [Kraków 1874], 155 (też królowej Bony 1518).

4