4544139813

1.2. Zadania rachunkowości finansowej

Zabezpieczenie informacji niezbędnej do podejmowania decyzji wymaga systematycznej ewidencji skutków zdarzeń gospodarczych związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstw. Jednakże sama ewidencja jest niewystarczająca do tego by wygenerować odpowiednią informację ekonomiczną. Informacja ta bowiem wymaga odpowiedniego przetworzenia danych zarejestrowanych w księgach rachunkowych. Od rachunkowości oczekuje się informacji ekonomicznej umożliwiającej jej odbiorcom formułowanie uzasadnionych opinii i racjonalnych decyzji¹⁹. Spełnienie tych oczekiwań wymaga dwojakiego spojrzenia na tę informację, sprawozdawczego i menedżerskiego.

Oczekiwania związane z zabezpieczeniem informacji niezbędnej do oceny skutków finansowych zarządzania przedsiębiorstwem spełnia rachunkowość finansowa. Z. Messner określa ją jako „dział rachunkowości, który obejmuje przetwarzanie podstawowych danych zawartych w dowodach księgowych, polegające na ewidencji tych operacji na kontach syntetycznych i analitycznych, a następnie prezentacji rezultatów tego przetworzenia w postaci sprawozdania finansowego”²⁰. Z tej definicji wynika, że rachunkowość finansowa obejmuje księgowość, rachunek kosztów oraz sprawozdawczość finansową. Produktem końcowym tej rachunkowości jest sprawozdanie finansowe obejmujące bilans, rachunek zysków i strat, informację dodatkową zawierającą uzupełniające informacje i wyjaśnienia, zestawienie zmian w kapitale własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych. Dwa ostatnie elementy sprawozdania finansowego muszą być sporządzane tylko przez te przedsiębiorstwa, których sprawozdania podlegają obowiązkowemu badaniu przez biegłych rewidentów. Dla pozostałych firm mają charakter fakultatywny.

Księgowość dotyczy ewidencji stanów składników majątkowych i źródeł finansowania oraz ich zmian. Prowadzona jest w sposób usystematyzowany i chronologiczny. Jej rezultatem są dane częściowo przetworzone, które podlegają odpowiedniemu, dalszemu przetworzeniu w ramach pozostałych podsystemów rachunkowości finansowej. Do tego celu wykorzystuje się odpowiednie urządzenia księgowe nazywane kontami. Konta te dzielą się na syntetyczne i analityczne. Zbiór kont syntetycznych nazywa się księgą główną, zaś zbiory' kont analitycznych nazywa się księgami pomocniczymi. Zbiór ten jest w dużej mierze zdeterminowany przez ustawę o rachunkowości. Natomiast konta analityczne mogą być rozbudowywane dowolnie, w zależności od potrzeb informacyjnych menedżerów.

Rachunek kosztów zajmuje się pomiarem i rozliczeniem kosztów. Często jest definiowany jako system obejmujący metody pomiaru kosztów, zasady podziału

¹⁹    Por: D. Misińska, Harmonizacja rachunkowości w: T. Cebrowska (red), Rachunkowości finansowa i podatkowa, wyd. PWN, Warszawa 2005, s. 119.

²⁰    Z. Messner, Rachunkowość finansowa w systemie informacji ekonomicznej, w: J. Pfaff, Z. Messner, Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, wyd. PWN, Warszawa 2011, s. 22.