5038598675

2.    zasada wyłącznego środka - każdą dowolną cechę możemy dopasować do każdej dowolnej substancji (tzn. możemy stwierdzić czy dana substancja posiada daną cechę czy nie, np. czy jest biała).

3.    zasada racji dostatecznej - nic w rzeczywistości nic jest bez racji, każda prawda faktyczna może i powinna być uzasadniona za pomocą prawd pierwotniejszych, do jego zaistnienia można zauważyć taką przyczynę, bez której ten skutek by nie zaistniał chociażby wszystkie inne by zaistniały, (np. gdybyśmy nie nacisnęli spustu to nie wystrzel i lii by). 1 to jest właśnie ta przyczyna, która „zwalnia skutek”.

4.    zasada pierwszej przyczyny sprawczej poszukujemy takiej przyczyny, która nie jest już skutkiem żadnej innej przyczyny (najczęściej jest to byt absolutny, Bóg, czysty' akt).

ARCHE ma 4 znaczenia:

1.    początek (w potrójnym sensie):

•    czasowym (coś jest przed czymś)

•    przestrzennym (coś jest przed czymś w przestrzeni)

•    początku w sensie wnioskującym (coś z czego coś innego wypływa) - najważniejsza

2.    przyczyna (początek skutku)

3.    zasada w sensie podłoża, substratu, normy pewnej, elementu najważniejszego, jakiejś konstrukcji

4.    władza

Pierwsi filozofowie pytali czym jest arche, co jest zasadą świata, kamieniem filozoficznym, elementem decydującym o tym, że świat jest taki jaki jest.

Jońska filozofia przyrody (przyroda w sensie natura, fizis - natura) stała natura zmiennych zjawisk, czegoś co jest pewne, z czego coś bierze swój początek. Jońska filozofia natuiy to filozofowie którzy szukają odpowiedzi na pytanie czym jest arche, co jest zasadą świata i najczęściej poszukują owej arche w świecie materialnym, w otaczającej ich naturze, materii.

1 filozof Tales /. Miletu uważa, że arche to woda. Dlaczego woda? Bo jest to poszukiwanie stałej natury zmiennych zjawisk. Woda może występować w różnych stanach skupienia (ciecz, ciało stałe, ciało lotne). Woda może mieć zmienne przejawy, ale woda jest zawsze wodą, a w przejawach jest zmienna. I dlatego ten pogląd Talesa nazywa się hilozoizmem (liyle - materia, zoe - ruch, życie) - pogląd zgodnie z którym materia, natura, świat jest w ciągłym ruchu.

Tales twierdził, że cały świat jest w jakiś sposób wypełniony bogami („wszystko jest pełne bogów"). Mówił, iż woda jest najważniejsza dlatego, iż bez wody nic ma życia.

Materia - zbiór ciał zdolnych do ruchu, wśród których woda pełni funkcję zasadniczą. Jest ona realnym bytem, realną substancją, trwałą w sobie, zmienną w przemianach i ściśle określoną.

Anaksymenes - rozumuje w podobny sposób jak Tales, ale w miejsce wody stawia powietrze, bo powietrze jest żywym i rozumnym centrum wszechświata, działającą odśrodkowo siłą, ale za razem rozumną (pneuma). l a pneuma jest czymś rozumnym, tak więc jest czymś więcej niż czyś materialnym, czymś rozumnym. Dzięki temu, iż powietrze rozchodzi się na zewnątrz, wszystko obejmuje. Utrzymuje ona wszechświat w jedności i sprawia iż on się nie rozlatuje.

Anaksagoras wyprowadza arche poza świat materialny. Twierdzi, iż arche to duch działający poza światem -duch rozumny (rozum uduchowiony) (nous). Świat materialny składa się z niezliczonej ilości zarodków (elementarnych elementów rzeczywistości), a duch działający poza światem dał pierwszy impuls, poruszył świat i przestał działać. Czyli duch jest pierwszą przyczyną sprawczą. Nie przesądza Anaksagoras czy dane zarodki istnieją wcześniej od ducha czy są produkcją ducha. Część świata materialnego, natura są przeniknięte owym duchem, czyli są uduchowione. I tą częścią materii (świata uduchowionego) jest człowiek.

Empedokles Był pierwszym w historii filozofii pluralistą. Uznał, iż nie ma podstaw, aby uznawać za arche 1 tylko część świata, tak więc wszystkie żywioły: ziemia, woda, powietrze i ogień uznał za arche. Tymi 4 żywiołami rządzą 2 siły (namiętności) - miłość i nienawiść. One powodują, iż świat jest w porządku harmonii kiedy miłość przeważą lub w porządku konfliktu, gdy nienawiść przeważa, ogień + woda = nienawiść ogień + powietrze = miłość

4