5089704579

LIPIEC

ECHO JAWORZA str. 5

2005 ROK

„Odwiedźmy psychologa”

Rozmowa z mgr Elżbietą Grabarczyk, psychologiem w Beskidzkim Zespole Leczniczo-Rehabilitacyjnym Szpitalu Opieki Długoterminowej w Jaworzu.

ŻYCIORYS ZAWODOWY

Elżbieta Grabarczyk - psycholog, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Posiada 10 - letnie doświadczenie zawodowe. Prowadziła grupy wsparcia oraz cykle warsztatów profilaktycznych z zakresu zapobiegania uzależnieniom, przeciwdziałania agresji, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów interpersonalnych dla młodzieży w wieku dorastania w szkołach ponadpodstawowych oraz Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Bielsku - Białej. Pracowała jako psycholog szkolny. Realizuje również autorskie szkolenia dla nauczycieli, pedagogów i studentów dotyczące pracy z młodzieżą, a także dla opiekunów społecznych na temat specyfiki pracy z osobami chorymi psychicznie.

Obecnie od 5 lat pracuje jako terapeuta uzależnień (w trakcie szkolenia certyfikacyjnego) w Ośrodku Rehabilitacji Młodzieży Nieprzystosowanej i Uzależnionej Lekowo Specjalistycznego Psychiatrycznego ZOZ.

W Beskidzkim Zespole Leczniczo-Rehabilitacyjnym w Jaworzu od 1,5 roku zajmuje się indywidualną pomocą psychologiczną oraz prowadzi zajęcia muzykote-rapii.

W latach 1992-1998 pracowała jako dziennikarz działów regionalnych krakowskiego „Dziennika Polskiego" oraz „Trybuny Śląskiej". Mieszka w Bielsku-Białej.

Echo Jaworza - Na wstępie proszę powiedzieć, jakie są zasadnicze różnice między psychologią, psychiatrią a neurologią?

Elżbieta Grabarczyk - Odpowiedź na to pytanie jest o tyle istotna, że ludzie bardzo często utożsamiają te dziedziny, zwłaszcza psychiatrię i psychologię. Bywa to źródłem nieporozumień, niekiedy obaw lub niepotrzebnych oporów związanych z wizytą u lekarza psychiatry lub psychoterapeuty. Tymczasem, chociaż przedmiot zainteresowań obu tych nauk jest najogólniej taki sam - czyli człowiek, każda ujmuje go nieco inaczej, z innej perspektywy, zajmuje się innymi jego stronami. Oczywiście należy zdawać sobie sprawę z tego, że inaczej wygląda rozmowa pacjenta z lekarzem internistą, chirurgiem, onkologiem, inaczej z psychologiem czy psychiatrą. Ci ostatni mniej uwagi poświęcą dolegliwościom fizycznym, skupiając się na psychice pacjenta.

Zacznijmy od wyjaśnienia, że neurologia i psychiatria, w odróżnieniu od psychologii to dziedziny medycyny. Niektóre choroby są domeną zarówno psychiatry, jak i neurologa. Jednak neurologia zajmuje się tymi schorzeniami, w których podłożem jest jakiś proces uszkadzający układ nerwowy. Natomiast zadaniem psychiatrii jest rozpoznawanie oraz leczenie różnych chorób i zaburzeń psychicznych, których podłożem jest biochemiczne zaburzenie funkcjonowania mózgu jako całości, takich jak: psychozy (na przykład schizofrenia), zaburzenia depresyjne, czy nerwicowe. Bada ich przyczyny, metody zapobiegania i leczenia. Psychologia natomiast jest nauką zajmującą się zjawiskami typowo psychicznymi (takimi, jak emocje, myśli, spostrzeżenia, motywacje) oraz ich wpływem na zachowania człowieka. Bada też wpływ tych zjawisk na relacje człowieka z innymi ludźmi, otoczeniem.

W praktyce często specjaliści z tych dziedzin współpracują ze sobą, korzystają nawzajem ze swojej wiedzy, wspólnie konsultują pacjentów. Jeśli psychiatra uważa, że podłożem kłopotów pacjenta jest jedynie jego psychika, a nie chorobowo zmieniony proces chemiczny w mózgu, kieruje go do psychologa. Psycholog korzysta ze wsparcia psychiatry, kiedy uważa, że działania wyłącznie psychologiczne nie wystarczą do udzielenia skutecznej pomocy pacjentowi, na przykład, jeśli konieczne jest uzupełnienie psychoterapii zażywaniem odpowiednich leków.

Echo Jaworza - Dokładniej rzecz ujmując, czym zajmuje się psycholog i kto powinien go odwiedzić? Elżbieta Grabarczyk - W dużym skrócie - diagnozą oraz udzielaniem pomocy psychologicznej. Rzetelna diagnoza problemu jest podstawą skutecznej pomocy. Sama diagnoza psychologiczna często dotyczy predyspozycji i ograniczeń zawodowych, uzdolnień, zainteresowań, cech osobowości, przyczyn trudności w szkole lub kontaktach z innymi ludźmi. Służą do tego odpowiednie narzędzia - testy, kwestionariusze, przede wszystkim jednak rozmowa, nazywana wywiadem psychologicznym. Ich celem jest poznanie pacjenta, zebranie informacji o jego obecnej sytuacji życiowej, zawodowej i rodzinnej, wydarzeniach z przeszłości, które mogą mieć wpływ na jego obecny stan i samopoczucie, jego mocnych i słabych stron, obaw, cech charakteru. Na tej podstawie psycholog decyduje o najkorzystniejszej formie pomocy, dostosowanej do potrzeb i oczekiwań pacjenta.

Z psychologiem warto porozmawiać kiedy chcemy lepiej poznać i zrozumieć samych siebie, przemyśleć przyczyny swoich kłopotów w różnych dziedzinach życia: w porozumieniu się z bliskimi, w pracy, ze znajomymi, kiedy niepokoi nas własny nastrój, na przykład długotrwałe przygnębienie, nerwowość, wybuchowość. To oczywiste, że ludzie szczęśliwi i mający oparcie w rodzinie czy przyjaciołach nie zgłaszają się po pomoc. Do psychologa trafiają najczęściej osoby, w których życiu dzieje się coś, czego nie akceptują, pojawia się kryzys, załamanie, potrzebują z dystansu spojrzeć na swoje wybory życiowe czy chcą zrozumieć swoje uczucia, nastroje, zachowania, lub też kiedy niepokoją się zachowaniami bliskich osób (dziecka, partnera): sięganiem po używki, kłopotami w nauce, agresywnością.

Często wystarczy jednorazowa porada, wspierająca zgłaszającą się osobę przez wspólne rozpatrzenie problemu, zastanowienie się nad możliwymi rozwiązaniami. Czasem wskazane jest podjęcie dłuższej psychoterapii indywidualnej albo grupowej. Tym rodzajem działań psychologicznych zajmują się wyszkoleni, posiadający uprawnienia psychoterapeuci.