5979895857

and memory discourse is written, which gives this prose a special dimension. Personal reflections are intertwined with morę or less extensive generał remarks - historiosophical, cultural and aesthetic. The researcher of Jarosław Iwaszkiewicz^ work described the complexity of this collection, saying “this book is about reaching Polishness. what our cułture and art is, what are its own unique values. which should be drawn firom other cultures. It is about reaching the terrifying regularities of our cułture (...) It is about the beauty of this country, but also about its ugliness. It is a book of a man rooted in such Polishness: not imaginative, not utopian, not mythologized, but Iively, complicated, mysterious, happy and painful. Like evcry great love” (Helena Zaworska, From Polami - to Polami, „Twórczość”, July 1978). These esseys are characterized by unusual poetry, and sometimes even onirism and nostalgicity.

***

Marcin Poręba (Warszawa, UW)

Podmiot i przestrzeń.

Subject atuł space.

Wychodzę od Kaniowskiego rozróżnienia zmysłu wewnętrznego i zewnętrznego oraz ich apriorycznych form, którymi są, odpowiednio, czas i przestrzeń. Szczególną uwagę poświęcam implikacji prowadzącej od uznania czasu za formę naoczności wewnętrznej do uznania go za formę podmiotowości jako takiej. Pokazuję, że implikacja ta zależy od uznania samoświadomości i zdolności do przypisywania sobie stanów i własności umysłowych za konstytutywne dla podmiotu jako czegoś różnego od jedynie przedmiotów. Jednak przy bliższym wejrzeniu zarówno sama ta implikacja, jak i jej poprzednik, prowadzą do aporii, które są ściśle związane z relacją między przestrzenią a czasem. Ponieważ relacja ta cechuje się silną zależnością czasu od przestrzeni, proponuję, by to właśnie przestrzeń uznać za formę podmiotowości. Wymaga to zmiany w pojmowaniu tego. co jest konstytutywne dla podmiotu: w miejsce zdolności do zdawania sprawy z własnych stanów i przypisywania ich sobie proponuję uznać szczególny status granic podmiotu za to, co granice te czyni granicami podmiotu.

I take as my starting point the Kantian distinction of inner and outer sense and the corresponding distinction of their respective a priori forms. time and space. Special attention is paid to the implication from time’s being the form of inner intuition to its being the foim of subjectivity as such. This implication is shown to depend on the idea of self-consciousness and self-ascription of mental states and properties to their possessor as constitutive for the subject as something different

22