Metody pomiaru OB (odyij I ody; j; Kod)
Materiałom do badania jest krew pełna pobrana na antykoagulant:
3,8%® cytrynian sodu (4 części krwi + 1 część antykoagulantu) lub wersenian potasu (EDTA)!1*3!®. Wybór antykoagulantu zależy od stosowanej metody pomiaru OB. Jeśli próbki przechowuje się w temperaturze pokojowej, badanie należy wykonać w przeciągu 2ls’-3l13 godzin, w przeciwnym wypadku próbki można przechowywać w lodówco do -dfSl-eft l (a nawot godzin, alo przód wykonaniom badania próbki należy doprowadzić do temperatury pokojowej!1*.
Metodą referencyjną pomiaru OB według ICSH jest technika Westergrena. Obecnie jest rzadko stosowana w rutynowych badaniach laboratoryjnych i została zastąpiona metodami ograniczającymi kontakt personelu z krwią!1)®.
Metody manualne badania OB. takie jak techniki Westergrena.
Wintrobe’a i ich modyfikacje, opierają się na odczycie OB w standaryzowanej rurce wypełnione] badaną krwią. W tym celu stosuje się cechowane rurki, które napełnia się krwią do cechy .0*. ustawia w statywie w pozycji pionowej po czym uruchamia stoper. OB określa się odczytując dokładnie po ustalonym czasie wartość cechy przy górnym poziomie (menisku) erytrocytów. W metodach Westergrena i Wintrobe’a odczytu dokonuje się po 1 godzinie. Oznaczenie może fałszować wpływ temperatury pomieszczenia, wibracji i nasłonecznienia, jeśli w laboratorium nie zachowano standaryzowanych warunków badania®!10)!11).
Zasada określania OB w metodach automatycznych polega najczęściej na optycznym pomiarze opadu erytrocytów przez analizator. Analizatory te najczęściej współpracują z systemami informatycznymi laboratorium (identyfikacja pacjentów po kodach kreskowych na probówkach, automatyczne przesyłanie wyników badania do systemu informatycznego itd.) oraz pozwalają skrócić czas badania!10).
Do diagnostyki i monitorowania stanu zapalnego poza OB wykorzystuje się również oznaczenia stężenia białka C-reaktywnego (CRP)!12!!13)!14). Często OB i CRP zlecane są jednocześnie; zasadność takiej praktyki nie jest w pełni potwierdzona! 1/\
W niektórych przypadkach (u 1 na 8 dorosłych pacjentów!13), między wynikami OB a CRP nie ma korelacji, tzn. OB jest przyspieszone przy prawidłowym CRP lub odwrotnie!13*. Wynika to z faktu, że OB w przeciwieństwie do CRP zależy nie tylko od towarzyszącego stanu zapalnego i występuje m.in. przy ciąży czy niedokrwistości!12!. Ponadto OB narasta wolniej niż CRP. ale też zdecydowanie później ulega normalizacji!15!.