Punkt ciężkości gospodarki europejskiej przesunął się na północ, w szczególności j| na Anglię (tekstylia) oraz miasta niderlandzkie (handel zbożem). Zboże stało się jednym z najważniejszych przedmiotów handlu. Ogólnoeuropejski wzrost cen żywności był źródłem dochodu dla wschodniej części Europy, gdzie większość ziem została przekształcona na pola uprawne.