Biomechanika
Biomechanika
i patomechanika
i patomechanika
kończyny dolnej
kończyny dolnej
w odniesieniu do wad postawy
w odniesieniu do wad postawy
www.pandm.org
www.pandm.org
Staw biodrowy
Staw biodrowy
º% Typ: kulisty panewkowy
º% Typ: kulisty panewkowy
º% Powierzchnie stawowe:
º% Powierzchnie stawowe:
główka  pow. staw. głowy k. udowej
główka  pow. staw. głowy k. udowej
panewka  pow. księżycowata panewki k. miednicznej i obrąbek
panewka  pow. księżycowata panewki k. miednicznej i obrąbek
panewkowy
panewkowy
www.pandm.org
Staw biodrowy
Staw biodrowy
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
w. biodrowo  udowe (hamuje nadmierne prostowanie oraz obrót
w. biodrowo  udowe (hamuje nadmierne prostowanie oraz obrót
uda do wewnÄ…trz),
uda do wewnÄ…trz),
w. kulszowo  udowe (hamuje rotacjÄ™ wewn. oraz ruchy
w. kulszowo  udowe (hamuje rotacjÄ™ wewn. oraz ruchy
przywodzenia), w. Å‚onowo  udowe (ogranicza odwodzenie uda),
przywodzenia), w. Å‚onowo  udowe (ogranicza odwodzenie uda),
w. głowy k. udowej (hamuje ruchy przywodzenia oraz rotację
w. głowy k. udowej (hamuje ruchy przywodzenia oraz rotację
zewn.),
zewn.),
warstwa okrężna (wzmacnia torebkę stawową, uelastycznia i
warstwa okrężna (wzmacnia torebkę stawową, uelastycznia i
stabilizuje staw biodrowy)
stabilizuje staw biodrowy)
º% Mechanika stawu:
º% Mechanika stawu:
wyprost  zgięcie: 10 - 0  130
wyprost  zgięcie: 10 - 0  130
odwodzenie  przywodzenie: 40  0  30
odwodzenie  przywodzenie: 40  0  30
rotacja zewn.  wewn.: 50  0  40
rotacja zewn.  wewn.: 50  0  40
www.pandm.org
Staw kolanowy
Staw kolanowy
º% Typ: zawiasowy zmodyfikowany
º% Typ: zawiasowy zmodyfikowany
º% Powierzchnie stawowe:
º% Powierzchnie stawowe:
główka  pow. stawowe kłykci kości udowej i pow. stawowa rzepki
główka  pow. stawowe kłykci kości udowej i pow. stawowa rzepki
panewka  pow. stawowe kłykci piszczeli
panewka  pow. stawowe kłykci piszczeli
º% A
ąkotki stawowe (przyśrodkowa i boczna) pogłębiają pow. stawową
º% A
ąkotki stawowe (przyśrodkowa i boczna) pogłębiają pow. stawową
stawu
stawu
www.pandm.org
Staw kolanowy
Staw kolanowy
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
więzadło rzepki, troczki rzepki,
więzadło rzepki, troczki rzepki,
w. poboczne piszczelowe (ograniczenie koślawości i rotacji zewn.
w. poboczne piszczelowe (ograniczenie koślawości i rotacji zewn.
piszczeli),
piszczeli),
w. poboczne strzałkowe (ograniczenie szpotawości),
w. poboczne strzałkowe (ograniczenie szpotawości),
w. podkolanowe skośne (ograniczenie prostowania),
w. podkolanowe skośne (ograniczenie prostowania),
w. podkolanowe Å‚ukowate,
w. podkolanowe Å‚ukowate,
w. krzyżowe przednie (ograniczenie nadmiernego wyprostu i zgięcia
w. krzyżowe przednie (ograniczenie nadmiernego wyprostu i zgięcia
oraz szpotawości i koślawości w zgięciu),
oraz szpotawości i koślawości w zgięciu),
w. krzyżowe tylne (ograniczenie maksymalnego wyprostu i zgięcia),
w. krzyżowe tylne (ograniczenie maksymalnego wyprostu i zgięcia),
w. poprzeczne kolana, w. Å‚Ä…kotkowo-udowe przednie i tylne
w. poprzeczne kolana, w. Å‚Ä…kotkowo-udowe przednie i tylne
º% Mechanika stawu:
º% Mechanika stawu:
wyprost  zgięcie: 0  0  150
wyprost  zgięcie: 0  0  150
rotacja zewn.  wewn.: 30  0 - 10
rotacja zewn.  wewn.: 30  0 - 10
www.pandm.org
Staw skokowy górny
Staw skokowy górny
 skokowo goleniowy
 skokowo goleniowy
º% Typ: zawiasowy zÅ‚ożony
º% Typ: zawiasowy zÅ‚ożony
º% Powierzchnie stawowe:
º% Powierzchnie stawowe:
główka  bloczek k. skokowej
główka  bloczek k. skokowej
panewka  pow. st. dolna piszczeli
panewka  pow. st. dolna piszczeli
i pow. st. kostek przyśrodkowej i
i pow. st. kostek przyśrodkowej i
bocznej
bocznej
www.pandm.org
Staw skokowy górny
Staw skokowy górny
 skokowo goleniowy
 skokowo goleniowy
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
w. przyśrodkowe (trójgraniaste)
w. przyśrodkowe (trójgraniaste)
w. skokowo-strzałkowe przednie i tylne
w. skokowo-strzałkowe przednie i tylne
w. piętowo-strzałkowe
w. piętowo-strzałkowe
º% Mechanika stawu:
º% Mechanika stawu:
zgięcie grzbietowe  zgięcie podeszwowe: 20  0  45
zgięcie grzbietowe  zgięcie podeszwowe: 20  0  45
www.pandm.org
Staw skokowy dolny
Staw skokowy dolny
- skokowo-piętowo-łódkowy
- skokowo-piętowo-łódkowy
º% Typ: jednoosiowy zÅ‚ożony:
º% Typ: jednoosiowy zÅ‚ożony:
1. Staw skokowy tylny (skokowo-piętowy):
1. Staw skokowy tylny (skokowo-piętowy):
º% Pow. stawowe:
º% Pow. stawowe:
główka  pow. st. skokowa tylna k. piętowej
główka  pow. st. skokowa tylna k. piętowej
panewka  pow. st. piętowa tylna k. skokowej
panewka  pow. st. piętowa tylna k. skokowej
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
w. skokowo-piętowe tylne,
w. skokowo-piętowe tylne,
przednie,
przednie,
przyśrodkowe,
przyśrodkowe,
międzykostne
międzykostne
www.pandm.org
Staw skokowy dolny
Staw skokowy dolny
- skokowo-piętowo-łódkowy
- skokowo-piętowo-łódkowy
2. Staw skokowy przedni (skokowo-pietowo-łódkowy):
2. Staw skokowy przedni (skokowo-pietowo-łódkowy):
º% Pow. stawowe:
º% Pow. stawowe:
główka - głowa k. skokowej i pow. st. piętowe środkowa i przednia
główka - głowa k. skokowej i pow. st. piętowe środkowa i przednia
k. skokowej
k. skokowej
panewka  pow. st. skokowa przednia i środkowa k. piętowej oraz
panewka  pow. st. skokowa przednia i środkowa k. piętowej oraz
blaszka włóknisto-chrzęstna
blaszka włóknisto-chrzęstna
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
º% UkÅ‚ad wiÄ™zadÅ‚owy:
w. piętowo-łódkowe
w. piętowo-łódkowe
w. piętowo-łódkowe podeszwowe
w. piętowo-łódkowe podeszwowe
w. skokowo-łódkowe
w. skokowo-łódkowe
º% Mechanika stawu:
º% Mechanika stawu:
nawracanie  odwracanie: 15  0  35
nawracanie  odwracanie: 15  0  35
www.pandm.org
Wpływ poszczególnych mięśni
Wpływ poszczególnych mięśni
kończyny dolnej na ruchy w
kończyny dolnej na ruchy w
stawach
stawach
º% Staw biodrowy:
º% Staw biodrowy:
Zginanie: m. biodrowo-lędz
wiowy, m. prosty uda, m. krawiecki,
Zginanie: m. biodrowo-lędz
wiowy, m. prosty uda, m. krawiecki,
m. napinacz powięzi szerokiej
m. napinacz powięzi szerokiej
Prostowanie: m. pośladkowy wielki, m. dwugłowy uda, m.
Prostowanie: m. pośladkowy wielki, m. dwugłowy uda, m.
półścięgnisty, m. półbłoniasty
półścięgnisty, m. półbłoniasty
Odwodzenie: m. pośladkowy mały i średni, m. napinacz powięzi
Odwodzenie: m. pośladkowy mały i średni, m. napinacz powięzi
szerokiej
szerokiej
Przywodzenie: m. przywodziciele: długi, krótki i wielki, m.
Przywodzenie: m. przywodziciele: długi, krótki i wielki, m.
grzebieniowy, m. smukły, m. zasłaniacz wew. i zewn.
grzebieniowy, m. smukły, m. zasłaniacz wew. i zewn.
Rotacja zewnętrzna: m. pośladkowy wielki, m. grzebieniowy,
Rotacja zewnętrzna: m. pośladkowy wielki, m. grzebieniowy,
m. zasłaniacz zewn. i wewn., mm. Bliz
niacze, m. czworoboczny uda
m. zasłaniacz zewn. i wewn., mm. Bliz
niacze, m. czworoboczny uda
Rotacja wewnętrzna: m. pośladkowy mały, m. napinacz powięzi
Rotacja wewnętrzna: m. pośladkowy mały, m. napinacz powięzi
szerokiej, m. smukły
szerokiej, m. smukły
www.pandm.org
Wpływ poszczególnych mięśni
Wpływ poszczególnych mięśni
kończyny dolnej na ruchy w stawach
kończyny dolnej na ruchy w stawach
º% Staw kolanowy:
º% Staw kolanowy:
Zginanie: m. brzuchaty łydki, m. półbłoniasty, m. półścięgnisty, m.
Zginanie: m. brzuchaty łydki, m. półbłoniasty, m. półścięgnisty, m.
krawiecki, m. dwugłowy uda
krawiecki, m. dwugłowy uda
Prostowanie: m. czworogłowy uda
Prostowanie: m. czworogłowy uda
Rotacja wewnętrzna: m. półścięgnisty,
Rotacja wewnętrzna: m. półścięgnisty,
m. półbłoniasty
m. półbłoniasty
Rotacja zewnętrzna: m. dwugłowy uda,
Rotacja zewnętrzna: m. dwugłowy uda,
m. brzuchaty łydki (głowa przyśrodkowa)
m. brzuchaty łydki (głowa przyśrodkowa)
www.pandm.org
Wpływ poszczególnych mięśni
Wpływ poszczególnych mięśni
kończyny dolnej na ruchy w stawach
kończyny dolnej na ruchy w stawach
º% Staw skokowy:
º% Staw skokowy:
Zgięcie podeszwowe: m. brzuchaty łydki, m. płaszczkowaty, m.
Zgięcie podeszwowe: m. brzuchaty łydki, m. płaszczkowaty, m.
piszczelowy tylny, m. zginacz długi i krótki palucha,
piszczelowy tylny, m. zginacz długi i krótki palucha,
m. zginacz długi palców, m. strzałkowy długi i krótki
m. zginacz długi palców, m. strzałkowy długi i krótki
Zgięcie grzbietowe: m. piszczelowy przedni,
Zgięcie grzbietowe: m. piszczelowy przedni,
m. prostownik długi palców,
m. prostownik długi palców,
m. prostownik długi palucha
m. prostownik długi palucha
Nawracanie: m. strzałkowy długi,
Nawracanie: m. strzałkowy długi,
krótki i trzeci
krótki i trzeci
Odwracanie: m. piszczelowy przedni
Odwracanie: m. piszczelowy przedni
i tylny
i tylny
www.pandm.org
º% ZnieksztaÅ‚cenia koÅ„czyn dolnych pogarszajÄ… w znacznym stopniu statykÄ™
º% ZnieksztaÅ‚cenia koÅ„czyn dolnych pogarszajÄ… w znacznym stopniu statykÄ™
ciała i zmieniają postawę. Są one wadami wrodzonymi lub powstają w
ciała i zmieniają postawę. Są one wadami wrodzonymi lub powstają w
wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała,
wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała,
przeciążeń praca statyczną lub są wynikiem pourazowym lub
przeciążeń praca statyczną lub są wynikiem pourazowym lub
pochorobowym.
pochorobowym.
WADY LUB ZNIEKSZTAA
CENIA STATYCZNE:
WADY LUB ZNIEKSZTAA
CENIA STATYCZNE:
º% OkreÅ›lenie  statyczne jest w pewnym sensie umowne, gdyż czÅ‚owiek
º% OkreÅ›lenie  statyczne jest w pewnym sensie umowne, gdyż czÅ‚owiek
rzadko pozostaje w zupełnym bezruchu. Dotyczą one zmian, które
rzadko pozostaje w zupełnym bezruchu. Dotyczą one zmian, które
rozwijają się w układzie kostno-stawowym człowieka wskutek
rozwijają się w układzie kostno-stawowym człowieka wskutek
dysproporcji między wytrzymałością tego układu a jego obciążeniem.
dysproporcji między wytrzymałością tego układu a jego obciążeniem.
Obciążenia mogą dotyczyć poszczególnych odcinków ciała jak i
Obciążenia mogą dotyczyć poszczególnych odcinków ciała jak i
pokonywania dodatkowych obciążeń związanych z codziennymi
pokonywania dodatkowych obciążeń związanych z codziennymi
czynnościami. Obciążenia te są jednak zwielokrotnione gdyż takie
czynnościami. Obciążenia te są jednak zwielokrotnione gdyż takie
nieprawidłowe ustawienia w stawach powodują zmianę momentów sił lub
nieprawidłowe ustawienia w stawach powodują zmianę momentów sił lub
pojawienie się tzw. sił ścinających, wynikających z braku odpowiedniego
pojawienie się tzw. sił ścinających, wynikających z braku odpowiedniego
podporu dla wyżej położonego odcinka ciała. Wady te są szczególnie
podporu dla wyżej położonego odcinka ciała. Wady te są szczególnie
niebezpieczne w wieku rozwojowym, gdyż stosunkowo łatwo prowadzą
niebezpieczne w wieku rozwojowym, gdyż stosunkowo łatwo prowadzą
do odcinkowych zaburzeń wzrostowych, wad postawy i trwałych
do odcinkowych zaburzeń wzrostowych, wad postawy i trwałych
deformacji.
deformacji.
www.pandm.org
KOLANA KOÅšLAWE
KOLANA KOÅšLAWE
(genua valga)
(genua valga)
º% Oznacza to stan, w którym kÄ…t pomiÄ™dzy udem a podudziem jest
º% Oznacza to stan, w którym kÄ…t pomiÄ™dzy udem a podudziem jest
większy niż 8-10 (przekracza granicę fizjologicznej koślawości
większy niż 8-10 (przekracza granicę fizjologicznej koślawości
kolan). Takie kolana są często przejawem
kolan). Takie kolana są często przejawem
kompensacji nadmiernego przywiedzenia
kompensacji nadmiernego przywiedzenia
ud i/lub koślawości stóp, dlatego
ud i/lub koślawości stóp, dlatego
obserwuje się je np. u dzieci z mózgowym
obserwuje się je np. u dzieci z mózgowym
porażeniem dziecięcym.
porażeniem dziecięcym.
º% MiarÄ… koÅ›lawoÅ›ci kolan jest odlegÅ‚ość
º% MiarÄ… koÅ›lawoÅ›ci kolan jest odlegÅ‚ość
miedzy kostkami przyśrodkowymi.
miedzy kostkami przyśrodkowymi.
www.pandm.org
KOLANA KOÅšLAWE
KOLANA KOÅšLAWE
(genua valga)
(genua valga)
º% Zmiany kostne:
º% Zmiany kostne:
-przerost kłykcia przyśrodkowego kości udowej
-przerost kłykcia przyśrodkowego kości udowej
-skrzywienia kości udowej lub piszczelowej
-skrzywienia kości udowej lub piszczelowej
-skręcenie do wewnątrz uda w stosunku do miednicy
-skręcenie do wewnątrz uda w stosunku do miednicy
-skręcenie na zewnątrz podudzia i przeprost w stawie kolanowym
-skręcenie na zewnątrz podudzia i przeprost w stawie kolanowym
º% Zmiany mięśniowo-wiÄ™zadÅ‚owe to:
º% Zmiany mięśniowo-wiÄ™zadÅ‚owe to:
-rozciągnięcie mm. półbłoniastego, półścięgnistego, krawieckiego i głowy
-rozciągnięcie mm. półbłoniastego, półścięgnistego, krawieckiego i głowy
przyśrodkowej m. czworogłowego uda
przyśrodkowej m. czworogłowego uda
-rozciągnięcie więzadła pobocznego piszczelowego
-rozciągnięcie więzadła pobocznego piszczelowego
-skróceniu ulegają mm. pasma biodrowo- piszczelowego i m. dwugłowy
-skróceniu ulegają mm. pasma biodrowo- piszczelowego i m. dwugłowy
uda.
uda.
www.pandm.org
KOLANA KOÅšLAWE
KOLANA KOÅšLAWE
(genua valga)
(genua valga)
º% W wyniku tych zmian oÅ› uda z osiÄ… podudzia tworzÄ… kÄ…t rozwarty na
º% W wyniku tych zmian oÅ› uda z osiÄ… podudzia tworzÄ… kÄ…t rozwarty na
zewnÄ…trz (w przypadku zmian obustronnych kolana przybierajÄ…
zewnÄ…trz (w przypadku zmian obustronnych kolana przybierajÄ…
charakterystyczny układ litery X), podudzie oddalone jest od osi ciała,
charakterystyczny układ litery X), podudzie oddalone jest od osi ciała,
kostki wewnętrznej przy wyproście kolan ustawionych statycznie są
kostki wewnętrznej przy wyproście kolan ustawionych statycznie są
oddalone od siebie o ponad 4cm.
oddalone od siebie o ponad 4cm.
º% Takie ustawienie koÅ„czyny powoduje jej wzglÄ™dne skrócenie. Z reguÅ‚y
º% Takie ustawienie koÅ„czyny powoduje jej wzglÄ™dne skrócenie. Z reguÅ‚y
jednostronniej koślawości towarzyszy boczne wygięcie kręgosłupa
jednostronniej koślawości towarzyszy boczne wygięcie kręgosłupa
skierowane wypukłością w stronę nogi krótszej.
skierowane wypukłością w stronę nogi krótszej.
www.pandm.org
º% Dziewczynka 11 letnia ze skróceniem uda 9 cm oraz koÅ›lawoÅ›ciÄ… kolana 30° w
º% Dziewczynka 11 letnia ze skróceniem uda 9 cm oraz koÅ›lawoÅ›ciÄ… kolana 30° w
następstwie przebytego ropnego zapalenia stawu kolanowego.
następstwie przebytego ropnego zapalenia stawu kolanowego.
www.pandm.org
KOLANA SZPOTAWE
KOLANA SZPOTAWE
(genua vara)
(genua vara)
º% Dotyczy stanów, w których podudzie jest przywiedzione wzglÄ™dem
º% Dotyczy stanów, w których podudzie jest przywiedzione wzglÄ™dem
uda, a w przypadku zmian obustronnych kolana przyjmujÄ…
uda, a w przypadku zmian obustronnych kolana przyjmujÄ…
charakterystyczny układ litery O.
charakterystyczny układ litery O.
º% MiarÄ… szpotawoÅ›ci jest odlegÅ‚ość miedzy kolanami w pozycji stojÄ…cej
º% MiarÄ… szpotawoÅ›ci jest odlegÅ‚ość miedzy kolanami w pozycji stojÄ…cej
przy zwartych stopach.
przy zwartych stopach.
º% Zmiany kostne:
º% Zmiany kostne:
-trzony kości udowej, piszczelowej i strzałkowej
-trzony kości udowej, piszczelowej i strzałkowej
wygięte na zewnątrz
wygięte na zewnątrz
º% Zmiany mięśniowo- wiÄ™zadÅ‚owe:
º% Zmiany mięśniowo- wiÄ™zadÅ‚owe:
-więzadło poboczne zewnętrzne jest rozciągnięte,
-więzadło poboczne zewnętrzne jest rozciągnięte,
poboczne wewnętrzne napięte- przykurczone
poboczne wewnętrzne napięte- przykurczone
-mm. dwugłowe uda i mm. strzałkowe są rozciągniete,
-mm. dwugłowe uda i mm. strzałkowe są rozciągniete,
mm. przywodzące skrócone.
mm. przywodzące skrócone.
www.pandm.org
KOLANA SZPOTAWE
KOLANA SZPOTAWE
(genua vara)
(genua vara)
º% Ponieważ noworodki i niemowlÄ™ta charakteryzujÄ… siÄ™
º% Ponieważ noworodki i niemowlÄ™ta charakteryzujÄ… siÄ™
fizjologiczną szpotawością kolan taka wada w postaci
fizjologiczną szpotawością kolan taka wada w postaci
zniekształcenia statycznego rozwija się u dzieci, które
zniekształcenia statycznego rozwija się u dzieci, które
przedwcześnie rozpoczynają chodzenie. Jest ona wtedy
przedwcześnie rozpoczynają chodzenie. Jest ona wtedy
wynikiem nadmiernych przeciążeń statycznych przy
wynikiem nadmiernych przeciążeń statycznych przy
słabym układzie mięśniowym, więzadłowym i kostnym.
słabym układzie mięśniowym, więzadłowym i kostnym.
Najczęstszym okresem występowania wady jest 1-3 rok
Najczęstszym okresem występowania wady jest 1-3 rok
życia. W starszym wieku kolano szpotawe może rozwinąć
życia. W starszym wieku kolano szpotawe może rozwinąć
się np. w następstwie choroby Blounta (zaburzenie
się np. w następstwie choroby Blounta (zaburzenie
rozwoju kości piszczelowej), krzywicy, urazów i innych
rozwoju kości piszczelowej), krzywicy, urazów i innych
chorób.
chorób.
www.pandm.org
KOLANA SZPOTAWE
KOLANA SZPOTAWE
(genua vara)
(genua vara)
º% Wadom tym zwykle towarzyszy szpotawość
º% Wadom tym zwykle towarzyszy szpotawość
uda. Jednostronna szpotawość znacznego
uda. Jednostronna szpotawość znacznego
stopnia powoduje skrócenie tej kończyny
stopnia powoduje skrócenie tej kończyny
względem drugiej. Wynikiem tego jest skośne
względem drugiej. Wynikiem tego jest skośne
ustawienie miednicy w płaszczyz
nie czołowej,
ustawienie miednicy w płaszczyz
nie czołowej,
a nawet jej poziome przesunięcie w stronę
a nawet jej poziome przesunięcie w stronę
dłuższej nogi. Z reguły tak jak w przypadku
dłuższej nogi. Z reguły tak jak w przypadku
poprzedniej wady towarzyszy temu boczne
poprzedniej wady towarzyszy temu boczne
skrzywienie kręgosłupa w odcinku
skrzywienie kręgosłupa w odcinku
lędz
wiowym skierowane wypukłością
lędz
wiowym skierowane wypukłością
w stronę nogi krótszej.
w stronę nogi krótszej.
www.pandm.org
Stopa płaska statyczna
Stopa płaska statyczna
(pes planus staticus)
(pes planus staticus)
º% OkreÅ›lenie to oznacza stan, którym obniżony jest Å‚uk stopy.
º% OkreÅ›lenie to oznacza stan, którym obniżony jest Å‚uk stopy.
Na plantogramie lub w badaniu pedoskopowym kÄ…t Clarce a
Na plantogramie lub w badaniu pedoskopowym kÄ…t Clarce a
jest wówczas mniejszy niż 42Ú, a część zacieniona na stopy
jest wówczas mniejszy niż 42Ú, a część zacieniona na stopy
na poziomie stępu (wskaz
nik K-L) zajmuje więcej niż 1/3 jej
na poziomie stępu (wskaz
nik K-L) zajmuje więcej niż 1/3 jej
szerokości.
szerokości.
º% Zwykle towarzyszy temu koÅ›lawość stopy (nawrócenie z
º% Zwykle towarzyszy temu koÅ›lawość stopy (nawrócenie z
bocznym odchyleniem pięty względem podudzia).
bocznym odchyleniem pięty względem podudzia).
Taką stopę określa się jako  stopa płasko  koślawa
Taką stopę określa się jako  stopa płasko  koślawa
(pes planovalgus)
(pes planovalgus)
www.pandm.org
Stopa płaska statyczna
Stopa płaska statyczna
(pes planus staticus)
(pes planus staticus)
º% Wyróżniamy 3 zasadnicze okresy różniÄ…ce siÄ™ charakterem
º% Wyróżniamy 3 zasadnicze okresy różniÄ…ce siÄ™ charakterem
zmian:
zmian:
1. Niewydolności mięśniowej  obniżenie łuku stopy pojawia się
1. Niewydolności mięśniowej  obniżenie łuku stopy pojawia się
tylko podczas jej obciążania i to zwykle po pewnym czasie
tylko podczas jej obciążania i to zwykle po pewnym czasie
przebywania w pozycji stojącej. Mogą pojawiać się
przebywania w pozycji stojącej. Mogą pojawiać się
dolegliwości bólowe pochodzenia mięśniowego, jednakże
dolegliwości bólowe pochodzenia mięśniowego, jednakże
niezbyt silnie wyrażone.
niezbyt silnie wyrażone.
2. Niewydolności więzadłowej  zmiany są wyraz
niejsze, choć
2. Niewydolności więzadłowej  zmiany są wyraz
niejsze, choć
uniesiona stopa może jeszcze przyjmować prawidłowy kształt.
uniesiona stopa może jeszcze przyjmować prawidłowy kształt.
Dolegliwości bólowe są wyraz
niejsze, a ich z
ródłem są
Dolegliwości bólowe są wyraz
niejsze, a ich z
ródłem są
mięśnie, torebki i więzadła oraz rozcięgno podeszwowe. Może
mięśnie, torebki i więzadła oraz rozcięgno podeszwowe. Może
się również rozwinąć przykurcz mięśni strzałkowych, który
się również rozwinąć przykurcz mięśni strzałkowych, który
nasila nawrócenie (koślawość) i przywiedzenie stopy.
nasila nawrócenie (koślawość) i przywiedzenie stopy.
3. Zmian utrwalonych  łuki są już trwale odkształcone i
3. Zmian utrwalonych  łuki są już trwale odkształcone i
występują zmiany strukturalne, które nie są już podatne na
występują zmiany strukturalne, które nie są już podatne na
korekcjÄ™.
korekcjÄ™.
º% Niekiedy wyróżnia siÄ™ 4 okres  w którym wystÄ™pujÄ… znaczne
º% Niekiedy wyróżnia siÄ™ 4 okres  w którym wystÄ™pujÄ… znaczne
www.pandm.org
zniekształcenia całej stopy
zniekształcenia całej stopy
Stopa poprzecznie płaska
Stopa poprzecznie płaska
(pes tranversoplanus staticus)
(pes tranversoplanus staticus)
º% OkreÅ›lenie to oznacza obniżenie poprzecznego Å‚uku stopy. Stopa
º% OkreÅ›lenie to oznacza obniżenie poprzecznego Å‚uku stopy. Stopa
opiera się na głowach II i III kości śródstopia (normalnie na I i V)
opiera się na głowach II i III kości śródstopia (normalnie na I i V)
º% Przyczyny i przebieg:
º% Przyczyny i przebieg:
- Wada ta rozwija się przeważnie u kobiet, jako efekt noszenia
- Wada ta rozwija się przeważnie u kobiet, jako efekt noszenia
butów na wysokich obcasach (przesunięcie obciążenia na
butów na wysokich obcasach (przesunięcie obciążenia na
przodostopie)
przodostopie)
- Wskutek obniżenia napięcia mięśni krótkich oraz nierównowagi
- Wskutek obniżenia napięcia mięśni krótkich oraz nierównowagi
mięśni krótkich i długich dochodzi do młoteczkowatego ustawienia
mięśni krótkich i długich dochodzi do młoteczkowatego ustawienia
palców i koślawości palucha
palców i koślawości palucha
- Rozwiniętej postaci wady towarzyszy piekący ból pod podeszwami
- Rozwiniętej postaci wady towarzyszy piekący ból pod podeszwami
oraz występowanie bolesnych modzeli na podeszwowej
oraz występowanie bolesnych modzeli na podeszwowej
powierzchni stopy
powierzchni stopy
- Utrwalone zgięcie grzbietowe lub nadwichnięcie
- Utrwalone zgięcie grzbietowe lub nadwichnięcie
grzbietowe paliczków bliższych wyłącza udział
grzbietowe paliczków bliższych wyłącza udział
palców w fazie odbicia i wystawia głowy kości
palców w fazie odbicia i wystawia głowy kości
śródstopia II i III na nadmierny ucisk podłoża
śródstopia II i III na nadmierny ucisk podłoża
www.pandm.org
Paluch koślawy
Paluch koślawy
(hallux valgus)
(hallux valgus)
º% OkreÅ›lenie to oznacza doboczne odwiedzenie palucha
º% OkreÅ›lenie to oznacza doboczne odwiedzenie palucha
(koślawość) z jednoczesnym szpotawym ustawieniem
(koślawość) z jednoczesnym szpotawym ustawieniem
I kości śródstopia
I kości śródstopia
º% Przyczyny i przebieg:
º% Przyczyny i przebieg:
º% ZnieksztaÅ‚cenie to wystÄ™puje najczęściej u kobiet, zwÅ‚aszcza w przypadku
º% ZnieksztaÅ‚cenie to wystÄ™puje najczęściej u kobiet, zwÅ‚aszcza w przypadku
stopy poprzecznie płaskiej, gdyż rozsunięcie kości śródstopia zmienia
stopy poprzecznie płaskiej, gdyż rozsunięcie kości śródstopia zmienia
warunki pracy przywodziciela palucha.
warunki pracy przywodziciela palucha.
º% Zwraca uwagÄ™ wystawanie gÅ‚owy I koÅ›ci Å›ródstopia oraz  podkÅ‚adanie
º% Zwraca uwagÄ™ wystawanie gÅ‚owy I koÅ›ci Å›ródstopia oraz  podkÅ‚adanie
palucha pod sÄ…siednie palce (niekiedy
palucha pod sÄ…siednie palce (niekiedy
nakładanie).
nakładanie).
º% TowarzyszÄ… temu dolegliwoÅ›ci bólowe w okolicy I stawu Å›ródstopno 
º% TowarzyszÄ… temu dolegliwoÅ›ci bólowe w okolicy I stawu Å›ródstopno 
paliczkowego.
paliczkowego.
º% Z czasem pojawia siÄ™ podwichniÄ™cie lub zwichniÄ™cie w tym
º% Z czasem pojawia siÄ™ podwichniÄ™cie lub zwichniÄ™cie w tym
stawie
stawie
º% W pozycji stojÄ…cej znieksztaÅ‚cenie zawsze zwiÄ™ksza siÄ™,
º% W pozycji stojÄ…cej znieksztaÅ‚cenie zawsze zwiÄ™ksza siÄ™,
w razie dużych zmian paluch, a nawet pozostałe palce
w razie dużych zmian paluch, a nawet pozostałe palce
zaledwie stykają się z podłożem, podczas chodzenia zaś
zaledwie stykają się z podłożem, podczas chodzenia zaś
nie współdziałają w fazie odbicia.
nie współdziałają w fazie odbicia.
www.pandm.org
Stopa końsko-szpotawa
Stopa końsko-szpotawa
º% Wrodzona stopa koÅ„sko szpotawa  zgiÄ™cie podeszwowe stopy,
º% Wrodzona stopa koÅ„sko szpotawa  zgiÄ™cie podeszwowe stopy,
odwrócenie i przywiedzenie przodostopia. Często dołącza się
odwrócenie i przywiedzenie przodostopia. Często dołącza się
wydrążenie sklepienia podłużnego stopy, połączone z dodatkowym
wydrążenie sklepienia podłużnego stopy, połączone z dodatkowym
końskim ustawieniem przodostopia w stosunku do stępu.
końskim ustawieniem przodostopia w stosunku do stępu.
º% PodziaÅ‚ stopy koÅ„sko-szpotawej wg Dimeglio:
º% PodziaÅ‚ stopy koÅ„sko-szpotawej wg Dimeglio:
1) soft  soft - stopy wybitnie miękkie, łatwo dające się korygować we
1) soft  soft - stopy wybitnie miękkie, łatwo dające się korygować we
wszystkich elementach zniekształcenia.
wszystkich elementach zniekształcenia.
Przyczyną ich powstawania jest prawdopodobnie ułożenie stóp płodu
Przyczyną ich powstawania jest prawdopodobnie ułożenie stóp płodu
w czasie ciąży. Stopy są smukłe i normalnej długości.
w czasie ciąży. Stopy są smukłe i normalnej długości.
2) stiff-soft - stopy poddajÄ…ce siÄ™ korekcji znacznie trudniej. Wszystkie
2) stiff-soft - stopy poddajÄ…ce siÄ™ korekcji znacznie trudniej. Wszystkie
elementy zniekształcone są wyraz
nie zaznaczone.
elementy zniekształcone są wyraz
nie zaznaczone.
3) stiff-stiff - występują stopy krótkie, sztywne, znacznie zdeformowane.
3) stiff-stiff - występują stopy krótkie, sztywne, znacznie zdeformowane.
W przypadku wady jednostronnej wyraz
na różnica w obwodach goleni.
W przypadku wady jednostronnej wyraz
na różnica w obwodach goleni.
www.pandm.org
Stopa końsko-szpotawa
Stopa końsko-szpotawa
º% Prawo Wolfaa Depleche a:
º% Prawo Wolfaa Depleche a:
Wraz z wiekiem dziecka pogłębia się zniekształcenie.
Wraz z wiekiem dziecka pogłębia się zniekształcenie.
Przykurcze ustalają się a kościec dostosowuje się do deformacji.
Przykurcze ustalają się a kościec dostosowuje się do deformacji.
º% Konsekwencje zaburzeÅ„:
º% Konsekwencje zaburzeÅ„:
- tendencje kolana do przeprostu,
- tendencje kolana do przeprostu,
- chód szczudłowy, z powodu braku odbicia (propulsji),
- chód szczudłowy, z powodu braku odbicia (propulsji),
- wychudzenie goleni w skutek hipotrofii niektórych mięśni,
- wychudzenie goleni w skutek hipotrofii niektórych mięśni,
- boczne skrzywienie kregosłupa,
- boczne skrzywienie kregosłupa,
- pogłębiona lordoza lędz
wiowa.
- pogłębiona lordoza lędz
wiowa.
www.pandm.org
Stopa końsko-szpotawa
Stopa końsko-szpotawa
º% Leczenie:
º% Leczenie:
- Zachowawcze - podstawÄ… sÄ… redresje. Ich efekt utrwala siÄ™ zazwyczaj
- Zachowawcze - podstawÄ… sÄ… redresje. Ich efekt utrwala siÄ™ zazwyczaj
szynÄ… Saint-Germaina lub Denis  Browna, bÄ…dz
Å‚uskÄ… z tworzywa
szynÄ… Saint-Germaina lub Denis  Browna, bÄ…dz
Å‚uskÄ… z tworzywa
termoplastycznego. Gdy brak oczekiwanego efektu to wykonuje siÄ™
termoplastycznego. Gdy brak oczekiwanego efektu to wykonuje siÄ™
wieloetapową(2-3-krotna) redresję ręczną(w narkozie), utrwaloną w
wieloetapową(2-3-krotna) redresję ręczną(w narkozie), utrwaloną w
opatrunku gipsowym. U dzieci chodzÄ…cych stosuje siÄ™ obuwie
opatrunku gipsowym. U dzieci chodzÄ…cych stosuje siÄ™ obuwie
ortopedyczne.
ortopedyczne.
- Operacyjne - zabieg wykonuje siÄ™ w pierwszym roku bÄ…dz
półroczu
- Operacyjne - zabieg wykonuje siÄ™ w pierwszym roku bÄ…dz
półroczu
życia przed rozpoczęciem chodzenia. Dokonuje się otwartej
życia przed rozpoczęciem chodzenia. Dokonuje się otwartej
repozycji kości z przecięciem niektórych elementów
repozycji kości z przecięciem niektórych elementów
okołostawowych, niekiedy z wydłużeniem ścięgna Achillesa. W
okołostawowych, niekiedy z wydłużeniem ścięgna Achillesa. W
przypadkach zaniedbanych przekładane są przyczepy mięśni. Po
przypadkach zaniedbanych przekładane są przyczepy mięśni. Po
zabiegu zwykle zakłada się łuskę gipsowa(ok. 2 tyg.), gips
zabiegu zwykle zakłada się łuskę gipsowa(ok. 2 tyg.), gips
udowy(kolejne 4-5 tyg.) a następnie gips marszowy. A
Ä…czny czas
udowy(kolejne 4-5 tyg.) a następnie gips marszowy. A
Ä…czny czas
unieruchomienia wynosi przeważnie 3-5 miesięcy.
unieruchomienia wynosi przeważnie 3-5 miesięcy.
www.pandm.org
Stopa przywiedziona
Stopa przywiedziona
º% Obraz kliniczny:
º% Obraz kliniczny:
W obrębie podeszwy widać rogalikowate jej zagięcie,
W obrębie podeszwy widać rogalikowate jej zagięcie,
z zaokrągleniem zewnętrznego brzegu stopy. W przywiedzenie
z zaokrągleniem zewnętrznego brzegu stopy. W przywiedzenie
przodostopia, niekiedy z jego supinacją. Stęp jest zbudowany
przodostopia, niekiedy z jego supinacją. Stęp jest zbudowany
prawidłowo, czasem jednak współistnieje w obciążeniu jego koślawe
prawidłowo, czasem jednak współistnieje w obciążeniu jego koślawe
ustawienie i obniżenie sklepienia podłużnego stopy (cięższa postać 
ustawienie i obniżenie sklepienia podłużnego stopy (cięższa postać 
tzw. stopa serpentynowa). Stopa ma pełną wydolność funkcjonalną i
tzw. stopa serpentynowa). Stopa ma pełną wydolność funkcjonalną i
jej ruchy sÄ… swobodne.
jej ruchy sÄ… swobodne.
www.pandm.org
Stopa przywiedziona
Stopa przywiedziona
º% Leczenie:
º% Leczenie:
W obrębie pierwszych tygodni życia stosujemy przy
W obrębie pierwszych tygodni życia stosujemy przy
przewijaniu dziecka ćwiczenia redresyjne oraz drażnienie
przewijaniu dziecka ćwiczenia redresyjne oraz drażnienie
podeszwy po stronie zewnętrznej, dla wywołania czynnej
podeszwy po stronie zewnętrznej, dla wywołania czynnej
pronacji przodostopia. W bardziej zaawansowanych
pronacji przodostopia. W bardziej zaawansowanych
zniekształceniach korekcję utrwalamy łuską gipsową. Po
zniekształceniach korekcję utrwalamy łuską gipsową. Po
rozpoczęciu chodzenia jako doleczanie zaleca się wkładki
rozpoczęciu chodzenia jako doleczanie zaleca się wkładki
korekcyjne z potrójnym przytrzymywaniem lub obuwie na
korekcyjne z potrójnym przytrzymywaniem lub obuwie na
prostą formę i ćwiczenia. U starszych dzieci, 3-7 lat, na
prostą formę i ćwiczenia. U starszych dzieci, 3-7 lat, na
ogół tylko leczenie operacyjne może usunąć wadę.
ogół tylko leczenie operacyjne może usunąć wadę.
www.pandm.org
º% WADY WRODZONE NARZ
DU RUCHU
º% WADY WRODZONE NARZ
DU RUCHU
- wady związane przyczynowo z okresem życia płodowego
- wady związane przyczynowo z okresem życia płodowego
º% WRODZONE WADY NARZ
DU RUCHU
º% WRODZONE WADY NARZ
DU RUCHU
- Wrodzone braki i ubytki kończyn
- Wrodzone braki i ubytki kończyn
- Zaburzenia rozwojowe kończyn
- Zaburzenia rozwojowe kończyn
º% Etiologia:
º% Etiologia:
-czynniki genetyczne
-czynniki genetyczne
-miejscowe uszkodzenie płodu
-miejscowe uszkodzenie płodu
-niedotlenienie
-niedotlenienie
-czynniki toksyczne
-czynniki toksyczne
-czynniki infekcyjne
-czynniki infekcyjne
-czynniki hormonalne
-czynniki hormonalne
-czynniki dietetyczne
-czynniki dietetyczne
-promieniowanie jonizujÄ…ce
-promieniowanie jonizujÄ…ce
-tzw. Ultrapozycje
-tzw. Ultrapozycje
-inne
-inne
www.pandm.org
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
KOC
CZYN
KOC
CZYN
º% - Fokomelia- niedorozwój koÅ„czyny
º% - Fokomelia- niedorozwój koÅ„czyny
º% - Amelia- caÅ‚kowity brak koÅ„czyny (obecność stóp/ rÄ…k poÅ‚Ä…czonych
º% - Amelia- caÅ‚kowity brak koÅ„czyny (obecność stóp/ rÄ…k poÅ‚Ä…czonych
bezpośrednio z tułowiem)
bezpośrednio z tułowiem)
www.pandm.org
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
WRODZONE BRAKI I UBYTKI
KOC
CZYN
KOC
CZYN
º% BRAK LUB NIEDOROZWÓJ KOÅšCI UDOWEJ
º% BRAK LUB NIEDOROZWÓJ KOÅšCI UDOWEJ
- obraz kliniczny zależny od stopnia zmian patologicznych
- obraz kliniczny zależny od stopnia zmian patologicznych
- wada może być widoczna po urodzeniu lub nasilać się w miarę
- wada może być widoczna po urodzeniu lub nasilać się w miarę
wzrostu dziecka
wzrostu dziecka
º% WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZWÓJ KOÅšCI
º% WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZWÓJ KOÅšCI
PISZCZELOWEJ
PISZCZELOWEJ
- skrócenie i zgięcie goleni
- skrócenie i zgięcie goleni
- szpotawe ustawienie stopy
- szpotawe ustawienie stopy
- staw kolanowy jest niestabilny, ustawiony w przykurczu
- staw kolanowy jest niestabilny, ustawiony w przykurczu
zgięciowym
zgięciowym
º% WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZWÓJ KOÅšCI STRZAA
KOWEJ
º% WRODZONY BRAK LUB NIEDOROZWÓJ KOÅšCI STRZAA
KOWEJ
www.pandm.org
ZABURZENIA ROZWOJOWE
ZABURZENIA ROZWOJOWE
KOC
CZYN
KOC
CZYN
º% WRODZONA DYSPLAZJA STAWU BIODROWEGO
º% WRODZONA DYSPLAZJA STAWU BIODROWEGO
- zaburzenia w kształtowaniu się rozwoju stawu biodrowego, co
- zaburzenia w kształtowaniu się rozwoju stawu biodrowego, co
powoduje wysunięcie się głowy kości udowej z panewki tego stawu
powoduje wysunięcie się głowy kości udowej z panewki tego stawu
º% Etiologia:
º% Etiologia:
- ultrafizjologiczne ułożenie kończyn dolnych płodu
- ultrafizjologiczne ułożenie kończyn dolnych płodu
- zmiany ułożenia płodu
- zmiany ułożenia płodu
- wiotkość torebki stawowej utrzymująca się od momentu urodzenia
- wiotkość torebki stawowej utrzymująca się od momentu urodzenia
przez pierwszy tydzień życia dziecka (spowodowane dzianiem
przez pierwszy tydzień życia dziecka (spowodowane dzianiem
estrogenow)
estrogenow)
- gwałtowny wyprost nóżek w czasie porodu
- gwałtowny wyprost nóżek w czasie porodu
- nieprawidłowa pielęgnacja
- nieprawidłowa pielęgnacja
www.pandm.org
ZABURZENIA ROZWOJOWE
ZABURZENIA ROZWOJOWE
KOC
CZYN
KOC
CZYN
º% Objawem zwichniÄ™cia jest m.in. powiÄ™kszenie siÄ™ lordozy lÄ™dz
wiowej w
º% Objawem zwichniÄ™cia jest m.in. powiÄ™kszenie siÄ™ lordozy lÄ™dz
wiowej w
pozycji stojÄ…cej, nie wiedzialam czy to pisac bo objawow jest ogolnie
pozycji stojÄ…cej, nie wiedzialam czy to pisac bo objawow jest ogolnie
sporo, wiec nie chce siÄ™ rozwodzic nad tymi wadami a pozatym nie
sporo, wiec nie chce siÄ™ rozwodzic nad tymi wadami a pozatym nie
wiem czy to akurat moja dzialka w tej prezentacji.
wiem czy to akurat moja dzialka w tej prezentacji.
º% WRODZONE BIODRO SZPOTAWE
º% WRODZONE BIODRO SZPOTAWE
-nieprawidłowa budowa stawu biodrowego,
-nieprawidłowa budowa stawu biodrowego,
przy której szyjka kości udowej tworzy
przy której szyjka kości udowej tworzy
z trzonem kości kąt mniejszy od
z trzonem kości kąt mniejszy od
prawidłowego
prawidłowego
- zmiana długości względnej kończyny
- zmiana długości względnej kończyny
www.pandm.org
ZABURZENIA ROZWOJOWE
ZABURZENIA ROZWOJOWE
KOC
CZYN
KOC
CZYN
º% WRODZONY STAW RZEKOMY GOLENI
º% WRODZONY STAW RZEKOMY GOLENI
- staw rzekomy powstaje w miejscu złamania kości (brak
- staw rzekomy powstaje w miejscu złamania kości (brak
zrostu), które rozwija się samoistnie lub w wyniku
zrostu), które rozwija się samoistnie lub w wyniku
drobnego urazu (na ogół w pierwszych 18 mies. Życia)
drobnego urazu (na ogół w pierwszych 18 mies. Życia)
- staw rzekomy umiejscowiony jest na granicy 1/3
- staw rzekomy umiejscowiony jest na granicy 1/3
środkowej i dalszej kości piszczelowej
środkowej i dalszej kości piszczelowej
www.pandm.org