KREACJE KOBIECE W  GRANICY ZOFII NAA
KOWSKIEJ
"Granica" Zofii Nałkowskiej to utwór, w którym pisarka zawarła galerię postaci kobiecych.
Każda bohaterka ma inne cechy, inne podejście do życia, małżeństwa, macierzyństwa,
starości. Mnogość postaci kobiecych urozmaica utwór jak również daje pełny przekrój
różnorodności postaw kobiecych.
Jednym z najważniejszych elementów życia kobiety jest macierzyństwo. Nałkowska pokazuje
w powieści kilka matek, analizuje ich podejście do własnego dziecka, problem
odpowiedzialności za urodzenie i wychowanie, sposób okazywania miłości. Wszystkie matki
w "Granicy" nie są idealne w wychowaniu dzieci i popełniają wiele błędów. Nie ma więc
matki wzorcowej gdyż każdy człowiek popełnia jakieś błędy. Każda matka odczuwa
natomiast wcześniej czy póz
niej miłość do dziecka. Taką osobą jest Justyna, która nie
decyduje się na urodzenie nieślubnego dziecka. Pod wpływem postawy Zenona, który nie
zachęca jej do urodzenia dziecka i zapewnia pieniądze na zabieg, dziewczyna zabija dziecko.
Nie może jednak przejść nad tym do porządku dziennego, nie może zapomnieć. Myśl o tym,
że zwiodła istotę, która w niej miała schronienie, nie daje jej spokoju, doprowadza do choroby
psychicznej i do zamachu na życie Zenona. Do tragedii tej doprowadziła niedojrzałość
Justyny i słabość jej psychiki gdyż potrafiła oprzeć się Zenonowi.
Matki które zdecydowały się urodzić nieślubne dziecko także są nieszczęśliwe. Bogutowa
rodzi dzieci nieślubne, ale dość niefrasobliwie traktuje tę sytuację. Nie zależy jej na opinii
ludzi, nie obawia się skandalu. Bez żalu zmienia pracę i jest zadowolona wychowując Justynę
samotnie. Podobną postawę przyjęła Władziowa ,podopieczna Elżbiety. Jest to kobieta, która
od czasu do czasu mieszka u znajomych w kamienicy Kolichowskiej. Także ma nieślubne
dziecko - Zbysiunia, którego uwielbia i któremu przesadnie hałaśliwie tę miłość okazuje. Nie
chce się rozstać z dzieckiem, mimo że nie jest w stanie zapewnić mu spokojnego i pewnego
bytu. Chłopiec jest co jakiś czas umieszczany w ochronce przez litościwych ludzi, ale
Władziowa zawsze odbiera dziecko kierując się instynktem macierzyńskim.
Matki, które urodziły dzieci częstokroć mają złe stosunki z dziećmi. Przykładem może być tu
pani Kolichowska, matka Karola, która czuje się zdradzana przez własne dziecko. Syn z
pierwszego małżeństwa po ponownym ślubie matki, zazdrosny o nią, znienawidził ją. Nie
chciał jej znać, nie chciał do niej wrócić z zagranicy, dokąd wywiozła go na leczenie. Pani
Cecylia tęskni za miłością syna, którą poświęciła, by ułożyć sobie życie. Pragnie troski,
pomocy. Stąd macierzyńskim uczuciem obdarza Elżbietę, choć nie potrafi się do tego
przyznać.
Także pani Niewieska- matka Elżbiety ma słaby kontakt z dzieckiem, którego nie wychowała.
Elżbieta ogromnie tęskni za matką. Jej potrzeba miłości, czułości, normalnego domu z ojcem
i matką jest ciągle niezaspokojona. Ale jej matka żyje własnym życiem, w którym nie ma
miejsca na córkę. Nie chce zrezygnować z własnych praw na rzecz praw dziecka.
Matka, która ma dobre stosunki z dziećmi i kocha je jest tragicznie doświadcziana przez los.
Przykładem może tu być Jasia Gołąbska. Jest nieszczęśliwą matką, której dzieci kolejno
umierają z powodu nędzy i wynikających z niej chorób. Jasia nie ma możliwości zapewnienia
dzieciom normalnych warunków życia. Kocha swoje dzieci, ale cieszy się, że umierają, bo tak
jest dla nich lepiej, unikają cierpienia. W "Granicy" Nałkowska przedstawiła także różne
postawy kobiet w małżeństwie.
Zdecydowanie negatywny model żony prezentuje pani Żancia. Mąż jej zaspokaja swój
wybujały erotyzm z wiejskimi dziewczynami, po czym spowiada się z tych zdrad żonie i
zawsze uzyskuje wybaczenie. Pani Żancia toleruje zdrady męża, a nawet im sprzyja,
zachwalając zalety kochanek męża. Uważa to za umiejętność postępowania z mężem. Takie
postępowanie wypacza sens małżeństwa i nie pozwala założyć dobrze rozumiejącej się
rodziny. Negatywna jest także postawa pani Niewieskiej, która rozwiodła się z mężem gdy jej
córeczka miała rok. Przebywając ciągle za granicą, wciąż nawiązywała nowe romanse z
wysoko postawionymi osobistościami.
Zdecydowanie inną postawę reprezentuje Elżbieta. Kocha swojego męża Zenona. Poświęca
się dla niego i na jego prośbę zgadza się pomagać Justynie znajdując jej posadę w sklepie.
Elżbieta jest wrażliwa na krzywdę ludzką i niesprawiedliwość.
Różnorodność postaci kobiecych wypływa także w ich stosunku do starości. Pani
Kolichowska bardzo boleśnie przeżywa starość. Nie może się z nią pogodzić, traktuje ją jak
stan chorobowy, nienawistny. Jej gorycz wiąże się także z tym, że jej życie składało się z
nadziei, planów, że kiedyś w przyszłości los się poprawi. Starość jest definitywnym
rozwianiem tych złudzeń. Dlatego pani Cecylia ciężko znosi swoje coroczne przyjęcia
imieninowe, na które przychodzą przyjaciółki równie wiekowe. Ciężko jej pogodzić się z
myślą, że należy do tego towarzystwa. Kolichowska jest przykra dla otoczenia, nieprzystępna
i prawie bezlitosna dla swych lokatorów. Chcąc zarobić pieniądze przerobiła piwniece w
kamienicy na mieszkania. Cecylia dbając o swój ogródek głodziła psa by ten lepiej go
pilnował. Wydaje mi się, że postępowanie na postępowanie pani Kolichowskiej miało wpływ
to, iż była ona dwukrotnie owdowiała a także starość negatywnie wpływała na jej psychikę.
Ludzie osiągający podeszły wiek często popadają w różne skrajności. Pani Ziembiewiczowa
ma natomiast całkowicie odmienny stosunek do swojego wieku. Traktuje to jak normalną
kolej rzeczy. Potrafi znalez
ć własne miejsce u boku syna i jego żony, usuwa się w cień tego
małżeństwa, szczerze się ciesząc szczęściem młodych. Jest zadowolona z przeżytego życia,
własnego małżeństwa, w którym umiała postępować z mężem. Nie rozważa swojej sytuacji
kobiety starej, żyje po prostu dalszym życiem. Także na panią Niewieską starość nie ma
wpływu. Żyje ona beztroskim życiem młodej, pięknej, pełnej uroku kobiety, podziwianej
przez mężczyzn, nawiązującej ciągle nowe romanse. Starość powoduje u kobiety skrajne
postawy. Jedne nie przyjmują do siebie wiadomości, iż się starzeją, drugie natomiast wiedzą,
że nie powstrzymają upływającego czasu. Podsumowując, "Granica" Zofii Nałkowskiej
zawiera wiele postaci kobiecych, z których każda różni się od siebie. Różne są postawy kobiet
w sprawach życiowych takich jak małżeństwo, rodzina, macierzyństwo czy starość.
Urozmaicenie postaci kobiecych świadczy o wnikliwym przeanalizowaniu przez pisarkę
psychiki kobiecej jak i znajomości różniących się od siebie postaw kobiecych.
Zofia Nałkowska
http://selkar.pl/aff/dolfijn/advanced_search_result.php?keywords=na%B3kowska