8943090741

A A W grudnia 1M2 r rząd KI' na uchodźstwie zwrócił się do pallatw sygnatariuszy Deklaracji Narodów Zjednoczonych z apelem w spra f f wie zapobieżenia zbrodniom dokonywanym na ludności żydowskiej w okupowanej przez Niemców Polsce. W 75. rocznicę dożo Ilia noty w tej spra wio Ministerstwu Spraw Zagranicznych przedstawia wizerunek oryginału nocy, przechowywany w brytyjskim Archiwum Narodowym.

Prezentowana nota, sygnowana przez ówczesnego kierownika MSZ Edward* Raczyńskiego, nosi formalni'.- datę 9 giuiinia 1912 r. Jej wręczanie nastąpiło Jednak kolejnego dnia 110 grudnia 1912 rJ I z laka też datą została ona następnie Opublikowana. Powstanie noty było ściśle Związane z przyjazdem Jana Kar sklego do Londynu w listopadzie!»« r. Relacje Karskiego | pizewlezlone przez niego mikrofilmy ukazywały tragiczną sytuację lu di ości żydowskiej w okupo wanej Dilsce. Informacje na ten temat Edward Raczyński przekazał ministrowi spraw zagrankznych wielkiej Brytanii Antltcc<y'emu Edenowi w czasie spotkania i grudma I9t2n Raczyński proponował także zotganizowame wielostronnej konferencji w celu rozpowszechnienia wiedzy o dokonywanych zbrodniach. Wobec braku brytyjskiej reakcji rząd polski postanowił zwróć* się z notą do państw sygnatariuszy Deklaracji Narodów Zjednoczouycli.

Nota I nieprecyzyjnie nazywana Raportem Karskiego) zawierała dane na te mat aktualnej sytuacji Zydłw w okupywanej Polsce i wskazywała na zbrodnie niemieckie Obejmowała także wykaz działań informacyjnych i protestacyjnych rządu pilskiego w tej sprawie oraz wzywała państwa zaełrcdnie do powstrzyma nia xbrodru. W końcowych akapitach rząd polski wzywał nie tylko do potępienia dokonywanych mordów i ukarania winny cii. ale także apelowa! o podjęcie takich działań, które powslizynwlyby stosowanie metod masowej zagłady.

Złożenie noty spotkać się z łącznymi komentarzami prasowymi, a reakcją rzą dów państw sprzymierzonych byki o^<«zrnie w dniu 17 grudnia 1912 r. specjalnej deklaracji, w której m.ln zapowiedziano sntuwu ukaranie winnych,

Władze piolskie. piróbnjąe nagłośnić fakly ludobójstwa Żydów na terenie okupowanej Pofcki ipoza oftcjalnym dążeniem noty), zdecydowały się także na opublikowanie specjalnej broszury w wysokim nuklidzie w języku anielskim i dystrybuowanie jej nr kr. przez polskie placówki dyplomatyczne i konsularne W rezultacie wydano szesnastOstroilicową bnszurę składającą się ze wstępu i z czterech dokumentów dotyczących eksterminacji ludności żydowskiej na teiMiic Pctski pod okupacją niemiecką.

Najważniejszym speóród prezentowanych w broszurze dokumentów- była oczywiście .nota Raczyńskiego" z 10 grudnia 1942 r. W broszurze zamieszczono także tekst wspólnej deklaracji praftstw sprzymierzonych z t" grudnia 1912 r., fragment oświadczenia wice premie ta Stanisława Mikołajczyka z 27 listopada 19(2 r. oraz tekst wystąpienia Edwarda Kaczyńskiego z 17 grudnia 1912 r".

Hip; vrąnwp«|ł^imirti<tfn<li«»fwy^lirwułTJ r*?jn« i»»iy rv2t*iilł»|n