skanuj0051 (12)

7.5. Charakterystyka współczesnego ruchu turystycznego na świecie 201

się do miejsc świętych islamu w Arabii Saudyjskiej oraz pielgrzymami odwiedzającymi Izrael). Dopiero lata osiemdziesiąte przyniosły wyraźny wzrost w ruchu turystycznym, przede wszystkim do Egiptu, Izraela i Jordanii. Tendencja ta utrzymuje się do chwili obecnej z pewnym regresem w 1991 r., co było spowodowane wojną z Irakiem o Kuwejt (w roku tym np. liczba turystów z Europy do Jordanii zmniejszyła się o 1/2). Fala zamachów terrorystycznych przeciwko zagranicznym turystom w Egipcie, jak również niespokojna sytuacja w Izraelu i na terenach Autonomii Palestyńskiej, mogą spowodować ponowne zmniejszenie się ruchu turystycznego na Bliskim Wschodzie¹. Innym przykładem, jak wydarzenia polityczne mogą wpływać na rozwój lub stagnację gospodarki turystycznej, jest sytuacja na pograniczu Izraela oraz Egiptu i Jordanii. Po podpisaniu w październiku 1994 r. układu pokojowego Izrael-Jordania, rząd izraelski ogłosił plan utworzenia strefy turystycznej Akaba-Ejlat-Taba, co korespondowało z planami egipskimi z 1993 r. (projekt Riviera) zbudowania na odcinku wybrzeża Zatoki Akaba od Nuweiba do Taba około 33 000 pokoi hotelowych, jak również z podobnymi planami jor-dańskimi [Meyer 1996, 82]. Jednak, jak pokazały następne lata, wygranie wyborów parlamentarnych w Izraelu przez partie prawicowe spowodowało wstrzymanie dalszych prac nad utworzeniem transgranicznej strefy turystycznej nad Morzem Czerwonym.

Tabela 38. Zmiany w przyjazdach turystów zagranicznych do Jordanii w latach 1989-1993

Lata	Liczba turystów
	Bliski Wschód i Egipt	inne kraje Azji	Europa	Ameryka Północna i Południowa	pozostałe regiony świata	razem
1989	1 940	150	127	48	12	2 278
1990	2 075	391	117	39	12	2 633
1991	1 963	175	58	24	8	2 228
1992	2 862	208	121	39	12	3 243
1993	2 677	205	151	51	14	3 099

Źródło: opracowano na podstawie Z.A.N. Hawamdeh [1994].

Przykłady Tajlandii, Rwandy, Polinezji Francuskiej, Chorwacji itp. wskazują, w jak dużym stopniu kierunki przemieszczeń turystycznych są uzależnione od sytuacji społeczno-gospodarczej i polityczno-militarnej. Czynnikiem zakłócającym rozwój turystyki mogą być również klęski żywiołowe (np. powodzie, huragany, silne mrozy), jak również awarie technologiczne (np. awarie reaktorów jądrowych, katastrofy zbiornikowców). Krajem Oceanii, w którym w ostatnich latach nastąpiło

1

Wyraźny związek między zamachami terrorystycznymi a zmniejszeniem się ruchu turystycznego został dowiedziony po eksplozji bomby na pokładzie samolotu lecącego nad szkockim miasteczkiem Lockerbie (Wielka Brytania) w grudniu 1988 r. [0’Hare, Barrett 1994, 41].