Funkcjonowanie ocen pracowniczych w organizacji służy poszerzeniu przez kadrę menedżerską wiedzy o posiadanym potencjale pracowniczym, jego wynikach w pracy, a również zidentyfikowaniu mocnych i słabych stron pracowników w celu lepszego wykorzystania ich możliwości lub podjęcia działań uzupełniających ich kwalifikacje. Dlatego też projektując system ocen, należy przestrzegać następujących zasad:
1. systematyczności, zgodnie z którą ocenianie powinno mieć stały i okresowy charakter
2. powszechności, oznaczającą, że ocenie podlegają wszyscy pracownicy
3. elastyczności zakładającą dostosowanie kiyteriów i technik oceniania do konkretnej sytuacji.
4. jawności zgodnie z którą pracownicy powinni być zaznajomieni z celami i kryteriami oceniania.
5. Prostoty, w myśl której system powinien być zrozumiały i łatwy w posługiwaniu się nim przez oceniającego.
Można przyjąć, że oceny dokonuje się najczęściej w trzech różnych momentach aktywności zawodowej: przy przyjmowaniu do pracy, w okresie zatrudnienia oraz przy ich odchodzeniu z firmy. W każdym z trzech przypadków inne będą cele, warunki i związane z nimi kryteria oceniania. Ogół możliwych do zastosowania kryteriów oceniania można podzielić na cztery główne grupy:
Kryteria kwalifikacyjne - obejmujące ogół wiedzy i umiejętności nabytych w szkole, uczelni, na kursach, umożliwiające prawidłowe wykonywanie czynności na danym stanowisku pracy.
Kryteria efektywnościowe- obejmujące wyniki pracy w ujęciu rzeczowym i wartościowym osiągane przez indywidualnego pracownika lub zespół pracowniczy.
Kryteria behawioralne - służące do oceniania zachowań pracowników lub zespołów w przypadku gdy niemożliwe jest zmierzenie efektów pracy.