8.2. Cele i funkcje systemu ocen
Punktem wyjścia dla konstruowania systemów ocen jest zwykle postawienie sobie pytania: po co oceniamy? Odpowiedź na tak postawione pytanie wymaga jasnego określenia celów oceniania.
Precyzyjne sformułowanie celów jest warunkiem powodzenia prac nad zaprojektowaniem systemu ocen. Cele oceniania sprowadza się zwykle do dwóch grup:
1. celów organizacyjnych, których realizacja jest podstawą podejmowania różnorodnych decyzji personalnych w zakresie:
o zatrudniania nowych pracowników, o przemieszczama pracowników wewnątrz orgamzacji, o planowania karier zawodowych.
o premiowania, nagradzania lub wyróżniania w inny sposób pracowników, którzy uzyskali najwyższe oceny, o stosowanie kar,
o zwalniania nieprzydatnych pracowników [ 1 ];
2. celów psychospołecznych, których realizacja leży u podstaw kształtowania pożądanych przez pracodawcę zachowań i postaw pracowników poprzez codzienne lub okresowe dostarczanie informacji o ich sukcesach i błędach oraz szansach rozwoju zawodowego. Tego typu informacje zwrotne od osoby oceniającej są skutecznym sposobem utrzymywania wysokiego poziomu motywacji do codziennej pracy i określenia własnych perspektyw rozwoju w firmie.
Nowoczesne systemy oceniania powinny pełnić co najmniej dwie funkcje:
1. oszacowania wyników pracy pracownika.
2. wskazanie kierunków rozwoju ocenianego. Stąd ta diuga funkcja oceniania powinna być ściśle powiązana z planowaniem karier i sukcesji w przedsiębiorstwie oraz stworzeniem własnej kadry rozwojowej.
Realizując te dwie funkcje można osiągnąć następujące cele:
• podmesienie efektywności pracy,
• wzrost motywacji do pracy,
• wzrost stopnia utożsamiania się pracownika z firmą,
• poprawę w zakresie komunikowania się i stosunków na linii oceniający (przełożony) -podwładni,
• planow anie rozwoju zawodowego pracownika.
Ważniejsze cele oceniania w powiązaniu z ftmkcjami systemu oceniania ewaluacyjną i rozwojową przedstawia poniżej tabela 17.
Tabela 17. Układ celów i funkcji oceniania
Cele organizacyjne
Wyniki pracy Przydatność pracownika Przeniesienia Nagrody i kary Zwolnienia
Obiektywny wymiar kariery
Sukcesja
Awansowanie
Szkolenia