12502

Regulacja cen wiąże się z ingerencją państwa. Aby przybliżyć metody, których państwo używa, należy najpierw zacząć od tego, co tak naprawdę chce ono regulować, czyli ceny. I tak, cena, to ilość pewnego dobra (najczęściej pieniądza) za przyjęcie której sprzedający jest gotów zrzec się swoich praw do danego dobra lub też kupujący jest gotów ją kupić, aby do tego dobra nabyć prawa.

‘‘Cena spełnia trzy podstawowe funkcje:

a)    Informacyjno-bodźcową- tzn. że cena jest informacją. Nabywcę informują o ile zmniejszą się jego zasoby pieniężne jeżeli dokona on zakupu, natomiast sprzedającego informują o ile zwiększy się jego przychód, jeśli dokona sprzedaży;

b)    Redystrybucyjna- cena jest narzędziem podziału dóbr i usług. Państwo również może dokonywać redystrybucji dochodów przy pomocy cen-różnicując obciążenie cen podatkami, ustalając ceny minimalne-maksymalne czy też dotując pewne gałęzie gospodarki;

c)    S ty muląc yjna-oddzi całuje ona na dostawców i odbiorców. Im wyższy jest poziom cen, tym większa jest opłacalność produkcji. Stymuluje to producentów do zwiększenia rozmiarów produkcji, natomiast niższy poziom powoduje zniechęcenie i ograniczenie jej. Ceny również oddziałują na konsumenta. Zazwyczaj wyższy poziom cen skłania konsumenta do ograniczenia spożycia, a niższy stymuluje wzrost spożycia danego dobra. ’

Wyróżniamy takie ceny, jak:

cena producenta - cena, jaką ustala producent

cena detaliczna cena, w którą wliczone są wszystkie elementy kosztów produkcji, dystrybucji oraz marketingu

cena hurtowa - jest to cena pośrednia, np. bez marży sklepu

cena równowagi - cena, przy której ilość oferowana przez producentów jest równa

ilości dobra jaką nabywają konsumenci

cena wolnorynkowa - cena kształtująca się swobodnie w związku z prawem popytu i podaży

ceny urzędowe - ceny ustalone przez organy państwa (cena minimalna, maksymalna, sztywna, wynikowa)

Z ceną, jak wiadomo, wiąże się jej regulacja, czyli ściśle określone działania rządu państwa, które polegają na bezpośrednim ustalaniu cen lub na ustalaniu szczegółowych zasad kalkulacji cen przez dane podmioty gospodarcze.

²‘W gospodarce centralnie planowanej ceny większości towarów były ustalane przez państwo, które nie brało pod uwagę popytu i podaży oraz elastyczności. Ceny były z zasady kształtowane poniżej poziomu równowagi. Skutkiem tego był stale utrzymujący się niedobór dóbr konsumpcyjnych i produkcyjnych. Powstał problem, w jaki sposób zapewnić odpowiedni podaż mimo niższej ceny. Możliwe były trzy rozwiązania: stosowanie przymusu, wyznaczanie wszystkich cen i udzielanie dotacji producentom.’ Wynika z tego, że państwo cały czas ingerowało, kontrolowało ceny, natomiast obecnie, w gospodarce rynkowej regulacja cen ma charakter nadzwyczajny i jest ona stosowana wówczas w celu przeciwdziałania nadmiernej inflacji, pod wpływem nacisków producentów lub konsumentów, bądź też w czasie występowania różnych klęsk żywiołowych.

³‘Na przykład w Polsce taką działalność prowadzą agencja rynku rolnego (ze względu

1    http://pl.wikipedia.org/wiki/Cena_(ekonomia)

2    Bożena Klimczak „Mikroekonomia”

3    Bożena Klimczak „Mikroekonomia”